Almanya’nın korkuları: Yüzde 63 ülkenin kendini koruyamamasından, yüzde 55 savaşa girmekten endişeli
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın NATO zirvesi için ülkeden ayrılmadan önce dile getirdiği, "Türkiye'nin AB üyeliğinin önünü açın, biz de İsveç'in önünü açalım" sözlerine Kremlin Sözcüsü Peskov, "Pembe gözlüklerinizi çıkarın, Avrupa sizi istemiyor" diyerek tepki gösterdi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan son günlerde hem 5 Azov komutanını Ukrayna’ya göndermesiyle hem de İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasıyla Rusya’nın tepkisini çeken adımlar attı. Kremlin, geçen yıl savaş sonuna kadar Türkiye’de kalmaları şartıyla serbest bırakılan 5 Azov komutanının Ukrayna’ya gönderilmesini esir tkası anlaşmasına aykırı bulmuş, Türkiye’yi anlaşmayı ihmal etmekle suçlamıştı.
Bunun üzerine NATO zirvesi için Vilnius’a giden Erdoğan, burada İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından İsveç’in NATO üyeliğine, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğini desteklemesi şartıyla yeşil ışık yaktı.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, İsveç’in NATO üyeliğinin Rusya’nın güvenliğini olumsuz etkileyeceğini belirtti. Finlandiya’nın ittifaka üyeliğinin onaylandığı zaman alınan önlemlere benzer yanıtlar verileceğini belirten Peskov, “İsveç’in NATO üyeliği hakkında Türkiye’nin NATO’ya karşı yükümlülükleri var, bunların farkındayız” dedi. Rusya ve Türkiye’nin farklı görüşleri olsa da ortak çıkarları paylaştığını da sözlerine ekleyen Peskov, Moskova’nın Ankara ile ilişkilerini daha da geliştirmek istediğini sözlerine ekledi.
Türkiye’nin Avrupa’da istenmediğinin altını çizen Peskov, “Türkiye Batı’ya yönelebilir, Türkiye tarihinde Batı’ya yönelişin yoğun olduğu dönemler olduğunu biliyoruz, daha az yoğun olduğu dönemler de oldu. Ama şunu da biliyoruz ki hiçbir Avrupalı, Türkiye’yi Avrupa’da görmek istemiyor. Türkiye, pembe gözlüklerini çıkarmalı” dedi.
İngiliz haber ajansı Reuters’in aktardığına göre Rusya’ya ‘düşman’ muamelesi yaptığını belirttiği NATO’nun Vilnius’taki zirvesini yakından takip ettiklerini ve zirveden çıkacak kararların, alacakları önlemler açısından kendilerine bir fikir olacağını da sözlerine ekledi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da ‘Rusya’nın İsveç ve Ukrayna’nın olası NATO üyeliği karşısında uygun ve zamanlı önlemler aldığını’ söyledi. Lavrov, Rusya’nın kendi ‘meşru güvenlik çıkarlarını koruyacağını’ bildirdi.
Erdoğan’ın İsveç’in üyeliğine karşı AB üyeliğinde Türkiye’nin önünün açılmasını istemesine Beyaz Saray, “ABD, Türkiye’nin AB üyeliği arzusunu her zaman destekliyor ve desteklemeye devam edecek” demiş ve bunun Türkiye ile AB’nin 27 üyesi arasında bir mesele olduğunu belirtmişti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de, “Türkiye’nin AB’ye üyelik isteğini destekliyorum” demişti.
Ne var ki Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Erdoğan’ın açıklamalarına ABD ve Stoltenberg kadar sıcak bakmamış ve Türkiye’nin AB üyelik sürecinin, İsveç’in NATO üyeliği ile bağlantılı olmadığını söylemişti.
Yeşiller Partisi lideri Ricarda Lang, “Katılım müzakerelerinde ilerleme kaydedilmemesinin, Türkiye’deki demokrasi ve insan hakları durumu gibi nedenleri var” demişti. Bu durumu değiştirmenin Erdoğan’ın elinde olduğunu söyleyen Lang, “Ancak son yıllarda bunun tam tersini gördük” diye konuşmuştu.
Öte yandan Erdoğan ve Scholz, NATO zirvesi kapsamında bir araya geldi. Scholz görüşme öncesinde yaptığı açıklamada, Erdoğan ile AB üyeliğini ele alacaklarını belirtmişti.