32 milyar dolarlık FTX bir haftada çöktü; bütün kripto paralar değer kaybediyor

Dünyanın en büyük iki kripto borsasından biri olan FTX artık müşterilerinin paralarını çekmesine izin vermiyor. Bunun sebebi, son 9 günde yaşanan fırtına gibi gelişmeler. Her şeyi, kripto dünyasının en önemli medya organlarından biri olan CoinDesk’te çıkan bir haber başlattı. Haberde FTX’in kardeş kuruluşu bir “hedge found” olan Alameda’nın bilançosu anlatılıyordu. Buna göre aslında FTX’ten bağımsız ayrı bir işletme olması gereken Alameda’nın bilançosundaki varlıkları ezici ağırlığı, FTX tarafından çıkarılan bir alt-coin olan FTT idi. Alameda bu FTT’leri güvence göstererek bankalardan milyarlarca dolar borç almıştı. FTT öyle yaygın biçimde alınıp satılan bir coin değil; daha çok FTX müşterilerinin işlem ücretlerini vs ödemekte kullandığı bir “para.” CoinDesk’in bu haberi, FTT’nin değerinin düşmesi halinde hem Alameda’nın hem de FTX’in zorluğa gireceği anlamına geliyordu; Alameda batacak olursa peşinden FTX’i, FTX batacak olursa da Alameda’yı sürükleyebilirdi. 2 Kasım çarşamba günü çıkan bu haberle başlayan sıkıntılı durum geçen pazar günü FTX’in en büyük rakibi olan Binance’nin patronu Changpeng Zhao’nun ellerindeki 500 milyon dolar değerindeki FTT’yi satacaklarını açıklamasıyla başka bir boyuta geldi. İşte bu açıklama bir çeşit kartopu etkisi yarattı, FTT’nin değeri hızla düşmeye başladı, FTX müşterileri paralarını çekmek için internette bilgisayarlarının başına üşüştü. Olan biten yeterince şeffaf değil, o yüzden tam rakam bilinmiyor ama FTX’den iki-üç günde çekilen para 6 milyar doları buldu. Normalde günlük onmilyonlarca dolarlık müşteri talepleriyle uğraşmaya alışkın olan FTX’den bu hızda para çıkışı olması, doğal olarak bir likidite krizine yol açtı, şirket bütün talepleri karşılayamayabilirdi. Salı günü Binance’nin patronu bir kez daha ortaya çıktı, salı günü “FTX’i satın alabileceklerini” söyledi. Ama ertesi gün “Konu bizim gücümüzün ötesinde” diyerek almaktan vazgeçti. Salı günü FTX’in kurucusu ve patronu Sam Bankman-Fried, şirketin yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için 4 milyar dolara ihtiyacı olduğunu söylemişti. Şirketin açığı toplamda 8 milyar dolardı. Binance anlaşmasının yatmasıyla birlikte FTX’in sorunları daha da büyüdü, şirket çözümler aradı, son olarak başka bir kripto platformu olan Tron’la sınırlı bir işbirliğine gidildi ama FTX sonuç olarak müşterilerine paralarını ödeyemez hale geldi. Şimdi dört koldan soruşturma altında. Kısa süre önce değeri 32 milyar dolar olarak hesaplanan. şirketin çok sayıda önemli kurumsal yatırımcısı var. Bunlardan Sequoai Capital kendi fon ortaklarına bir yazı yazarak FTX’deki yatırımlarının değerini defterlerinde 0 dolar olarak göstermeye başladıklarını ilan etti bile. FTX’de olanları çok iyi anlatan bir haber burada var, bir başka böyle “ne oldu, nasıl oldu” haberi de burada. Bu büyük batış genel olarak kripto piyasasında da paniğe neden oldu; bir dönem 3 trilyon dolar değerinde olan kripto varlıklar 800 milyon doların altına düştü. BitCoin 16 bin dolara kadar indi.