İran’ın yeni Cumhurbaşkanından Hizbullah’a destek mektubu
Lübnan'da aynı anda patlatılan bombalı çağrı cihazlarının üreticisi olduğu iddia edilen Macar şirketi BAC mercek altında. Tek odalı boş bir ofis ve A4 kağıdına yazılı "tabela" ile şüphe uyandıran BAC nasıl bir şirket?
Lübnan’da patlayan çağrı cihazları ve telsizler gözleri doğal olarak İsrail’e çevirmişti. “Düğmeye basan” İsrail olsa da cihazların nereden geldiği büyük merak konusu olmuştu. İşte o noktada hem Avrupa hem de Pasifik mercek altına alındı. Bir yandan dünyanın çip krallığı Tayvan, öbür yandan da Avrupa’nın “haylaz çocuğu” Macaristan gündemde yerini aldı. Hizbullah üyelerinin ellerinde, ceplerinde patlayan AR924 model çağrı cihazlarını üreten Tayvan merkezli Gold Apollo olduğu için gözler ona çevrildi, ama Gold Apollo sorumluluk kabul etmeyerek Budapeşte merkezli BAC Consulting KFT’yi (BAC Danışmanlık Ltd) işaret etti.
BAC firması üretici olmadığını açıklasa da mercek altına alınmaktan kaçamadı ve şirket merkezinin aylardır kimsenin gitmediği bir daireden oluşması şüphe uyandırdı. “Paravan şirket mi” sorusunu akıllara getiren BAC firmasının bulunduğu apartmanın üst katında yaşayan ve kamera önünde konuşmak istemeyen biri Anadolu Ajansı muhabirine konuştu.
Yaklaşık 20 yıldır bu apartmanda kiracı olduğunu belirten Macar vatandaşı alt katlarındaki ofiste birden fazla firma olduğunu ve bugüne kadar yalnız bir kadın çalışanı gördüklerini söyledi. Macar vatandaş çalışan kadının gelen postalarla ilgilendiğini, bir üretim ya da faaliyet yapıldığına rastlamadığını ifade etti. Macar basınında yer alan haberleri okuduktan sonra dehşete düştüğünü belirten kiracı okuduğu haberler nedeniyle ailecek tedirgin olduklarını aktardı. Binanın camlı giriş kapısında BAC dahil birden fazla şirketin A4 kağıda yazılmış tabelaları var.
BBC’de yer alan habere göre şirketin kayıtlı olduğu dairede 13 farklı şirket daha kayıtlı. BBC Verify yaptığı araştırmada BAC’ın başka şirket veya kişilerle bağlantısı olmadığının da ortaya çıktığını söyledi. Yani söz konusu 13 şirketle BAC’ın ilgisi yok. Öte yandan BAC hakkında bir alım satım bilgisi gösterilmiyor.
Ancak BAC’ın şu anda erişilemeyen web sitesi daha önce Asya’daki faaliyetlerini “büyüttüğünü” ve “telekomünikasyon ürünlerinin satışına yönelik ülkeler arasında uluslararası teknoloji işbirliğini geliştirmeyi” hedeflediğini belirtiyordu. Kayıtlara göre BAC 2022 yılında 256.996.000 Macar Forinti (725 bin dolar), 2023 yılında ise 210.307.000 Macar Forinti (593 bin dolar) net ciro yaptı.
LinkedIn’de yayınlanan bir şirket broşürü Avrupa Komisyonu ve Birleşik Krallık Uluslararası Kalkınma Departmanı (DfID) dahil BAC’ın birlikte çalıştığını iddia ettiği sekiz kuruluşu işaret ediyor. BBC Verify yorum almak üzere listelenen tüm kuruluşlara başvurduğunu yazdı. DfID’nin sorumluluklarını üstlenen Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı BBC’ye soruşturma sürecinde olduklarını söyledi. Ancak ilk görüşmelere göre firmanın iddiasına rağmen BAC ile bir ilişkisinin olmadığı belirtildi.
BAC’ın web sitesinde CEO ve kurucusu Cristiana Bársony-Arcidiacono olarak bir kişi listeleniyor ve diğer çalışanların ismi kayıtlarda yer almıyor. Bársony-Arcidiacono özgeçmişiyle de dikkat çekiyor. 2001 yılında Catania Üniversitesi’nden fizik diplomasıyla mezun olan BAC CEO’su Londra’daki iki üniversiteden de doktora derecesi almış. 49 yaşındaki Cristiana Rosaria Bársony-Arcidiacono kendisini stratejik danışman ve iş geliştirici olarak tanımlıyor, uluslararası sürdürülebilirlik grubu Earth Child Institute’un yönetim kurulunda gösteriyor. Ancak grubun web sitesinde bu isimde bir yönetim kurulu üyesi görünmüyor. Yine LinkedIn profiline göre İngiltere’nin prestijli üniversitelerinden London College’de felsefe okumuş, ardından London School of Economics’te eğitim almış. Ayrıca Avrupa Komisyonu, UNESCO ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nda uzman olarak çalışmış. Çevre koruma, blokzincir teknolojisi ve siber güvenlik üzerinde makaleler yazmış. Bazı makalelerde imzası olduğu internet aramasıyla görülebiliyor.
Gold Apollo ile çalıştığını doğrulayan Bársony-Arcidiacono bir kez demeç verdi. Onda da “Çağrı cihazlarını ben üretmiyorum. Sadece aracıyım, sanırım yanlış anladınız” dedi. Sonra kendisine bir daha da ulaşılamadı.
Bu arada Macar Hükümet Sözcüsü Zoltan Kovacs konuya ilişkin yaptığı açıklamada söz konusu firmanın Macaristan’da üretimi ya da tesisi olmayan bir aracı firma olduğunu kaydetti. Kovacs “Belirtilen adresinde kayıtlı bir müdürü var ve atıfta bulunulan cihazlar hiçbir zaman Macaristan’da bulunmadı” dedi. Arcidiacono Cristiana Rosaria ismindeki kadının BAC Consulting şirketinin genel müdürü ve sahibi olduğu belirtilirken firmanın bakım çalışması gerekçesiyle internet sitesini kapattığı ortaya çıktı.
2022’de kurulduğu belirtilen firmanın bulunduğu ofisin camında A4 kağıdına yazılmış firma isminden başka ibareye rastlanmadı.
Lübnan’da 17 Eylül Salı günü Hizbullah unsurlarının kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar oldu. Sağlık Bakanlığı ülke genelinde Hizbullah unsurlarının kullandığı çağrı cihazlarının patlatılması sonucu ikisi çocuk 12 kişinin hayatını kaybettiğini, 300 kadarı ağır yaklaşık 2 bin 800 kişinin yaralandığını açıkladı.
Ülkede dün de telsizlerin patlatılması sonucu 14 kişinin öldüğü, 450’den fazla kişinin yaralandığı bildirildi. Lübnanlı yetkililer olaydan İsrail’i sorumlu tutarken İsrail’den konuyla ilgili henüz açıklama gelmedi. İsrail-Lübnan sınırında 8 Ekim 2023’ten bu yana süren çatışmalarda son günlerde gerilimin arttığı gözlemleniyor.