Reisi ve Abdullahiyan son yolculuğa uğurlandı

Pazar günü Azerbaycan dönüşü İran’ın dağlık bölgesinde helikopterinin düşmesiyle hayatını kaybeden İran’ın artık eski Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın naaşı salı gününden itibaren önce Tebriz ve Kum, sonra başkent Tahran’daydıı. Reisi bugün memleketi Meşhed’e, Abdullahiyan ise Rey şehrine defnedildi. Üç gündür devam eden cenaze törenlerinin sonuncu gününde binlerce kişi sokağa dökülerek yürüdü.

Iran’s President Raisi Laid to Rest in Shrine of Imam Reza#Iranian President Ebrahim #Raisi, who died at the age of 63 in a tragic helicopter crash on May 19, was laid to rest on the premises of Imam Reza’s (AS) holy shrine in #Mashhad on Thursday afternoon.… pic.twitter.com/XIW9IaGCEt

— Tasnim News Agency (@Tasnimnews_EN) May 23, 2024

Ellerinde Reisi’nin fotoğraflarını taşıyan ve İran bayrağı sallayan binlerce kişi ülkenin doğusundaki Bircend kentinde Reisi’yi uğurladı. Reisi ve Abdullahiyan’ın naaşı elden ele taşındı, izdiham oldu.

📹 حضور بی‌شمار مردم مشهد برای تشییع ‌ شهید رئیسی#شهید_جمهور pic.twitter.com/BsP8IRBMwG

— خبرگزاری تسنیم 🇮🇷 (@Tasnimnews_Fa) May 23, 2024

Bu sırada Reisi’nin kabrinden ilk fotoğraf da geldi.

Fotoğraf: Tasnim

Kazada ölenler için beş günlük yas ilan edilen İran’da esas cenaze töreni dün Tahran’da Türkiye’den Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan dahil, diğer ülkelerin temsilcilerinin de katılımıyla yapıldı. İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney törende ölenlerin ardından dua okudu, diğer ülkelerin temsilcilerini ağırladı.

Cumhurbaşkanlığını 2021’de devraldığı Hasan Ruhani’den çok daha katı politikalar yürüten muhafazakâr Reisi doğduğu Meşhed kentindeki İmam Rıza türbesinde toprağa verilecek. Reisi türbeye defnedilecek ilk üst düzey siyasetçi olacak. Reisi’nin Hamaney öldüğünde yerini alacak kişi olacağı düşünülüyordu. Abdullahiyan da bugün Rey şehrindeki Şab Abdülazim Türbesi’ne defnedilecek.

El Cezire’ye konuşan Tahran’daki gazeteci Ali Haşim İran müesses nizamının “paralel yaşamlar” oluşturmak istediğini belirtiyor. Yani İran halkı bir yandan Reisi için yas tutarken öbür yandan da 50 gün içinde gerçekleştirilmesi gereken seçimlerde kime oy vereceklerini biçip tartıyor.

“Burada asıl mesele halkta belirsizlik hissinin oluşmasının ve boşluğa düşmelerinin istenmemesi. İranlılar bu konularda çok hassas, bu yüzden seçimlerini 50 gün içinde yapacaklar” diyen Haşim “Seçimler yaklaştığına göre önümüzdeki günlerde adaylık kayıtları başlayacak. İnsanlar özellikle muhafazakâr kamptan kişilerin isimlerini konuşuyor” diye devam ediyor.

İran daha yeni seçim dönemini atlattı ve katılım İran tarihinin şimdiye kadarki en düşük seviyesini gördü. Bunda muhalif adaylar üzerindeki baskıların halka da yansımasının da payı var. Yapılacak seçimlerde Reisi’den çok farklı düşüncelere sahip olmayan bir siyasetçinin başa geçmesi bekleniyor. Bu sırada da Reisi hâlâ hayattayken cumhurbaşkanı yardımcısı olan Muhammed Muhbir ülkeyi yönetecek.

Kazanın nedeni araştırılıyor

Kazaya neyin neden olduğu ve neden bu kadar kalabalık bir heyetin 1979 öncesinden kalma bir helikopterle seyahat ettiği konusunda henüz resmi açıklama yapılmadı. Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu da Reisi’nin helikopteriyle irtibatın kesilmesinden sonraki ilk anlarda aracın “sinyal” verip vermediğinin izlendiğini, ancak sinyal tespit edilemediğini açıkladı. Uraloğlu sabotaj ihtimali olup olmadığı yorum yapmak için erken olduğunu ama ilk değerlendirmelerin kazaya sisli havanın neden olmuş olabileceğini söyledi. Tahran pazartesi günü askeri ve teknik uzmanlardan oluşan bir komisyon oluşturdu.

Konvoyda sağ salim varış yerine ulaşan diğer iki helikopterden birinde yolculuk yapan İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Gulam Hüseyin İsmaili vadide sis olmasına rağmen uçuş başladığında havanın açık olduğunu anlattı. İsmaili “Helikopterler bulutların üstüne çıktı. Ortadaki helikopter Cumhurbaşkanı’nı taşıyordu. Önde de bir diğer helikopter vardı. Pilotumuz 30 saniye sonra Reisi’nin içinde olduğu helikopterin yanımızda olmadığını fark etti. Cumhurbaşkanı’nın helikopterinin kaza yaptığı hemen anlaşıldı ve biz de kaza yerine en kısa sürede ulaşmak ve kurtarma faaliyetlerinin başlatılması için harekete geçtik. Bakır madeninde uygun arabalar, gerekli sağlıkçılar ve ambulanslar vardı. Sağlık personelini yanımıza alarak kazanın meydana geldiğini düşündüğümüz bölgeye gittik” dedi.

Helikopter kazasında ölen İran lideri: İbrahim Reisi kimdir?