ABD Başkanı Biden’dan Prigojin’e tavsiye: Ben olsam yediklerime dikkat eder, gözümü menüden ayırmazdım
Suikasta uğrayan eski ABD Başkanı Trump'ın seçimlerde büyük avantaj kazandığında herkes hemfikir. Trump hayat hikayesi filmlere konu olmuş birini, JD Vance'i kendine başkan yardımcısı seçti. Trump hakkında açılan gizli belge davası düşürüldü.
Amerika Birleşik Devletleri’nde kasım ayında başkanlık seçimi var ve bu seçimin en iddialı adayı eski başkan Donald Trump açısından geride kalan hafta sonu ve dün çok hızlı geçti.
Cumartesi günü Pennsylvania eyaletinde çok ciddi bir suikastten şans eseri sadece kulağından yaralanarak kurtulan Trump, saldırıdan sonra yumruğunu havaya kaldırarak destekçilerinin gözünde daha yüksek bir mertebeye erişti. Artık çoğu analist ve yorumcu Trump’ın kasımdaki seçimde zaferi göğüsleyeceğinde hemfikir.
Ama bu Cumhuriyetçiler için yeterli değil. Onlar daha saldırının ilk günü Trump’a açılan davaları gündeme getirmeye başladı. Bu taleplerinde kısmen başarılı da oldular. Federal yargıç Trump’a açılan gizli belge davasını düşürerek eski başkanın karşı karşıya olduğu en büyük zorluklardan birini kaldırmış oldu.
Dün Trump’ın Cumhuriyetçi Parti adına resmen adaylığının ilan edileceği Cumhuriyetçi Parti Ulusal Kongresi’nin de başlangıç günüydü. Aynı zamanda eski Başkanın suikast girişiminden sonra ilk kez kamuoyu karşısına geçtiği gün de oldu. Trump, 13 Temmuz’da Pennsylvania’daki mitingi sırasında saldırıya uğramış yüzünden ve kulağından yaralanmıştı. Kongreye katılan Trump’ın kulağındaki bandaj da dikkat çekti.
JUST IN: 🇺🇸 Donald Trump appears in public with a bandage on his ear for the first time since being shot. pic.twitter.com/FsrbBgvoFA
— BRICS News (@BRICSinfo) July 16, 2024
Trump burada merakla beklenen Başkan Yardımcısı adayını da ilan etti: Zamanında Trump’ı eleştirip sonrasında Senato’daki sesi haline gelen J.D. Vance.
Sosyal medya üstünden paylaşımla kararını duyuran Trump “Uzun süre düşünüp taşındıktan ve herkesin yeteneklerini ölçüp biçtikten sonra başkan yardımcılığına en uygun kişinin Ohio Eyaleti Senatörü J.D. Vance olduğuna karar verdim. Deniz Kuvvetleri’nde ülkemize hizmet etmiş, Ohio Eyalet Üniversitesi’nden iki yılda mezun olup Yale Hukuk Fakültesi’nden diploma almış bir isim J.D.” dedi.
Vance siyasette daha çömez olduğu 2022’de çekişmeli yarışı Trump’ın yardımıyla kazanarak Amerikan Kongresi’ne girmeye hak kazandı. Bu arada bu desteğin öncesinde, 2016’da Trump’ı eleştiren isimlerden biri de Vance’di. Hatta 2022’de Vance’i desteklerken Trump siyasetçiyle herkesin gözü önünde dalga geçmeyi de unutmamıştı.
Senato’da açık açık Trump destekçiliği yapan Vance kongrede sıkça Trump doğrultusunda oy kullandı. Bu yılın başlarında Ukrayna’ya yardım tasarısına karşı çıkanlardan biri de Vance’di.
CNN International’a konuşan bir kaynağa göre Trump’ın oğlu Donald Trump Jr. son günlerde babasını Vance’i yardımcısı seçmesi için etkilemeye çalışmıştı. Vance ile Trump Jr.’ın yakın arkadaş olduğu biliniyor.
JD Vance Amerika’nın Orta Batısındaki Kentucky eyaletinden, oldukça fakir bir ailenin çocuğu. Ama bu imkansızlıklar onu durdurmamış, son derece başarılı bir eğitim hayatının ardından Yale Üniversitesinin prestijli hukuk fakültesinden mezun olmuş. Vance 2016’da siyasete atılırken Amerika’da adet olduğu üzere hayat hikayesini kitap olarak yazdı. Hillbilly Elegy adlı kitap sonra başrollerinde Glen Close’un oynadığı bir film haline de geldi.
Trump’ın başkan yardımcısını açıklamasının ardından Başkan Joe Biden’dan da yorum geldi. Uçağına binmeden önce gazetecilerin sorularına yanıt veren Biden, Vance ile ilgili olarak “Sorun yaratma konusunda Trump’ın klonu gibi. Bu yüzden herhangi bir fark göremiyorum” dedi. Öte yandan Biden’ın başkan yardımcısı olarak seçtiği Kamala Harris tebrik etmek için Vance’i aradı, ancak ikilinin görüşemediği öğrenildi. Rakibine sesli mesaj bırakan Harris, CBS News’in önerisi üzerine Vance ile başkan yardımcıları tartışmasında görüşmeyi umduğunu söyledi.
Trump öteden beri kendisine çeşitli sebeplerden dört ayrı dava açılmasını “cadı avı” olarak niteleyerek “solcuların” gözünü korkutarak onu siyaset sahnesinden silmeye çalıştığını söylüyordu. Suikastten sonra da oklar bugüne kadar Trump’a karşı sert konuşan Biden’a çevrilmişti. Saldırganın kimliğinin Cumhuriyetçi olması da eleştirileri azaltmadı. Cumhuriyetçiler Trump’a açılan davaların bir an önce düşürülmesi gerektiğini söylemeye başladı. Tam da Cumhuriyetçilerin kasımdaki seçimdeki adaylarını resmen açıklayacağı Ulusal Kongre günü Trump destekçilerini mutlu edecek haber Florida Yargıcı Aileen Cannon’dan geldi.
Cannon gizli belge davasına özel savcı Jack Smith’i atamasının anayasa ihlali olduğu gerekçesiyle davayı düşürmeyi kabul etti. 93 sayfalık karar metninde “Mahkeme Özel Savcı Smith’in davayı yürütmesinin anayasal düzenin iki temel yapıtaşını ihlal ettiğine ikna olmuştur” dendi. Cannon’a göre özel savcıların atanma ve finanse edilme şekilleri Amerikan anayasasını ihlal ediyor. Cannon’un kararı özel olarak atanan savcıları ele alan diğer Amerikan mahkemelerindeki yargıçların kararlarıyla ters düşüyor.
Peki bu dava neydi, kısaca hatırlayalım mı? Trump başkanlık dönemi sona erdikten sonra elindeki gizli devlet belgelerini yetkililere teslim etmek zorundaydı. Ancak bunu yapmak yerine belgeleri Florida’daki malikanesi Mar-a-Lago’da saklamıştı. Üstüne üstlük yetkililer belgeleri almaya geldiğinde elinde hiç gizli belge olmadığı yalanını söylemişti. Zira Trump bir şekilde 64 kutu gizli belgeyi saklamayı başarmıştı.
Hakkında hazırlanan 37 maddelik iddianamede Trump dosyaları malikanesinde saklamak ve müfettişlere yalan söylemekle suçlanmıştı. Buna ek olarak Trump’ın soruşturmayı zorlaştırdığı belirtilmişti. Gizli belgelerin saklanmasında eski başkanın yanı sıra yardımcısı Walt Nauta ve eski çalışanı Carlos de Oliveira da suçlanmıştı.
Başsavcı Merrick Garland, 2022 yılında Trump hakkında açılan federal davalardan ikisini denetlemesi için Smith’i atamıştı. O davalardan biri gizli belge davasıydı, diğeri de 2020 seçimlerinde Trump’ın kongre baskınını kışkırttığı yönündeki davaydı. Cannon aldığı kararın sadece gizli belge davasını etkilediğini söyleyerek diğer davanın olduğu gibi devam edebileceğini belirtti. Zaten Trump’ın avukatları kongre baskını davası için böyle bir talepte bulunmamıştı. Trump döneminde atanan Cannon, kısa süre önce gizli belge davasını süresiz olarak ertelemiş ve davadaki kanıtlar konusunda kritik soru işaretleri olduğunu söylemişti. Hukuk uzmanları, Smith’in açtığı federal davaların güçlü ve zayıf yönlerini uzun zamandır tartışıyor.
Eski bir federal savcı olan Neama Rahmani BBC International’a Cannon’un kararının “en hafif tabirle çarpıcı” olduğunu söyledi. Rahmani, “Her ne kadar kararının bu davayla sınırlı olduğunu söylese de aldığı karar, bugüne kadar özel savcıların atandığı diğer davalarda da şüphe yaratıyor ki bunlardan biri Hunter Biden’ın davası” dedi. Biden’ın oğlu Hunter Biden da uyuşturucu kullandığı dönem silah satın aldığı ve uyuşturucu kullandığı sırada yanında silah bulundurduğu gerekçesiyle yargılandığı davada özel savcı tarafından sorgulanmıştı. Geçen ay mahkeme Biden’ın suçlu olduğuna karar vermişti.
Rahmani, Cannon’un kararının yüksek mahkeme tarafından bozulmasına şaşırmayacağını belirtti. Smith’in karara itiraz etme ya da davaya başka bir yargıcın atanmasını isteme hakkına sahip. Davanın yüksek mahkemeye kadar taşınma ihtimali var. Öyle ya da böyle Cannon’un kararı suikasttan sonra ve Cumhuriyetçilerin Ulusal Kongresi’nin gerçekleştiği bir sırada geldi. Trump kendi sosyal medya platformu Truth Social’dan bunun daha ilk adım olduğunu ve ileride “cadı avı yapılan diğer tüm davaların düşürüleceğini” söyledi.
Cumhuriyetçiler kararı mutlulukla karşılarken Demokratların Senato’daki Çoğunluk Lideri Chuck Schumer bunun “yanlış alınmış bir karar” olduğunu söyleyerek bir an önce temyize taşınması gerektiğini belirtti. Biden da aylar önce gizli belgeleri ofisinde sakladığı gerekçesiyle yargılanıyordu. Tek farkı Trump’tan daha işbirlikçi çıkmış ve müfettişlerin işini zorlaştırmamıştı. Nihayetinde savcı hazırladığı iddianameyi geri çekerek gerekçe olarak Biden’ın yaşlı olmasını göstermişti.