Saldırılarla sarsılan İran’dan peş peşe açıklamalar, dünyadan tepkiler

İran dün 3 Ocak 2020’de ABD’nin düzenlediği suikastta hayatını kaybeden general Kasım Süleymani’nin ölüm yıldönümünde anma törenine yapılan saldırılarla sarsıldı. Saldırıda 100’den fazla kişi hayatını kaybederken 200’den fazla kişi de yaralandı.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Kasım Süleymani’nin Kirman eyaletindeki mezarının yakınlarında düzenlenen bombalı saldırıların fail ve planlayıcılarının en kısa zamanda tespit edilip cezalandırılacağını belirtti ve “terörle kararlı mücadele” mesajı verdi. Yazılı açıklamasında terör eylemini kınayan ve saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerine ve İran halkına taziyelerini ileten Reisi yetkililerden saldırılardan zarar görenlerin acılarının hafifletilmesi ve Kirman’ın huzur ve sükunete kavuşturulması için gerekli tedbirlerin bir an önce alınmasını istedi.

Saldırıyı “insanlık dışı” olarak niteleyen Reisi “Kuşkusuz bu korkak eylemin kara kalpli failleri ve liderleri güvenlik ve kolluk kuvvetleri tarafından en kısa zamanda tespit edilecek ve bu menfur eylemden dolayı cezalandırılacaktır” dedi ve ekledi:

“Düşmanlar bu tür eylemlerin İran halkının İslami ideallerini savunma konusundaki demir kararlılığını hiçbir zaman sekteye uğratamayacağını bilmelidir. İran savaş meydanında terör ve şiddetin köklerini kurutma konusunda eskisinden daha kararlıdır.”

Reisi daha sonra X hesabından da “Allah’ın izniyle ilahi intikam eli doğru zamanda ve yerde çıkacak ve terör saldırısının failleri acı bir bedel ödeyecek” dedi.

برای دشمن «شهید سلیمانی» به مراتب خطرناک‌تر از «سردار سلیمانی» است.آنها از تصویر او، مزار او و زائران او هم می‌ترسند. به اذن خدا دست انتقام الهی در زمان و مکان مناسب بیرون خواهد آمد و بانیان حمله تروریستی به زائران مزار سردار سلیمانی، هزینه پشیمان‌کننده‌ای خواهند پرداخت.

— سید ابراهیم رئیسی (@raisi_com) January 3, 2024

Hamaney: Bu felaketin karşılığı çok sert olacak

Ülkenin resmi haber ajansı IRNA’ya göre İran dini lideri Ali Hamaney de Cumhurbaşkanı Reisi’den hemen sonra yayınladığı yazılı mesajda Kirman’daki saldırıyı yapanların ve yaptıranların sert bir karşılıkla karşılaşacağını söyledi.

“İran halkının kötü ve cani düşmanları bir kez daha facia yaratarak Kirman’da şehit kabirlerinin mis kokulu atmosferinde çok sayıda değerli insanımızı şehit ettiler” diyen Hamaney saldırganlara tolerans gösterilmeyeceğini belirtti:

Hem masumların kanına bulanmış eller, hem de onları bu yanlışa sürükleyen yozlaşmış ve fesat beyinler, bundan sonra baskıların ve adil cezaların kesin hedefi olacaktır. Bilsinler ki bu felaketin karşılığı Allah’ın izniyle çok sert olacaktır.”

Hamaney yaslı ailelerin acılarını paylaştığını, onlara sabır ve başsağlığı, yaralılara şifa dilediğini söyledi.

İranlı yetkililer patlamaların terör saldırısı olduğunu açıklarken Kirman’daki eylemi şu ana kadar herhangi bir örgüt üstlenmedi.

Dünyadan kınama mesajları

Saldırılar dünyada da büyük yankı uyandırdı. Bölgesel ve küresel aktörlerden kınama mesajları art arda geldi. İşte onlardan bazıları:

Avrupa Birliği 

Avrupa Birliği (AB) patlamaların faillerinin adalete teslim edilmesini talep etti ve saldırıyı kınadı. Birliğin açıklamasında şöyle dendi:

“AB, İran’ın Keirman kentinde bugün meydana gelen bombalı saldırıyı en güçlü ifadelerle kınamaktadır. İran halkıyla dayanışma içerisindeyiz. Şu anda düşüncelerimiz kurbanlar ve aileleriyle birlikte. Failler sorumlu tutulmalıdır.”

Husiler

Saldırıları kınayan Yemen’deki İran destekli Husilerin açıklamasında ise şu ifadeler yer aldı:

“Bu iğrenç suç, (İran) İslam Cumhuriyeti’nin küresel kibirle yüzleşmedeki rolünün, ulusun temel davasını benimsemesinin ve Filistin ve Lübnan’daki direniş güçlerine verdiği desteğin karşılığıdır.”

Irak

Irak hükümeti patlamayı kınayan bir açıklama yayınladı ve olayı “Kirman’da meydana gelen bir terör saldırısı” olarak niteledi. Hükümetten yapılan açıklamada “Dayanışma göstergesi olarak hükümetimiz İran’ın yanında yer almakta ve bu zor zamanda hem İran hükümetine hem de halkına desteğini ifade etmektedir” dendi.

Açıklamada ayrıca “Irak bu korkakça suç eyleminin etkilerini hafifletmek amacıyla çeşitli şekillerde yardım sunmaya hazır olduğunu ifade eder” ifadeleri yer aldı.

Rusya

İran yönetimine başsağlığı dileyen bir diğer kişi de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu. Ülkenin resmi haber ajansı RIA Novosti’nin haberine göre Kremlin’in açıklamasında şöyle dendi: “Putin terörizmin her türlüsünü kınadı ve barışçıl insanlara yönelik saldırının acımasızlığıyla şok edici olduğunu söyledi.”

Birleşmiş Milletler

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de ölenler için başsağlığı diledi ve faillerin sorumlu tutulması çağrısında bulundu. Guterres’in sözcüsü de “Genel Sekreter bugün İran İslam Cumhuriyeti’nin Kirman kentinde bir anma törenine düzenlenen ve 100’den fazla kişinin ölümüne ve çok sayıda kişinin yaralanmasına yol açan saldırıyı şiddetle kınamaktadır” dedi.

ABD

ABD’li yetkililer İran’daki ölümcül patlamaların arkasında kendisi ya da müttefiki İsrail’in olduğu yönündeki iddiaları reddetti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller patlamalarla ilgili olarak “ABD hiçbir şekilde olaya müdahil olmamıştır ve aksi yöndeki her türlü iddia gülünçtür” dedi.

Miller günlük basın toplantısında “İsrail’in bu patlamaya karıştığına inanmak için hiçbir nedenimiz yok” diye ekledi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby de ABD’nin patlamaların arkasında İsrail’in olduğuna dair “hiçbir belirti görmediğini” söyledi.

Miller “Bu korkunç patlamada hayatını kaybedenlere ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz” diye ekledi.

Ne olmuştu?

Kirman eyaletinde İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Ocak 2020’de ABD’nin Bağdat’taki saldırısında öldürülmesinin dördüncü yılı dolayısıyla anma töreninin yapıldığı kabristana giden yol üzerinde iki patlama meydana gelmişti.

Süleymani’nin mezarının bulunduğu kabristanın yakınındaki patlamalarda 103 kişinin öldüğü belirtilmiş daha sonra resmi makamlar bu sayıyı 95 kişi olarak güncellemişti. Söz konusu saldırıda 211 kişi de yaralanmıştı.

İran Cumhurbaşkanı Reisi Türkiye ziyaretini erteledi