Trump’ın başkan seçilmesi Alman ekonomisini de sallayacak
ABD'nin eski lideri Trump "sus payı" davası için jüri üyeleri seçildi, açılış konuşmaları yapıldı. Savcı Trump'ın porno yıldızıyla cinsel ilişkiye girdiğini gizlemesini "seçime müdahale" olarak görüyor. Savunma ise "demokrasi budur" görüşünde.
Eski ABD Başkanı Donald Trump kendisine açılan davalardan muhtemelen kasımdaki başkanlık seçimleri öncesinde yargılanabileceği tek dava olan “sus payı” davasında hakim karşısına çıktı. Duruşmada savcı Trump hakkında neler dedi, Trump ve avukatları kendilerini nasıl savundu bunlara geçmeden önce filmi biraz geriye sarmakta fayda var. Zira bu dava Trump aleyhine sonuçlanırsa ABD tarihinde birden fazla ilk yaşanmış olacak. Zaten bir ceza davasında yargılanan ilk eski ABD başkanı olan Trump suçu kabul edilir de cezası onanırsa başkanlık seçimlerine hükümlü olarak katılacak ilk eski ABD başkanı olacak.
Trump 2016 seçim kampanyası döneminde porno yıldızı Stormy Daniels’a geçmişte birlikte oldukları gerçeğini açıklamaması şartıyla 130 bin dolar ödeme yapmıştı. Sıkıntı ödeme yapması değildi, bu ödemeyi kampanya harcaması olarak sınıflandırmasıydı. Yani Trump kendisiyle ilgili olumsuz bir bilgiyi seçmenlerinden saklamak için yaptığı harcamayı “seçim kampanyası harcaması” olarak kayıtlara geçirmişti. Savcılar bu sebeple kendisine vergi kaçırmaktan bir dava açtı. Dava eyalet düzeyindeydi ki bunun önemine de birazdan değineceğiz.
Bu seçim döneminde gerek gizli belgeleri ısrarla yetkililerden saklayıp teslim etmeme, mülklerini değerinin üstünde göstererek dolandırıcılık yapma, 6 Ocak Kongre baskınını kışkırtma gibi başka davalarla da sınanan Trump için sus payı davasını özel kılan şey, bu davayı diğerleri gibi erteleyememesi. Biraz önce de belirttiğimiz gibi dava kendi aleyhine sonuçlanırsa seçimlere “hükümlü başkan adayı” olarak girecek. Zira ABD’de başkanlık seçimlerine aday olma şartları sadece üç maddeden oluşuyor: ABD’de doğmak, 35 yaşını doldurmuş olmak ve en az 14 yıl ABD’de yaşamak. Mahkum birinin adaylığını koyması önünde hiçbir engel yok; kişi suçuna rağmen başkanlığa adaylığını koyup seçmenlerden kendisine oy vermesini isteyebilir, onu seçip seçmemek seçmenlere bırakılır.
Trump’ın davası ise pek çok ilke sahne olacak. Eski başkanın yeniden seçilme ihtimali var; mevcut anketlerde Trump birkaç puan önde olsa da kasıma kadar bu durum tersine de çevrilebilir. Ama kasımdaki seçimlerde sonuçlar şimdi olduğu gibi Trump’ı gösterirse ve Trump bu davada hapis cezası alırsa ne olacağı muamma. Hukuk profesörleri konuyla ilgili yazıp çiziyor ama daha önce böyle bir şey yaşanmadığı için sözleri varsayımdan öteye geçemiyor. Trump kendisini affetmeye kalksa bile bu dava eyalet düzeyinde açıldığı için böyle bir yetkiye sahip değil. Dava federal düzeyde olsaydı başka bir senaryodan konuşmak mümkün olabilirdi.
Öte yandan Trump cezasının kamu görevlerini yerine getiremediği konusunda ısrarcı davranırsa serbest bırakılmak zorunda da kalabilir. Sus payı davası New York’ta E sınıfı suçlar arasında yer alıyor. E sınıfı suçlar en düşük cezaların verildiği suçlardan oluşuyor. Böyle bir suça maksimum dört yıl hapis cezası veriliyor. Ama Trump’ın ille de hapis yatması gerekmiyor; yargıç Trump’ı şartlı tahliye edebilir de. Yani tüm bu teorileri de gerek kalmayabilir.
Duruşma önceki hafta başladı aslında. Ancak o zaman Trump’ın kaderine karar verecek jüri üyeleri seçildi ki bu kişilerin profillerine Ertuğrul Özkök’ün yazısından ulaşabilirsiniz.
Davanın altı hafta ila iki ay arasında sürmesi bekleniyor. İlk hafta jüri üyelerinin seçimiyle geçti, şimdiyse esas meseleye geçiliyor; kozların paylaşılacağı noktaya…
Savcı Matthew Colangelo duruşma sırasında Trump’ın “seçim sahtekârlığı” yaptığını vurguladı, eski liderin kayıtları tahrifata uğrattığını vurgulayarak; Trump’ın özel ilişkisini gizlemesini seçime müdahale olarak yorumladı. Trump’ın avukatı müvekkilinin hiçbir suç işlemediğini savundu.
Trump’ın Daniels ile cinsel ilişkiye girdiği iddiasını reddeden avukat, seçimleri etkilemeye çalışmanın yasadışı bir şey olmadığını da savundu. Ayrıca savcının baş tanığı olarak öne sürdüğü Michael Cohen’in “Trump’a karşı kin güden, güvenilmez bir eski çalışan” olduğunu söylediler. Trump’ın Daniels’a 130 bin doları Cohen üzerinden ilettiği öne sürülüyor. Avukat ayrıca Daniels’ın tehdit yoluyla “yüz binlerce dolar kazanmış” bir isim olduğunu savunarak tanık listesinden silinmesi gerektiğini söyledi. Avukat Trump’a yöneltilen “seçimi etkilemeye çalışma” suçlamalarına ise “Bunda bir sorun yok. Biz buna demokrasi diyoruz” dedi.
Öte yandan savcının konuşması sırasında Trump’ın kaşlarının çatık bir şekilde oturduğu yerde rahatsızca kıpırdandığı aktarılıyor. Özellikle kasetlerin detaylı bir şekilde jüriye betimlenmesi Trump’ı zorlamış. Önümüzdeki haftalarda Trump soğukkanlılığını koruyabilecek mi, zaman gösterecek.