ABD’nin Ankara’daki tarihi Büyükelçilik binası satılıyor
Federal temyiz mahkemesi eski Başkan Donald Trump'ın 2020 seçimlerinin sonuçlarını kabul etmemesiyle başlayan suçlamalardan o sırada hâlâ başkan olduğu için dokunulmazlığı olduğu savunmasının geçerli olmadığına karar verdi. Yani yargılanacak.
Başkanlık seçimlerine dokuz aydan kısa süre kala eski ABD Başkanı Donald Trump’ın önündeki en büyük sorunun karşı karşıya kaldığı rakipler değil, hukuk olduğu bir haberle daha kanıtlandı. Federal mahkeme eski liderin 2020 seçimlerinin ardından “seçimlere fesat karıştığı” yönündeki iddialarıyla ortalığı karıştırdığı ve sonrasında patlak veren 6 Ocak kongre baskınında parmağı olduğu gerekçesiyle yargılanabileceği, Trump’ın o dönem henüz başkanlığı teslim etmediği için dokunulmazlığının geçerli olması gerektiği yönündeki savunmalarının geçersiz olduğuna karar verdi. Yani Başkan seçilse bile Trump yargılanacak.
Trump, hakkında açılan “federal seçimlere fesat karıştırma” davasında suçlandığı eylemlerin başkan olarak resmi görevinin parçası olduğu, bu nedenle cezai yükümlülükten muaf tutulması, yani bizdeki anlamıyla dokunulmazlığa sahip olması gerektiğini savunuyordu. Ama temyizden gelen kararla bu savunması boşa çıktı. Yeni karar sebebiyle Trump’ın görev yaptığı dönemde sahip olduğu dokunulmazlık bu davada artık onu korumuyor, yargılaması da devam edecek. Trump da diğer sıradan sanıklar gibi kendini savunma hakkına sahip, ama artık başkanlık dönemindeki dokunulmazlığına sığınamayacak.
2020 seçimlerinin ardından Trump seçime fesat karıştırıldığını iddia ederek sonuçların kabul edilemez olduğunu söylemişti. Biden’a başkanlık görevinin verileceği gün Trump Amerikan Kongresi yakınlarında bir kalabalık mitingde önünde konuşma yapmış, akabinde mitinge gelen destekçileri Kongre binasını basmıştı. Daha önce benzeri görülmemiş bu Kongre baskınında yaralananlar da oldu ölenler de. Trump tarihe 6 Ocak baskını olarak geçen bu olayı kışkırtmakla suçlanıyor.
Eski liderin bu davada karşı karşıya olduğu suçlar seçimlere fesat karıştırmak, Amerika’yı kandırmak için komplo kurmak ve resmi süreci engellemek. Eski başkan ise suçsuz olduğunu savunuyor. Eski lidere göre başkan olarak “seçimin güvenilirliğini sağlamaya” çalışıyordu ve seçim sonuçlarını seçim güvenliğini tesis etmek için reddettiği için de cezai kovuşturmadan muaf tutulmalıydı.
Trump’ın davasına bakan bölge yargıcı aralık ayında Trump’ın dokunulmazlık savunmasını reddetmiş, başkan olmanın kimseye “ömür boyu hapisten kurtulma hakkı” vermediğine hükmetmişti. Trump da kararı temyize götürmüştü. Şimdiki kararı da yargıçlardan oluşan bir heyet verdi. Üç yargıçtan oluşan heyetin kararı oybirliğiyle aldığı belirtiliyor. Heyette yer alan yargıçlardan biri mevcut Başkan Joe Biden, diğer ikisi ise George H.W. Bush döneminde atanan yargıçlar.
57 sayfalık karar metni Amerikan hukukunda önemli bir ana işaret ediyor. Zira daha önce temyiz mahkemesi tarafından hiç ele alınmamış “Eski başkanlar görevdeyken yaptıkları şeylerden dolayı adalet sisteminden kaçabilir mi?” sorusu böylece yanıt buldu. Bu sorunun hiç sorulmamasının nedeni de Trump’a kadar hiçbir eski başkan hakkında dava açılmamış olmasıydı.
Yargıçların ortak yazılı açıklamasında “Suçunun kanıtlanması durumda Trump’ın 2020 seçimlerini gasp etme çabası hükümet yapısına eşi benzeri görülmemiş bir saldırı olacak. Anayasal görevi ‘yasaların eksiksiz uygulanmasına özen göstermek’ olan başkanın bu yasalara cezasızca karşı gelebilecek tek yetkili olması çok çarpıcı bir çelişki olurdu. Dahası eski başkanlar en azından belli koşullar altında azil ve cezai sorumluluğa tabi olduklarını anlamıştı, yürütme görevini de bu farkındalıkla yerine getiriyorlardı” dendi.
Trump’ın avukatları ise gelecekte ülkeyi yönetmeye aday kişilerin başkan olarak “yaptığı eylemler” nedeniyle suçlanabileceklerini düşünmeleri halinde üstlerine düşen görevleri yerine getirmekte tereddüt edeceklerini savunuyordu. Yargıçlar başkanların davranışları nedeniyle yargılanabileceklerinin farkında olmasının suiistimale açık bir konu olmadığını, başkanları haksız yere kovuşturmanın tarihte örneği olmadığını vurguladı.
Açıklamanın devamında “Burada eski başkan Trump’ın eylemlerinin yürürlükteki ceza yasalarını ihlal ettiği iddia edilmektedir. Yani bu eylemler onun yasal yetkilerinin kapsamında değildir. Bağlamına göre kuvvetler ayrılığı doktrini yasal yetkilere bağlı eylemleri dokunulmaz kılabilir. Ama eski bir başkanın görevdeykenki tüm eylemleri için federal cezai kovuşturmadan kaçabileceği anlamına gelmez” dendi.
Trump’ın hukuk ekibi kararı doğrudan Yüksek Mahkeme’ye götürebileceği gibi temyiz mahkemesinden konuyu yargıç heyeti kararıyla değil de duruşmalı olarak ele almasını talep edebilir.