Hapisteki İmran Han’dan büyük sürpriz: Kanlı Pakistan seçiminde ordunun dediği olmadı

Güvenlik endişeleri ve kanlı saldırıların gölgesinde genel seçimlere giden Pakistan’da sandıklar açıldı. Sandıklardan hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın desteklediği bağımsız adaylara sürpriz destek çıktı. Eski Başbakan Navaz Şerif’in liderliğindeki Müslüman Ligi-N partisi oylamadan bir gün sonra gelen sonuçlara göre, tutuklu eski Başbakan İmran Han’ın liderliğindeki rakip parti Tahriki-İnsaf’ın (PTİ) gerisinde kaldı.

Uzun süren belirsizlik sonrası gelen bu sonuçlar, Pakistan siyasetinde uzun süredir yönlendirici el olan ordunun, oylama öncesinde Han’ın partisini sindirmek için gösterdiği ağır çabada başarısız olduğunu açıkça ortaya koydu. Zira seçim komisyonunun aldığı karar nedeniyle PTI adaylarının parti adı ya da sembolü altında kampanya yürütmelerine izin verilmediği için adaylar bağımsız olarak seçime girmişti.

Pakistan Seçim Komisyonu’na göre sayım neredeyse bitmek üzereyken, büyük çoğunluğunu parti sembolü altında yarışması yasaklanan PTI adaylarının oluşturduğu bağımsız adaylar 97 sandalye kazandı. Üç kez başbakanlık yapmış olan Navaz Şerif’in partisi Pakistan Müslüman Ligi-N ise 66 sandalye kazanarak en büyük parti oldu. Suikasta kurban giden eski Başbakan Benazir Butto’nun oğlu Bilawal Butto Zardari’nin Pakistan Halk Partisi ise 51 sandalye kazandı.

Resmi olmayan sonuçlara göre partiler ve parlamentoda kazandıkları sandalye sayılarıyla sıralama şöyle:

1. Bağımsızlar (İmran Han’ın müttefikleri): 97
2. Pakistan Müslüman Ligi-Navaz: 66
3. Pakistan Halk Partisi: 51
4. Diğerleri: 51

Şerif koalisyonu yoklayacak: Pakistan’ı 21. yüzyıla taşıyalım

Han’a sadık adayların çarpıcı başarısına rağmen Şerif seçimlerde zafer kazandığını iddia etti ve partisinin bir iktidar koalisyonu kurmak için Pakistan Halk Partisi ve diğer partilere koalisyon daveti götüreceğini söyledi.

Lahor’daki destekçilerine “Biz çatışma istemiyoruz” diyen Şerif, siyasi liderleri birlikte “Pakistan’ı 21. yüzyıla taşımaya” çağırdı.

PTI: Sonuçlara mahkemede itiraz edeceğiz

Seçim günü internetin devre dışı bırakılmasının ardından çokça eleştirilen sonuçlar saatlerce gecikti. PTI bunun yetkililerin sayıma hile karıştırmasına ve partinin kazandığı sandalye sayısını azaltmasına olanak sağladığını iddia etti. Han’ın partisi ayrıca sonuçlara mahkemede itiraz etme ve çoğunluk hükümeti kurma sözü verdi.

Eski bir kriket yıldızı olan popülist siyasetçi Han, geçen yıldan bu yana yolsuzluk suçlamasıyla hapiste bulunuyor ve seçimlere katılması yasak. Binlerce PTI destekçisi Han uğruna gözaltına alındı ve partinin adayları açık bir şekilde kampanya yapamadı.

BM’nin insan hakları organı bu hafta PTI’ya yönelik girişimleri eleştirirken, Uluslararası Af Örgütü (AI) perşembe günkü interneti kapatma kararını “pervasızca” ve “ifade özgürlüğü ve barışçıl toplanma haklarına yönelik açık bir saldırı” olarak nitelendirdi.

Anket kuruluşu Gallup Pakistan’ın genel müdürü Bilal Gilani sonuçların açıklanmaya başlamasının ardından yaptığı açıklamada “PTI destekli bağımsızlar herkesin beklentilerinden çok daha iyi bir performans sergiledi. Sivil ve askeri kurumlar tarafından anayasaya aykırı yollarla siyasi örgütlenmelerine getirilen kısıtlamaların üstesinden geldiler” dedi.

İmran Han’dan yapay zekalı zafer konuşması

Pakistan’ın hapisteki eski Başbakanı İmran Han’ın X hesabından yapay zekayla oluşturulmuş “seçim zaferi” konuşması paylaşıldı. PTI tarafından hazırlanan 94 saniyelik videoda Han “partisinin seçimleri kazandığını” ifade etti.

قوم کی جانب سے انتخابات میں تاریخی مقابلے، جس کے نتیجے میں تحریک انصاف کو عام انتخابات 2024 میں بے مثال کامیابی میسرآئی،کے بعد چیئرمین عمران خان کا(مصنوعی ذہانت سے تیار کردہ) فاتحانہ خطاب pic.twitter.com/8yQqes4nO9

— Imran Khan (@ImranKhanPTI) February 9, 2024

Han, halkın kendilerine verdiği desteğe övgüde bulunarak Pakistan Müslüman Ligi-N lideri Şerif’in, PTI’nın gerisinden gelmesine rağmen yaptığı zafer konuşmasına tepki gösterdi.

18 Aralık 2023’te de PTI, tutuklu Han’ın yapay zekayla oluşturulan konuşmasını sosyal medya hesaplarından paylaşmıştı.

Yeni hükümet nasıl bir ülkeyi devralacak?

Gergin ve kanlı seçim atmosferinin hakim olduğu Pakistan’da yeni hükümetin öncelikleri arasında ekonomik kriz ve İslamcı militan saldırılarındaki artış yer alacak gibi görünüyor. Perşembe günkü saldırılar da dahil olmak üzere bu hafta meydana gelen saldırılarda yaklaşık 40 kişi öldürüldü.

Pakistan’da enflasyon Aralık ayında neredeyse yüzde 30’a ulaşırken, ülkenin geçen yıl temerrüde düşmesini önleyen 3 milyar dolarlık IMF destek paketi Nisan ayında sona erecek ve bu durum yeni hükümeti yeni fonlara zorlayacak. Bunun karşılığında da acı verici ekonomik reformlar yapılması gerekecek.

Han’ın uzun süredir ezeli rakibi olan Şerif, yolsuzluk suçlamalarının ardından dört yıl süren sürgünün ardından geçen yıl Pakistan’a döndü. Yüksek Mahkeme geçen ay Şerif’in ömür boyu hükümette görev alma yasağını kaldırdı.

Pek çok seçmen, özellikle de Han’ın “yeni Pakistan” vaatlerine kapılan gençler, Navaz’ın kardeşi Şehbaz’ın geçen yıl başbakan olarak görev yaptığı “Şerif hanedanlığının” bir dönem daha devam etmesine engel olmak için sandığa gittiğini söyledi.

Şiddet, baskı, adaletsizlik: Pakistan’daki kanlı seçimin kazananı kim olacak?

Pakistan’da kanlı seçim: Her gün bir siyasetçi hedefte