Irak’ta kaçırılan İsrailli akademisyen Mossad ve CIA için çalıştığını itiraf etti
Gazze'de ateşkes için umutlar yeniden alevlenirken Mısır lideri Sisi ve CIA Direktörü Burns Kahire'de bir araya geldi. Doha'da yapılacak müzakereler öncesi ikili olumlu mesajlar verdi.
Gazze’de 7 Ekim 2023’te başlayan çatışmalar, bölgedeki insanlık krizini derinleştirirken, uluslararası toplum savaşı sona erdirmek amacıyla yoğun diplomatik girişimlerde bulunuyor. Bu girişimlerin başında Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve çeşitli Ortadoğu ülkeleri geliyor. Son olarak İsrail’in Doha’ya heyet gönderme kararı, bölgedeki barış umutlarını artırdı.
Birleşmiş Milletler, çatışmaların başlamasından bu yana tarafları itidale çağırarak, derhal ateşkes sağlanması için çalışmalara başladı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’deki sivil kayıpların önlenmesi ve insani yardımın ulaştırılması gerektiğini vurguladı. BM Güvenlik Konseyi (BMGK) bu bağlamda çeşitli acil toplantılar düzenleyerek, çatışmaların sona erdirilmesi için kararlar aldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı hem İsrail hem de Filistinli yetkililerle sürekli temas halinde bulunarak ateşkes sağlanması için yoğun çaba sarf etti. ABD Başkanı, iki devletli çözümün önemini vurgulayarak, uzun vadeli barış için diplomatik girişimlerin desteklenmesi gerektiğini belirtti. ABD’nin bölgedeki müttefikleriyle yaptığı görüşmeler de barış çabalarının bir parçası olarak dikkat çekiyor.
AB de Gazze’deki insani durumu hafifletmek amacıyla bölgeye yardım gönderme konusunda girişimlerde bulundu. Ayrıca AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ateşkes sağlanması için diplomatik temaslarını artırdı. AB ülkeleri, barış sürecine katkı sağlamak amacıyla hem İsrail hem de Filistinli yetkililerle görüşmeler gerçekleştirdi.
İsrail’in geçen hafta duyurduğu Doha’ya heyet gönderme kararı barış sürecinde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Katar Ortadoğu’daki diplomatik krizlerin çözümünde aracılık rolü üstlenen ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Doha’daki görüşmeler, İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaların sona erdirilmesi amacıyla yürütülen diplomatik çabaların bir parçası olarak dikkatleri çekiyor.
İsrail’in Doha’ya heyet göndermesi taraflar arasında doğrudan görüşmelerin başlaması ve olası bir ateşkes anlaşmasının zemininin hazırlanması açısından kritik bir adım olarak görülüyor. Bu adım uluslararası toplumun da desteğiyle çatışmaların sona erdirilmesi ve Gazze’de kalıcı bir barış sağlanması için umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Mısır Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ile ülkeyi ziyaret eden ABD Merkezi İstiharat Teşilatı (CIA) Direktörü William Burns başkent Kahire’de bir araya geldi.
Görüşme sırasında Sisi, Gazze’deki Filistin halkının çektiği insani acıları gerçekten hafifletecek şekilde Gazze’ye yeterli yardım ulaştırılmasının sağlanması gerektiğinin altını çizdi. Cumhurbaşkanı çatışmanın bölgeye yayılmasını önlemek için etkili ve ciddi adımlar atılması çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Sisi, uluslararası toplumu Gazze’deki savaşı durdurmak için sorumluluklarını üstlenmeye çağırdı ve Mısır’ın İsrail’in askeri operasyonlarını reddettiğini bir kez daha teyit etti.
Burns ayrıca Filistin davasının adil ve kapsamlı bir çözüme kavuşturulması çerçevesinde iki devletli bir çözümün hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Burns ateşkesin sağlanması ve Gazze’ye insani yardım ulaştırılması için Mısır’ın gösterdiği çabaları takdir etti.
CIA direktörü ayrıca Mısır’ın bölgesel ve küresel düzeyde barış, güvenlik ve kalkınmanın tesis edilmesi yönünde güçlü bir şekilde ilerleyen sorumlu tutumunu takdir ettiğini ifade etti.
Burns, Başkan Joe Biden’ın selamlarını Sisi’ye iletti ve ABD’nin Mısır’la stratejik ortaklığından duyduğu memnuniyeti teyit etti.
Sisi ise bölgesel ve küresel güvenlik ve istikrarı desteklemek üzere Mısır ve ABD arasındaki koordinasyonun devam etmesinin önemini vurguladı.
Burns ve Beyaz Saray Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk, Gazze’de ateşkes sağlanması amacıyla Mısırlı ve İsrailli yetkililerle yeni tur görüşmelerde bulunmak üzere bu hafta başında Kahire’ye gelmişti.
Bu hafta Kahire, ateşkes anlaşmasıyla ilgili olarak üst düzey Mısırlı, ABD’li ve İsrailli yetkililerin katıldığı yeni bir görüşme turuna ev sahipliği yaptı. Burns ve McGurk’ün yanı sıra İsrail İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet’in (Şabak) Direktörü Ronen Bar liderliğindeki İsrailli müzakere heyeti, esir takası müzakereleri ve Refah Sınır Kapısı’nın idaresi hakkındaki görüşmelere katılmak üzere önceki gün Mısır’a gelmişti.
Üst düzey bir kaynak, Mısırlı bir güvenlik heyetinin çarşamba günü Katar’ın başkenti Doha’ya giderek Hamas ve İsrail arasındaki görüş ayrılıklarını gidermeye ve bir an önce bir ateşkes anlaşmasına varmaya çalışacağını belirtti.
Al-Qahera News’e açıklamalarda bulunan üst düzey kaynak, Mısır’ın acil ateşkesin gerekliliği ve insani yardımın girişinin kolaylaştırılması konusundaki kararlı tutumunu yinelediğini belirtti.
Kaynak birçok noktada anlaşma sağlandığını ve müzakerelerin çarşamba günü Doha’da, perşembe günü ise Kahire’de yeniden başlayacağını belirtti.
Müzakereler, Gazze’de uzun süredir devam eden savaşı sona erdirmesi beklenen ateşkes ve iki taraf arasında tutuklu takası anlaşması görüşmelerinde ilerleme kaydedilmesi umutları arasında gerçekleşiyor.
ABD’li ve İsrailli yetkililer, Hamas’ın herhangi bir anlaşmaya varılmadan önce İsrail’in kalıcı bir ateşkesi kabul etmesi yönündeki uzun süredir devam eden önkoşulundan taviz vermiş görünmesinin ardından iyimserliklerini dile getirdiler.
Üst düzey bir Hamas yetkilisine göre Hamas artık arabulucuların, esirlerin serbest bırakılması görüşmeleri sürdüğü müddetçe ateşkesin de devam edeceği yönündeki taahhüdüne güveniyor.
İyimserliğe rağmen Hamas pazartesi günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu müzakereleri engellemekle suçladı.
Netanyahu’nun ofisi ise pazar günü yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşmanın İsrail’in tüm savaş hedeflerine ulaşana kadar savaşmaya devam etmesine izin vereceğini belirtmişti.