Türkiye’nin yeni Washington Büyükelçisi Sedat Önal

Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan 4 Ocak’ta yaş haddinden emekli olacağını ve 12 Ocak’ta ABD’den ayrılacağını açıklamıştı. Ayrılırken yaptığı konuşma günlerce tartışma konusu oldu, hakkında yazılar kaleme alındı. Ama o zamandan bu yana da Washington Büyükelçiliği’ne atama yapılmamıştı. Türkiye ve ABD arasındaki, özellikle de F-16 onayının beklendiği kritik süreç büyükelçisiz yürütüldü.

Bu arada ortaya isimler atıldı. Bunlardan biri Türk-Amerikan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, diğeri Dışişleri Bakanı Yardımcısı Burak Akçapar’dı. Ama sonunda atama haberi geldi. Atanan ne Yalçındağ ne de Akçapar’dı. Türkiye’nin Washington büyükelçisi artık Sedat Önal. 

Atamadan önce Sedat Önal’ın görevi Birleşmiş Milletler’de (BM) Türkiye’nin daimi temsilciliğiydi. Ama Önal Washington büyükelçiliğine atandığı için BM Daimi Temsilciliği görevini Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ahmet Yıldız üstlenecek. Daily Sabah’ın diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre atamaları diplomatlara bizzat Dışişleri Bakanı Hakan Fidan telefonla iletti.

Sedat Önal kimdir?

Peki kim Sedat Önal? Eski Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu döneminden tanıdık bir isim. Çünkü o dönemde dışişleri bakan yardımcısıydı. 11 Ağustos 1963’te Kayseri’de doğan Önal Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü 1985 mezunlarından. Kariyerini ise şöyle maddeleyebiliriz:

📌1989 yılında Dışişleri Bakanlığı’nda çalışmaya başladı.

📌1991-1993 tarihlerinde Türkiye’nin Kuveyt Büyükelçiliği’nde Üçüncü Katip olarak çalıştı.

📌1993-1997’da Münster Başkonsolosluğu’nda muavin konsolos olarak görev yaptı.

📌1998-2002’de New York Başkonsolosluğu’nda muavin konsolos ve konsolos olarak görevini yürüttü.

📌2002-2005 yılları arasında Türkiye’nin Tahran Büyükelçiliği’nde müsteşar olarak görev yaptı.

📌2007-2009 yıllarında Viyana başkonsolosu olarak görev yürüttü.

📌2009 yılında Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Genel Müdür Yardımcısı oldu.

📌2012-2016 yıllarında Ürdün büyükelçisi olarak görev yaptı.

📌2016 yılında Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu ve Afrika İşleri Müsteşar Yardımcısı olarak atandı.

📌Astana’da yapılan Suriye görüşmelerinde Türk Heyeti’ne başkanlık etti. Son dönemde Astana sürecine öncülük eden isim Ahmet Yıldız’dı.

📌2018 yılında dışişleri bakan yardımcısı oldu.

📌Ekim 2022’de Türkiye’nin BM Daimi Temsilciliği görevine atandı. Şubat 2023’ten bu yana da bu görevi yerine getiriyordu.

Önal’ı neler bekliyor?

Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler hem Washington’un Suriye’nin kuzeyinde YPG’yle bağlantılı Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile IŞİD’e karşı işbirliği yapması hem de Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri satın alması nedeniyle F-35 programından çıkarılması nedeniyle kötüydü. Türkiye’nin envanter yenilemesi gerekiyor, bunun için F-35 olmasa da F-16 almak istiyordu ama Washington, Amerikan Kongresi’ni işaret ederek F-16 satışına yanaşmıyordu.

Amerikan Kongresi’nde Türkiye’ye silah satışına karşı olanlar genelde Türkiye’nin Suriye’deki operasyonlarını, Yunanistan ile kötü ilişkileri, İsveç’in NATO üyeliğine onay verilmemesini öne sürdü uzun süre. Türkiye İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakınca ABD de 23 milyar dolar karşılığında 40 F-16 ve 79 modernizasyon kitine onay verdi. Bu sürecin büyükelçisiz geçtiğini belirtmiştik; bundan sonra ilişkilerin izleyeceği yolda Önal’ın da rolü olacak.

Uzmanlar iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların çözüldüğünü söylemek için daha erken olduğunu, ancak F-16 satışının yıllar sonra gelen ilk adım olduğunu söylüyor. ABD tarafının hâlâ Suriye’de faaliyetini sürdürmesi, Amerikan Patriot hava savunma sistemleri için S-400’den vazgeçme koşulu getirilmesine Türkiye’nin “Çıkarımıza hangisi uyarsa onu yaparız” yanıtı vermesi Türk-Amerikan ilişkilerinde yolun çok da güllerle bezeli olmadığını gösteriyor.

Mehmet Ali Yalçındağ Washington’a Büyükelçi oluyor dedikodusu ortalığı yıktı geçti… Peki oluyor mu?