Wagner Bahmut’tan çekiliyor, yerine ordu gelecek
Başlarda kısa sürede Rusya'nın zaferiyle sonlanacağı tahmin edilen Ukrayna savaşı üçüncü yılına girdi. Ukrayna için işler yolunda değil. Topçu ekipmanı olmadığı gibi şimdiye kadar 31 bin askerini kaybettiğini söylüyor. F-16'lar da ufukta görünmüyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali üçüncü yılında. ABD savaşın üçüncü yılına Rusya’ya ağır bir yaptırım paketiyle girerken G7 ülkeleri liderleri cumartesi günü videokonferans aracılığıyla düzenledikleri toplantının ardından Ukrayna’ya destek ve Rusya’ya yeni yaptırım sözü verdi. G7 liderleri yeni askeri yardımlar konusunda yorum yapmadı ama Ukrayna’nın bu yılki bütçe açığını kapatmak için ek desteğin onaylanması çağrısını yinelediler.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski savaşın yıldönümünde İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Belçika Başkanı Alexander De Croo ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’i ağırladı. Liderler savaşın başında Rus paraşütçülerin ele geçirdiği Hostomel Havaalanı’nı ziyaret etti. Kiev yakınlarındaki bu havaalanının kontrolünü Ukraynalı askerler yeniden ele geçirerek Rusya’nın başkenti kontrol altına alma planını engellemişti.
Zelenski “İki yıl önce burada düşman askerlerini silahlarla karşıladık. İki yıl sonra burada dostlarımızla, ortaklarımızla buluşuyoruz” dedi ve ekledi: “Her normal insan savaşın bitmesini ister. Ama hiçbirimiz Ukrayna’nın sona ermesine izin vermeyeceğiz.”
Şimdiye kadar Rusya’nın davet edilmediği barış planı görüşmelerinde özellikle Küresel Güney’in destek vermedeki isteksizliği nedeniyle ilerleme kaydedilemedi. Ukrayna’nın barış planına göre Rusya’nın Ukrayna topraklarında ele geçirdiği tüm topraklardan çekilmeli ama Rusya böyle bir planı kabul etmek niyetinde değil. Üstelik savaşın ikinci yılı biterken ve Avdeyevka’yı ele geçirirek cephede elde edilen başarı daha çok yeniyken.
Zelenski savaşın yeni yılında Ukrayna’nın nasıl ilerleyeceğinin ele alındığı “Ukrayna’nın 2024 Yılı” konferansında ilkbaharda İsviçre’de bir barış zirvesi yapılmasını umduğunu söyledi. Zelenski’nin aktardığına göre Rusya’ya zirve öncesinde Ukrayna ve ortakları bir barış planı sunacak.
Zelenski konuşmasında çok sık dillendirmediği bir gerçeği de itiraf etti: Rusya ile savaşta şimdiye kadar en az 31 bin Ukraynalı asker öldü. Rusya’nın Ukrayna’nın zaiyatı konusunda verdiği rakamlara itiraz eden Zelenski işgal altındaki bölgelerde on binlerce sivil öldüğünü açıkladı. Ukrayna normalde savaş alanındaki kayıplarını gizli tutuyor ama ABD’li yetkililer 70 bin kadar askerin öldüğünü, bunun yaklaşık iki katı kadar asker de yaralandığını tahmin ediyor.
Avdeyevka, Bahmut’tan sonra en şiddetli çatışmaların yaşandığı kentti. Hem Rusya hem de Ukrayna burada ağır kayıplar verdi ancak sonuçta galip gelen Rusya oldu. Kiev’in geçen yaz başlattığı taarruzun başarısızlığı nedeniyle sarsılan desteğe Avdeyevka tuz biber oldu.
ABD’deki Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyeleri Ukrayna’ya askeri yardım paketini bloke ettiği için Kiev’in top mermisi ve hava savunma füzesi stoku tükenme noktasına geldi. Zelenski ve Ukrayna’ya yardım gönderilmesi gerektiğini savunan ABD Başkanı Joe Biden dün videokonferans aracılığıyla görüştü.
Kiev’i ziyaret edenler arasında eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve İngiliz milletvekillerinden oluşan partilerüstü bir heyet de vardı. Ukraynalı oligark Viktor Pinçuk’un düzenlediği konferansta konuşan Johnson Ukrayna’nın Rusya’yı yenebileceğine her zamankinden daha fazla inandığını söyledi.
Ukrayna’nın çok sayıda Rus tankını ve askerine zarar verdiğini söyleyen Johnson Kiev’i Rusya’yı Kırım’a bağlayan Kerç Köprüsü’nü imha etmeye çağırdı. “Kerç Köprüsü’nün havaya uçmasını istiyorum” diyen Johnson Batı’yı “daha fazlasını yapmaya” ve savunma harcamalarını artırmaya çağırdı. Johnson’ın Kerç Köprüsü ile ilgili söyledikleri ABD’nin Ukrayna’ya tavsiyeleriyle çelişir nitelikte. ABD basınında yer alan haberlere göre ABD Ukrayna’dan bu sene daha savunma odaklı savaş stratejisi uygulamasını istiyor.
Johnson Cumhuriyetçilerin Beyaz Saray’ın Ukrayna için hazırlanan 61 milyar dolarlık yardım paketini onaylayacağından emin olduğunu söyleyerek “Bence ABD nihayetinde mevcut tüm alternatif yollar tükendikten sonra doğru olanı yapacaktır. Putin’in kazanmasına izin vermek ABD başkanlarının işine yaramaz” dedi. Amerikan Kongresi’nin üst kanadı Senato’da Ukrayna’ya yardım zaten onaylandı. Ancak işler alt kanat olan Temsilciler Meclisi’nde karışık. Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyeleri tasarıyı kabul ettiğinde Ukrayna’ya yeni yardım paketi gidebilecek.
Zelenski dünkü açıklamalarında “Amerikan Kongresi’nden umutluyum ve sorunun olumlu bir şekilde çözüleceğinden eminim. Önümüzdeki aylarda desteklerine ihtiyacımız olduğunu biliyorlar. Senatörler ve her iki partiden temsilcilerle de görüştüm” dedi.
Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov Batılı müttefiklerin söz verdiği silahların yarısının zamanında Kiev’e ulaşmaması nedeniyle savaşta toprak kaybedildiğini söyledi. Dün konuşan Umerov birliklerinin yeni siperler inşa ettiğini ama ekipman tedarikindeki gecikmeler nedeniyle savaş alanında aksaklıklar ve can kayıpları yaşandığını söyledi.
“Bizim bir planımız var. Bu plan doğrultusunda çalışıyoruz. Mümkün olan ve olmayan her şeyi yapıyoruz. Ama Batı’nın silahları zamanında gelmezse işimiz zor” diyen Umerov Rusya’nın Ukrayna’ya topyekun saldırı için 150 milyon dolar harcadığını, bu miktarın milli gelirin yüzde 15’ine denk geldiğini belirtti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Ukrayna’nın F-16’ları kullanmasına artık izin verileceğini belirtti belirtmesine ama Hollanda, Norveç ve Belçika’nın da içinde bulunduğu uluslararası koalisyonun söz verdiği F-16 jetler henüz Ukrayna’ya ulaşmadı. Jetlerin ilkbaharda ulaşması bekleniyor. Umerov herhangi bir ülkenin “hava üstünlüğü” olmadan bir savaşı kazanmasının imkansız olduğunun geçmiş tecrübelerin ortaya koyduğunu söyledi.
Müslüman ve Kırım Tatarı olan Umerov eylülden bu yana Ukrayna savunma bakanı. Selefi Oleksii Reznikov bakanlığın karıştığı yolsuzluk skandallarının ardından görevinden alınmıştı. Umerov “Benim için savaşta yolsuzluk terörizmden daha kötü bir şey” dedi.
Ukrayna’nın insansız hava aracı üretiminin büyük ölçüde arttığını ve Rusya’nın Lancet’ine benzer insansız hava aracı yaptıklarını söyledi Umerov. Ukrayna’nın geçen yıl St. Petersburg’a ulaşan insansız hava araçları vesilesiyle Kiev’deki menzille ilgili gelişmeleri görmüş olduk.
Yetkililer Ukrayna’nın topçu ekipmanı sıkıntısı yaşadığı bu dönemde Rusya’nın piyade birliklerine ve tanklarına yerli üretim insansız hava araçlarıyla karşılık vereceğini söylüyor. Umerov “Bu bir ilkler savaşı. Ukrayna’ya sekiz binden fazla füzenin fırlatıldığı ve insansız hava araçlarının yoğun olarak kullanıldığı ilk savaş” diyor.