‘Ukrayna’ya silah gönderme’ krizi: Putin nükleer kartını masaya sürdü, Almanya füzeye bile razı değil

Fransa’nın hafta başında attığı “Ukrayna’ya asker gönderme” taşının ardından Avrupa’da ipler koptu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “Ukrayna’ya asker gönderme konusunda görüş birliğimiz yok ama hiçbir senaryoyu ihtimal dışı bırakamayız” dedi. Almanya, İsveç, Macaristan, Polonya ve NATO başta olmak üzere ülke ve ittifaklar Rusya’ya karşı savaşmak için Ukrayna’ya asker göndermek gibi bir planları olmadığının altını çizdi. Kremlin’in çıkışı da sert oldu, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov “Ukrayna’ya asker gönderirlerse NATO ile çatışmak ihtimal olmaktan çıkar, kaçınılmaz hale gelir” dedi.

Macron’un açıklamalarına en büyük tepki Almanya’dan geldi. NATO içinde savunma bütçesini yüzde iki oranında tutturmakta en çok zorlanan ülkelerden biri olan Almanya’yı en çok geren şeylerden biri Fransa’nın lider edasıyla Avrupa Birliği adına konuşmasıydı. Ama her iki dünya savaşından da mağlubiyetle ayrılan Almanya bir kez daha savaşa girme düşüncesiyle buz kesildi.

Almanya Şansölyesi Olaf Scholz çarşamba günkü açıklamasında Ukrayna’ya asker göndermenin ihtimal dışı olduğunu söyleyerek NATO’nun Rusya’ya karşı savaşta taraf olmayacağının altını çizdi. Sosyal medya hesabında paylaşım yapan Scholz “Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşın Rusya ve NATO arasında bir savaşa dönüşmesini istemiyoruz. Bu aynı zamanda Almanya’nın savaşa katılmayacağı anlamına geliyor! Açık konuşmak gerekirse Alman Şansölyesi olarak Ukrayna’ya silahlı kuvvetlerimizden asker göndermeyeceğiz. Ordumuz buna güvenebilir” dedi.

Scholz ile yaşanan tek kriz bu olmadı. Almanya sadece asker konusunda değil füze konusunda da Fransa ve İngiltere ile başka bir noktada duruyor. Alman lider pazartesi günü uzun menzilli füze sistemi Taurus’u Ukrayna’ya vermeyeceğini, çünkü öyle bir durumda askerlerin sahada yardıma ihtiyaç duyacağını belirtti. İngiltere ve Fransa’yı örnek gösteren Scholz onlar gibi davranmanın Almanya’yı “savaşın katılımcısı” haline getireceğini söyledi.

‘İstihbaratı bile bile sızdırdılar’

Silahlarının ateşlenmesinde İngiltere ve Fransa gibi “hedef kontrolüne destek veremeyeceğini” Scholz “Alman askerleri hiçbir şekilde Taurus’un ulaştığı hedeflerle bağlantılı olmamalı. Almanya’da bile” dedi. İngiltere’nin Rus hedefler konusunda istihbarat sağladığı biliniyor ama füzelerini karadan ateşleyen Ukrayna birliklerine ne düzeyde destek verdiği belirsiz. Almanya ise Taurus’u Ukrayna’ya vermesi konusunda artan baskı altında.

Taurus füzeleri daha derin vuruşlar yapabiliyor. Geçen yıl İngiltere’nin Ukrayna’ya verdiği Storm Shadow ile Fransızların verdiği Scalp seyir füzelerinden daha gelişmiş sığınak imha teknolojileri taşıyor. Menzili 310 mil olan Taurus’un Rusya’yı Kırım’a bağlayan Kerç Köprüsü gibi stratejik öneme sahip hassas hedefleri kolayca vurabilir.

İngiltere hükümeti salı günü Ukrayna’da “biraz” askeri olduğunu açıkladı ama bazılarının yalnızca tıbbi amaçlı orada bulunduğunu belirtti. İngiliz gazetesi The Telegraph’a konuşan savunma kaynakları Scholz’un İngiliz askerlerinin Ukrayna’da oynadığı role dair spekülasyonlarının Ukrayna’daki diplomatlarının ve personelinin güvenliğini riske sokacağından endişelendiklerini söyledi. Kaynaklar ayrıca Rusya’nın İngiliz topraklarında istihbarat operasyonları düzenleme riskini artırdığını söylüyor.

Avam Kamarası’nın Savunma Komitesi’nin eski başkanı Tobias Ellwood “Almanya’nın açıklamaları Ukrayna’ya kendi uzun menzilli füze sistemini vermemesi üzerindeki baskıdan dikkatleri dağıtmak için kasıtlı bir şekilde istihbarat paylaştı. Rusya’nın bunu kullanacağına şüphe yok” diyerek tepki gösterdi.

Putin nükleer kartını masaya sürdü

Rusya da biraz önce değindiğimiz gibi sert bir çıkış yaptı Avrupa’nın Ukrayna’ya asker göndermesi fikrine. Ama Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin herhangi bir açıklama yapmamıştı. Putin de sessizliğini bozdu. Elitlere yaptığı yıllık ulusa sesleniş konuşmasında Putin Rusya’nın Avrupa’ya saldırma niyeti taşıdığı yönündeki iddiaları “saçmalık” olarak nitelendirdi ama ülkesinin nükleer silah caydırıcılığının hâlâ geçerli olduğunu söyledi.

Putin “Bizim de silahlarımız olduğunun farkında olmalılar. Kendi topraklarında onları haklayabileceğimiz silahlar. Tabii bunlar çok tehlikeli şeyler çünkü gerçekten nükleer silah kullanımını tetikleyebilir. Bunu anlamıyorlar mı?” dedi. Rus lider sözlerinde “Bizim topraklarımızı vurmaya ve ellerindeki olabilecek en güçlü kuvvetleri kullanmaya hazırlanıyorlar. Ama topraklarımızı işgal etmeye çalışanların kaderini gayet iyi hatırlıyoruz, tabii onların kaderleri bizimkinden çok daha trajik olacak” ifadelerine de yer verdi. 

Rus lider Ukrayna savaşı başlayalı beri birçok kez nükleer silahları gündeme getirdi. Rusya geçen yıl komşusu Belarus’a taktik nükleer silah konuşlandırdı. Ayrıca bu ay ABD’nin Cumhuriyetçi siyasetçilerinden Mike Turner ellerindeki istihbaratın Rusya’nın yörüngeye nükleer silah yerleştirmeyi planladığını gösterdiğini söyledi. Bu silahın yörüngedeki uyduları vurarak dünya genelindeki iletişimi sekteye uğratacağı düşünülüyor.

Putin sözlerinin devamında savaş alanında “emin adımlarla ilerleyen,” çok daha fazla bölgeyi “özgürleştiren” ve yakın zamanda doğudaki Avdiyivka kasabasını ele geçiren Rus ordusundan övgüyle söz etti. Rus lider Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasına verilecek yanıtın NATO’nun genişleme “tehdidini etkisiz hale getirmek için” Batı sınırı boyunca askeri varlığını artıracağını belirtti.

Fransızlar Ukrayna’ya asker gönderilmesine karşı

Ortalığı bir bakıma Fransa karıştırdı ama bizzat Fransızların da savaşa asker yollamaya sıcak bakmadığı görülüyor. Anket şirketi CSA Europe 1, CNews ve Le journal de Dimanche medya grupları için yaptığı anket çalışmasında katılımcıların yüzde 76’sının Ukrayna’ya askeri birlik gönderilmesine karşı olduğunu, yüzde 23’ünün ise asker göndermeyi desteklediğini ortaya çıkardı.

Ankete göre solcu Jean-Luc Mélenchon’un partisi Boyun Eğmen Fransa Partisi’ne (LFI) mensup katılımcıların yüzde 37’si, aşırı sağcı Marine Le Pen’in partisi Ulusal Birlik’in (RN) destekçilerinin ise sadece yüzde 16’sı Ukrayna’ya asker göndermekten yana olduklarını belirtti. 35 yaş altında Fransa’ya asker gönderilmesine destek verenlerin oranı yüzde 28’ken 50-64 yaş aralığında bu oran 14’e düştü.

Avrupalı liderler Ukrayna’ya birlik göndermeyi ciddi ciddi görüşürken Kremlin savaş kartını anında çekti