ABD’de artık alışveriş sepetine külçe altın atmak da mümkün

Dünya Covid 19 döneminde ekonomilere enjekte edilen trilyonlarca doların yarattığı yarattığı enflasyon patlaması, belirsizlik ve artan değeri nedeniyle altına koşuyor. 9 Nisan’da spot fiyatı mart ayının başından bu yana yüze 15 artarak ons başına 2,364 dolarla rekor kırdı. Altının değer artışı felaketlere ve ekonomik zorluklara karşı bir korunma aracı olarak görüldüğünden mantıklı. Ülkeler savaş halindeyken, ekonomiler belirsizken ve enflasyon yaygınken yükselme eğilimine giriyor.

Ancak bunlar bir dereceye kadar geçerli. Enflasyon bir yıl önce daha kötüydü. Bugün Ukrayna savaşı neredeyse kanıksandı. Gazze’de 7 Ekim 2023’de savaşın patlamasından sonraki bir ay içinde altın fiyatı son dönemdekinin  yarısı kadar yani sadece yüzde 7 oranında yükseldi.  Dahası yatırımcılar kısa bir süre önce altından uzaklaşmış gibi görünüyordu. Altının enflasyona karşı bir koruma görevi yaptığını düşünenler 2022 yılında enflasyon kontrolden çıkarken bile fiyatının düşmesiyle fena halde yanılmıştı. Analistler uzun süredir altının bu denli hızlı yükselişi karşısında bu nedenlerle şaşkın.

                                     ALTININ TIRMANIŞI SÜRÜYOR

Tırmanışın nedeni çok açık: Alıcıların sayısı satıcılardan fazla. Yeni alıcıların çoğu altın fonlarından değil ya menkul kıymet aracı kurumlarındaki hesaplarından alım yapan sıradan insanlar ya da kurumsal alıcılar.  Bir yıldan fazla süredir altın fonlarından da çıkış var.  2020 ve 2021’de birbirini yakından izleyen altın fiyatları ve altın fonlarına girişler 2022 yılı sonunda ayrıştı. 2022 sonundan bu yana altın fiyatları yüzde 50 artmasına rağmen altın fonlarından beşte bir oranında çıkış var.

Talep üç tür alıcıdan geliyor. Birincisi ve en önemli merkez bankaları. Genelde merkez bankacıları dolardan uzaklaşma çabasının bir parçası olarak altın olarak saklanan rezervlerin payını artırıyor. Bu eğilim özellikle Amerika’nın Ukrayna’yı işgaline tepki olarak Rusya’nın döviz rezervlerini dondurmasının ardından hız kazandı. Bu eğilim özellikle altın olarak tuttuğu döviz rezervlerinin oranını 2021 sonunda yüzde 3,3’ten bugün yüzde 4,3’e çıkaran Çin ile öne çıkıyor. Merkez bankalarının altınlarının büyük kısmını satın aldığı tezgah üstü piyasada (işlemlerin borsa dışında alıcı ile satıcı arasında gerçekleştiği piyasa ) işlemler hızlandı. Çin Merkez Bankası yalnızca mart ayında 384 milyon dolar değerinde 160,000 ons altın satın aldı.

Bireyler ve şirketler fiziki altın alıyor

İkincisi ise enflasyonun yeniden hortlaması ihtimaline karşı veya gelecekteki felaketlere karşı koruma olarak konumlanan emeklilik veya yatırım fonları gibi büyük kurumlardan. Bu kurumların alım satımlarının çoğunu yaptığı opsiyon ve vadeli işlem piyasalarında hareketlilik arttı.

Üçüncü potansiyel alıcı ise en ilgi çekici olanı: Kişiler ya da şirketler fiziki altın satın alıyor. Türkiye’de öteden beri alışık olduğumuz bu eğilim artık yavaş yavaş dünyanın en büyük ekonomisi ABD’de de yaygınlaşıyor. Üstelik bu kez altına koşanlara aynen Türkiye’de olduğu gibi halk da katılmış bulunuyor.

Gün geçmiyor ki The Wall Street Journal, New York Times, Washington Post ve The Economist gibi itibarlı yayınlarda birikimlerini korumak için altına hücum eden insanlarla ilgili haberler çıkmasın. ABD’de de maliyet bilincine sahip orta sınıflar tarafından çok sevilen ve jumbo boy tuvalet kâğıdı paketlerini, giysileri ve piliç çevirmeleri süper düşük fiyatlara satan toptancı Amerikan mağaza zinciri Costco’dan 2023 Ağustos’undan itibaren külçe satın almak mümkün hale geldi.

Costco hem internet üstünden, hem de sınırlı sayıda mağazasında üyelerine 24 ayar 1 ons (yaklaşık 31,1 gram) altın satıyor. Müşteriler üstelik Costco’da bir ons altına spot fiyatının 3 dolar altında bir bedel ödeyerek sahip olabiliyor.

Geçen yıl internet üzerinden ve birkaç mağazada külçe altın satmaya başlayan Costco’da değerli metal saatler içinde tükeniyor. Gallup’un anketine göre tüketiciler son on yılda ilk kez 2023’te  altını hisse senedi ve yatırım fonlarından daha iyi bir yatırım olarak görüyor ve bu algının yarattığı talep de fiyatların rekor seviyeye ulaşmasına neden oluyor.

Altın alıcıları özellikle de gençler enflasyona ve doğal afetlere karşı önemi bir korunma aracı olduğunu söylüyor. Artık 1960’larda olduğu gibi sığınak inşa etmeyen ve kıyamet gününü öngörmeyen insanlar bile giderek daha fazla en kötü senaryolara hazırlanıyor. Doğal afetler, Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaşlar ve Covid-19 salgını pek çok kişinin zihninde tazeliğini koruyor. Ayrıca finansal felaket korkusu da var.

The Wall Street Journal’daki haberde kendileriyle görüşülen Craig Beauregard ve Julia Edwards enflasyonun ABD dolarına olan güvenlerini aşındırdığını söylemiş. Ayrıca emeklilik fonu, hisse senetleri ve kriptoyu da içeren portföylerini çeşitlendirmek için fiziksel gümüş ve altın yatırımlarını artırmışlar. Her ikisi de yatırım seçeneklerinin fazla olmasında memnun oldukları dillendirmiş.

Y kuşağı altını daha çok seviyor

Finansal hizmetler ve bankacılık devi State Street’in araştırmasına göre Y kuşağı (1981-1996 yılları arasında doğanlar) eski kuşaklara kıyasla altının faydaları ve alım-satım kolaylığı konusunda daha iyimser bir bakış açısına sahip. Ortalama bir Y kuşağı üyesi borsa yatırım fonları dahil yatırımlarının yüzde 17’sini altına ayırırken X kuşağı (1965 ve 1980 seneleri arasında doğanlar)  ve baby boomers (1946-1965 arası doğanlar) üyeleri portföylerinin yüzde 10’unu son dönemin gözde yatırım aracına yöneltiyor.

Bazı Y kuşağı mensupları özellikle geçen yılki banka batışlarının ardından finansal sisteme güvenlerinin hayli azaldığını söylüyor. Bu nedenle de birikimlerinin bir kısmını altına çevirmek istemişler ve  Costco’ya gelmişler.

Joe Roselli gene yılın Ağustos ayında tanesi 1,959 dolardan iki altın külçesi satın almak için Costco’ya üye olmuş ve kendisini ekonomik çöküşe karşı koruma altına aldığını söylüyor. Ancak ekonomistler altının getirisinin bazı dönemlerde düşük olduğuna işaret ederek yatırımların çeşitlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Costco da talep yüksek olunca üyelerin satın alabileceği altın külçe sayısını da 2’den 5’e çıkartmış. Müşteriler Costco’nun fiyatlarının diğer perakendecilerden daha düşük olduğunu söylüyor. Zincir  2023 yılında 100 milyon dolarlık külçe altın satmış ve daha sonra envantere gümüş sikkeler de eklenmiş.

Uzunluğu 2 inçten az olan 24 ayar külçeler genelde İsviçre merkezli MKS PAMP veya Güney Afrika’daki Rand Rafinerisi’nden online olarak satılıyor. Müşteri Costco’nun aplikasyonundan siparişi veriyor. Costco internet üstünden sipariş edilen altını sigortalanmış UPS paketlerinde müşteriye gönderiyor. Ancak ülke çapındaki bazı Costco mağazalarının mücevherat bölümlerinde de altın külçe satılıyor ancak gelen mal birkaç saat içinde tükeniyor. Costco üye formlarında  altının ne zaman mağazalara geleceği ve satışa sunulacağı bilgisini veriyor. İsteyenler de kendilerine yakın Costco mağazasına gidip altın külçeye kavuşuyorlar, isteyenler de alımı internet üzerinden yapıyor.

40,000 ile 80,000 ons arasında değişiyor

Bankacılık devi Wells Fargo’nun analistleri müşterilerin Costco’dan her ay 100 milyon ila 200 milyon dolar değerinde altın satın aldığını tahmin ediyor. Bu da her ay 40.000 ila 80.000 ons altın ya da başka bir deyişle Çin Merkez Bankası’nın yarısı kadar altın anlamına geliyor.

Bankanın hisse senedi analistlerinden Edward Kelly müşterilerine gönderdiği bilgi notunda “Çalışmalarımız Costco’nun agresif fiyatlandırması ve yüksek müşteri güveni göz önüne alındığında önemli bir ilgi olduğunu gösteriyor” dedi.

Costco üye olmayanların internet üzerinden fiyat görmelerine izin vermiyor. Altın satışının Costco’da ürün çeşitliliğini ve ciroyu artırsa bile kârlılığa önemli bir katı sağladığını söylemek mümkün değil. Bir kere altın spot piyasaya göre daha ucuz satılıyor. İkincisi yılda 60 dolar ödeyip “asli üye” olanlara yüzde 2 nakit iadesi var. Bir de Citigroup kredi kartını kullanırlarsa yüzde 2’lik bir indirim daha alıyorlar.

Altını 3. Dünya Savaşı havası da yükseltiyor