Biden’dan ‘politik kışkırtma’: Şi’ye ‘diktatör’ dedi, Çin köpürdü

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın iki gün süren ve hiç olmazsa bir diyaloğun sağlandığı Çin ziyaretinin üzerinden daha iki gün geçmemişken ABD Başkanı Joe Biden, Çin lideri Şi Cinping’e sert bir çıkışta bulundu.

California’daki bir bağış toplama etkinliğinde konuşan Biden, Blinken’in şubat ayında gerçekleşmesi planlanan ancak Çin ziyaretinin iptal edilmesine neden olan casus balon krizi hakkında, “Şi Cinping’in içinde casus ekipmanlar bulunan o balonu vurduğumda çok üzülmesinin nedeni balonun orada olduğunu bilmemesiydi. Diktatörler için ne olduğunu bilmemek utanç kaynağıdır” dedi.

Şubat ayında düşürülen balon, ekonomik ve askeri konularda anlaşmazlık içinde olan Washington ve Beijing arasındaki gerilimi daha da tırmandırmıştı. Son zamanlarda özellikle teknoloji dünyasından iş insanlarının da baskısıyla ABD yönetimi, Çin ile ilişkilerini tekrardan yoluna sokmaya çalışıyor. Tayvan Boğazı ve Güney Çin Denizi çevresindeki devriyeler konusunda hâlâ anlaşmaya varamayan iki ülke, askeri iletişim kanallarını da henüz açamadı. Yine de Blinken, Şi ile gerçekleştirdiği 35 dakikalık görüşmeyi ‘samimi, derinlikli ve yapıcı’ olarak değerlendirdi.

Seul’deki Yonsei Üniversitesi’nden Çin çalışmaları profesörü John Delury, Biden’ın sözlerinin Blinken’ın ‘diplomatik girişimini tehlikeye sokabileceğini’ söyledi. Delury’ye göre, Blinken’in Çin ziyareti somut bir anlaşma ya da deklarasyonlarla sonuçlanmamış olsa da esas olan ‘görüşmek, saygılı ve samimi bir şekilde karşılıklı oturmaktı’. Delury, ziyaretten bu kadar kısa bir süre sonra Biden tarafından kışkırtıcı bir açıklama yapılmasının ‘atılan adımları tehlikeye attığını’ söyledi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Biden’ın bu yorumunun ‘Çin’in politik onuruna ciddi bir hakaret’ olduğunu söyledi.

Öte yandan Biden daha önce de Şi’nin yönetim tarzını eleştiren birtakım yorumlarda bulunmuştu. Geçen yıl düzenlenen başka bir bağış toplama etkinliğinde Çin liderinin ‘vücudunda demokratik bir kemiğe sahip olmadığını’ söylemişti.

Blinken ve Şi görüştü: Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemiyoruz