İran Ortadoğu’nun önde gelen silah ihracatçısı: Saldırı kapasitesi ne, İsrail’e ne kadar zarar verebildi?

İran cumartesi gecesi İsrail’e 300’den fazla dron ve füze fırlattı. Bu İran’ın İsrail’e ilk doğrudan saldırısı. Uzmanlara göre İran saldırıda Hamas ve İslami Cihad’ın altı aydır süren savaşta İsrail’e karşı kullandığı silahlardan çok daha gelişmişlerini kullandı.

İsrail’in 6 aydır Gazze’de devam eden savaşın başından bu yana karşılaştığı silahlar kısa menzilli (19 ila 56 km) ve isabet oranı o kadar da iyi olmayan 122mm kalibreli Grad roketleri ile menzili 160 km olan Suriye yapımı M-302 roketleri. Hamas bu silahların yanı sıra İran’ın Fajr-5 roketlerine ve Fajr-5’in yerli versiyonu olan 80 km menzilli başka bir silaha daha sahip.

İran’ın cumartesi gecesi kullandığı silahlar ise çok daha uzun menzilli. Örneğin İran İsrail’e ilk olarak Şahid-136 kamikaze dronlarını yolladı. Genişliği 2.5 metre, uzunluğu 3.5 metre olan bu dronun menzili 1800 ila 2400 km arasında. Saatte 185 km yol alabiliyor. Bu oldukça düşük bir hız. O yüzden sorun bu kamikaze dronların İsrail’e ulaşmasının saatler sürmesiydi. Channel 12’nin haberine göre İran’dan ateşlenen balistik füzelerin İsrail’e ulaşması 12 dakika, seyir füzelerinin iki saat, dronların ise dokuz saat sürüyordu.

Saldırıların hiç mi etkisi olmadı?

Tüm dünya İran’ın İsrail’e dron saldırısı yaptığını duyduğunda dronlar henüz İsrail’e ulaşmamıştı bile. Bu sayede sadece İsrail değil, ABD, Ürdün ve İngiltere savunma moduna geçti ve dronların İsrail topraklarına girmesine engel oldu. İsrail ordusu sözcülerine göre cumartesi günkü saldırıda İsrail’e 170 dron, 30 seyir füzesi ve 120 balistik füze ateşlendi. Yetkililere göre ateşlenen silahların çoğu İran’dan gönderildi, küçük bir kısmı da Irak ve Yemen’den geldi. Dronlarla seyir füzelerinin İsrail topraklarını vurması önlenirken balistik füzelerin yalnızca küçük bir kısmı hedefi vurabildi.

İran’ın 300’den fazla dron ve füzeyle düzenlediği saldırıda en ağır yaralanan insan ise 7 yaşındaki bir kız çocuğu. Negev’in güneyindeki Arad yakınlarındaki bir kasabada yaşayan küçük kız, füzeden çıkan şarapnellerden birinin vücuduna isabet etmesi sonucu yaralandı. Yoğun bakımdaki küçük kızın hayati tehlikesi devam ediyor.

Peki saldırının İsrail’e hiç mi zararı dokunmadı? Hayır dokundu. İsrail gazetesi Yediot Aharonot’un eski Genelkurmay Başkanı Müsteşarı Tuğgeneral Ram Aminah’ın değerlendirmelerine yer verdiği haberde İsrail’in  4-5 milyar şekel (1.08-1.35 milyar dolar) zarara uğradığı belirtildi. Bu yalnızca İran’ın fırlattığı füzelerin düşürülmesi için harcanan savunma maliyeti. Yani balistik füzelerin isabet ettiği yerlerdeki hasar bu meblağa dahil değil.

İsrail’in balistik füzeleri vurmak için ABD ortaklığıyla geliştirdiği antibalistik füze sistemi Arrow’un tanesi 3.5 milyon dolar ediyor ki biraz önce belirttiğimiz üzere İran İsrail’e 120 balistik füze fırlattı.

Caydırıcılığını artırmaya oynayan İran

İsrail son yıllarda caydırıcılığını artırmak için uzun menzilli füzelere, dronlara ve hava savunmasına odaklandı. Silah uzmanlarına göre Ortadoğu’daki en büyük balistik füze ve insansız hava aracı envanterine sahip ülkelerden biri İran ve bu sayede dünya genelinde önemli bir silah ihracatçısı haline geldi. Örneğin Rusya, Ukrayna savaşında Şahid İHA’larını kullanıyor.

Berlin’deki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nden İran ordusu uzmani Fabian Hinz sosyal medyadan yaptığı paylaşımda İran’ın muhtemelen Devrim Muhafızları’nın geliştirdiği ve menzili 1650 km olan Paveh 351 seyir füzesi kullandığını söyledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Güvenlik Danışma Kurulu üyesi Jeffrey Lewis İran’ın bir ton patlayıcı taşıyabilecek seyir füzeleri kullandığını söyledi. Lewis İran’ın balistik füze envanterinin büyük kısmının İsrail’e ulaşabilecek menzile sahip olduğunu belirtti. İran dronları füzelerden çok daha az patlayıcı taşıyabilse de havada asılı kalabilme ve hedef değiştirebilme avantajına sahipler.

İran’ın diğer saldırı güçleri neler?

İran’ın yarı resmi haber kuruluşu ISNA’ya göre Tahran’ın elinde İsrail’e ulaşabilecek dokuz İran füzesi var. İran’ın 2500 km menzile sahip Secil, 2000 km menzile sahip Kheibar ve 1400 menzile sahip Kasım Süleymani var ki sonuncusu adını 2020 yılında ABD’nin saldırısında hayatını kaybeden Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani’den alıyor.

İran geçen ağustos ayında menzili 2000 km olan, 300 kg’a kadar yük taşıyabilen ve 24 saat havada kalabilen Muhacir-10 adını verdiği insansız hava aracını ürettiğini duyurmuştu. Biraz daha gidecek olursak geçen haziranda da ilk yerli hipersonik balistik füzesini tanıttı. Hipersonik füzeler sesten en az beş kat daha hızlı ve daha karmaşık bir yörüngeye sahip. Bu da durdurulmalarını zorlaştırıyor.

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu Silah Kontrolü Derneği İran’ın füze programının çoğunlukla Kuzey Kore ve Rus tasarımına dayandığını ve Çin’in de yardımı olduğunu söylüyor. Silah Kontrol Derneği’ne göre İran’ın kısa ve orta menzilli balistik füzeleri şöyle: Menzili 300 km olan Şahab-1, menzili 700 km olan Zülfikar, 800-1000 km olan Şahab-3, henüz geliştirme aşamasındaki Emad-1 ve yine geliştirme aşamasındaki Secil.

İran’ın ayrıca menzili 3000 km’ye kadar çıkabilen nükleer kapasiteli Kh-55 gibi seyir füzelerine, yaklaşık 300 kmlik menzile sahip 1.1 ton patlayıcı taşıyabilen Khalid Farzh gelişmiş gemi savar füzesi var.

İsrail’in İran’ın saldırısını durdurmak için kullandığı savunma sistemlerini aşağıda linkini verdiğimiz diğer haberimizden okuyabilirsiniz.

Hamas sürpriz saldırılarında aşabilmişti: İsrail’in Demir Kubbe hava sistemi nasıl çalışıyor?