Vietnam’a gözdağı mı: Çin ve Suudi Arabistan ortak tatbikat yapacak
Çin'in dün yaptığı açıklamaya göre Suudi Arabistan ve Çin gelecek ay ortak bir deniz tatbikatı düzenleyecek. Bu tatbikat Riyad ve Beijing arasında güçlenen bağların son göstergesi olacak. Tatbikatın yapılacağı yer ise akıllara Çin'in Vietnam'a gözdağı vermeyi planladığını düşündürdü.
Çin ve Suudi Arabistan, Çin’in güneyindeki Zhanjiang kentinde özel askeri eğitim tatbikatı düzenleyecek. Tatbikatın ekim ayında yapılacağı bilinse de tam tarih henüz bilinmiyor. Çin Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada tatbikatın keskin nişancılık, bot kullanma, helikopter indirme ve müşterek kurtarma gibi ‘denizaşırı terörle mücadele operasyonlarına’ odaklanacağı belirtildi.
Çin ve Suudi Arabistan ikinci kez ortak deniz tatbikatı gerçekleştirmiş olacak. İki ülkenin donanmaları 2019 yılında Cidde’deki Kral Faysal Deniz Üssü’nde bir tatbikat düzenlemişti. Suudi Savunma Bakanlığı, duyurulan tatbikat hakkında henüz bir yorum yapmadı.
Suudi Arabistan ve Çin arasındaki yakınlaşma son zamanlarda iyice derinleşiyor. Suudi Arabistan geçen yıl Çin’in en büyük petrol tedarikçisi oldu ve her iki ülkenin ticari kuruluşları bu yıl pek çok anlaşmaya imza attı. Bu anlaşmalar arasında dikkat çekenlerden bazıları Çinli teknoloji devi Huawei’nin Riyad’da bulut veri merkezi açması, iki ülkenin kuruluşlarının 1.33 milyar dolarlık konut anlaşması imzalaması ve Arap-Çin İş Konferansı’nda 10 milyar dolardan fazla anlaşması sağlanması bulunuyor.
Ayrıca Çin’in bu yılın başlarında İran ve Suudi Arabistan’ın 2016’dan beri kesik olan ilişkilerini yeniden tahsis edilmesinde arabuluculuk rolünü üstlenerek Orta Doğu’da etkin bir güç haline gelmeye çalıştığını açık bir şekilde gösterdi. Bu bağlamda Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Çin ziyaretleri, Beijing’in Orta Doğu hamlelerini gösteren diğer olaylar oldu.
Abbas’ın ziyaretinde İsrail ile Filistin arasında onlarca yıldır devam eden işgal meselesinin çözümünde Çin’in arabuluculuğu ele alınmıştı. Ayrıca gelecek aylarda İsrail Devlet Başkanı Benyamin Netanyahu’nun da Çin’i ziyaret etmesi bekleniyor. Esad’ın ziyaretinde ise iki ülke arasında stratejik ortaklık konusu görüşüldü. Çin’in ticari bir koridor olan Kuşak ve Yol Girişimi’nde Orta Doğu’nun özel bir yeri var.
ABD, Çin’in Orta Doğu politikasından endişeli
ABD ise Çin’in Suudi Arabistan ve bölgedeki diğer ülkelerle derinleşen bağlarından endişe duyuyor. ABD’nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf, El Monitor’a verdiği demeçte Washington’ın Çin’in Orta Doğu’ya açılmasına karşılık kendi ileri teknolojisini ‘koruyacağını’ söylemişti. Bu endişenin en azından Suudi Arabistan kısmı Riyad ve Washington’ın yakın askeri işbirliğinden kaynaklanıyor.
Daha geçen hafta Biden yönetimi, 500 milyon dolarlık bir anlaşmayla Suudilere ABD tankları için yedek parça satışını onayladı. Ayrıca ABD, Yemen’de Suudi liderliğindeki müdahaleyi desteklemeye devam ediyor. Suudi Arabistan’ın İsrail ile normalleşme adımlarında, Riyad Washington’dan bir savunma anlaşması ile nükleer programına destek istiyor. Eğer ABD bu koşulu kabul ederse iki ülke arasında yeni bir askeri işbirliği oluşmuş olacak.
Zhanjiang, Vietnam’ın yakınında bulunuyor. Fotoğraf: Google Maps
Bununla birlikte ABD ve Çin arasındaki gerginliği ilk başlatan, ABD’nin eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Beijing’in tüm itirazlarına rağmen Tayvan’ı ziyaret etmesiydi. Bu ziyaretin ardından Güney Çin Denizi’nde tansiyon yükseldi. Çin o zamandan bu zamana Tayvan çevresinde hem denizden hem de havadan tatbikat yürütüyor.
Vietnam’a gözdağı mı?
Suudi Arabistan ile yapılacak tatbikatın Zhanjiang’da yapılması ise dikkat çekici. Çünkü Zhanjiang, Vietnam sınırına çok yakın. ABD Başkanı Joe Biden’ın G20 Zirvesi’nden sonra direkt Vietnam’ın başkenti Hanoi’ye giderek iki ülkedeki diplomatik ilişkilerin en üst düzeye çıktığını Vietnamlı liderle duyurmuştu.
Vietnam yıllardır hem ideolojik hem de tarihi Vietnam Savaşı’ndaki desteği nedeniyle Çin’in yıllardır yakın bir müttefikiydi. Şimdi ABD ile bu kadar yakın ilişkiler kurma kararı alması Çin tarafından endişeyle karşılanıyor. Sonuç olarak Çin’in deniz üzerinden ticaretinde güney sınırını Vietnam oluşturuyor.
Çin’in Suudi Arabistan’la ortak tatbikatını tam da Biden’ın Hanoi ziyaretinden hemen sonra gerçekleştirmesi, bunun Vietnam’a bir gözdağı olacağı ihtimalini akıllara getiriyor.
Oyunlar ve Bulmacalar