2025 bütçesi belli oldu: 14,7 trilyon

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi bilgilendirme toplantısında konuştu. Yılmaz’ın açıklamalarına göre 2025 yılı bütçe giderleri 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirleri ise 12 trilyon 800 milyar lira olarak öngörülüyor. Bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının ise yüzde 3,1 olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Deprem hariç bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının yüzde 2,2 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor. Bütçe gelirlerinin alt kalemleri şöyle:

Gelir Vergisi 2 trilyon 130 milyar lira, Kurumlar Vergisi 1 trilyon 637 milyar lira, Özel Tüketim Vergisi 2 trilyon 121 milyar lira, Katma Değer Vergisi 3 trilyon 599 milyar lira, Diğer Vergi Gelirleri 1 trilyon 652 milyar lira, Vergi Dışı Gelirler ise 1 trilyon 662 milyar lira.

Deprem harcamalarına 584 milyar lira

2025 yılı bütçesinde deprem bölgesinin iyileştirilmesi ve afetlere karşı dirençliliğin artırılması için “584 milyar lira” tutarında ödenek öngörüldü. Bu kapsamda Afetlere Dirençli Şehirler Projesi için ayrılan kaynak tutarı toplam 120 milyar lira oldu. Bu tutarın GSYH’ye oranının yüzde 0,9. Deprem hariç bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının yüzde 2,2 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

Ödeneklerin dağılımı

2025 yılı bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımı ise şu şekilde olacak:

• Personel giderleri için toplam 3 trilyon 911 milyar lira,

• Mal ve hizmet alım giderleri 1 trilyon 24 milyar lira,

• Cari transferler 5 trilyon 813 milyar lira,

• Sermaye giderleri 1 trilyon 102 milyar lira,

• Sermaye transferleri 338 milyar lira,

• Borç verme giderleri 306 milyar lira,

• Yedek ödenekler 287 milyar lira,

• Faiz giderleri 1 trilyon 950 milyar lira.

Aslan payı yine eğitime

Milli Eğitim Bakanlığı bütçesi 2025 yılında 1 trilyon 452 milyar liraya yükseltildi. Böylece bütçeden yüzde 14,8 oranı ile en büyük payı yine eğitime ayrılıyor.

Sağlık hizmetleri için 1 trilyon 106 milyar lira kaynak ayrıldı. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yapılacak sağlık harcamaları da eklendiğinde sağlık alanına ayrılan toplam kaynak; 2 trilyon 435 milyar liraya ulaşacak.

Sosyal yardım ve destekler için bütçede 651 milyar lira kaynak ayrıldı. Bu tutar 2025 yılı bütçesinin yüzde 4,4’üne denk geliyor.

Elektrik-gaz desteği için 472 milyar liralık kaynak

Vatandaşların daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için 2025 yılı bütçesinde 472 milyar lira kaynak öngörülüyor. Konut tüketicileri için doğalgaz ve elektrik maliyetinin yaklaşık yüzde 60’ı bütçeden karşılanıyor.

2022 yılı Ocak ayı itibariyle asgari ücreti vergi dışı tutulmuştu. Bu kapsamda 2025 yılında 810 milyar lira vergi istisnası öngörülüyor.

Tarıma 706 milyar lira ayrılıyor

2025 yılında bütçeden tarıma 706 milyar lira kaynak ayrıldı. Bu kapsamda tarımsal destek programları için 135 milyar lira, tarım sektörü yatırım ödenekleri için 166 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyon desteği için 160 milyar lira, tarım sektörü vergi harcamaları kapsamında 200 milyar lira, tarımsal KİT’lerin finansmanı, müdahale alımları ve ihracat destekleri için 45 milyar lira kaynak ayrıldı. Reel kesim destekleri için bütçeden 561 milyar lira ödenek ayrıldı.

Savunma harcamalarına 914 milyar lira kaynak

Savunma harcamaları için 913,9 milyar lira, iç güvenlik için 694,5 milyar lira ödenek öngörüldü. Savunma Sanayii Destekleme Fonu için ayrılan kaynak da dahil edildiğinde toplamda savunma ve güvenlik sektörü için 2025 yılında 1 trilyon 608 milyar lira ödenek tahsis ediliyor.

Yatırımlara 1,57 trilyon lira

Bütçede yatırımlara ayrılan kaynak 1 trilyon 569 milyar liraya yükseltiliyor. Bu tutar 2025 yılı bütçesinin yüzde 10,7’sine denk geliyor.

Bütçe açığı ilk dokuz ayda trilyonu geçti

M. Coşkun Cangöz yazdı: Nakit dengesi ve bütçe açığı konusunda haydi fal bakalım!