2023’te dünyada en kötü yılını yaşayan dolar, bizde yüzde 36,6 değer kazandı
Avrupa Merkez Bankası son bir yıldaki dokuzuncu faiz artırımını yaptı. Başkan Christine Lagarde 'Eylül'de faiz indirimine gitmeyeceğiz. Eylül'de artış da olabilir, pas da geçebiliriz' dedi.
Euro bölgesinde enflasyon hedef seviyelerin üzerinde seyrederken, Avrupa Merkez Bankası (AMB) sıkılaştırma sürecinde yeni bir faiz artırımı daha yaptı. AMB’nin 25 baz puanlık artırımıyla mevduat faizi yüzde 3,75; politika faizi yüzde 4,25 ve gecelik borç verme faizi ise yüzde 4,50 seviyesine yükseldi. 25 baz puanlık artış geçen yılın Temmuz ayından bu yana yapılan 9’unca artış oldu. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi faizlerin 25 baz puan artırılması yönündeydi. Haziran’da Euro Bölgesi’nde enflasyon yüzde 5,5 olarak gerçekleşmişti.
AMB’nin karar metninde enflasyonun çok uzun süre yüksek kalmasının beklendiği ifade edildi. Metinde gelecek kararların etkisiyle faizlerin yeteri kadar kısıtlayıcı olacağı da vurgulandı. Bazı rakamlar gevşeme belirtileri gösterse de, çekirdek enflasyonun genel olarak yüksek seyretmeye devam ettiğini ifade eden AMB, finansman koşullarının yeniden sıkılaştığını ve talebi giderek azalttığını, bunun da enflasyonu hedefe geri çekmede önemli bir faktör olduğunu söyledi.
Piyasalar faiz kararında eylül ayına ilişkin aradıkları net yönlendirmeyi bulamadı. Karar metninde önümüzdeki döneme ilişkin olarak “Yönetim Konseyi’nin gelecekteki kararları, enflasyonun yüzde 2’lik orta vadeli hedefe zamanında geri dönmesini sağlamak için, gerekli olduğu sürece AMB’nin temel faiz oranlarının yeterince kısıtlayıcı seviyelerde belirlenmesini sağlayacaktır. Yönetim Konseyi, uygun kısıtlama seviyesini ve süresini belirlemek için verilere bağlı bir yaklaşım izlemeye devam edecektir” ifadeleri kullanıldı.
Para politikası sıkılaştırmasının hane halklarını etkilemesi 12-18 ayı bulsa da AMB’nin bir yıla ulaşan faiz artışı serisi şirketler ve hane halkları üzerinde etkisini göstermeye başladı. Euro Bölgesi’nde ticari kredilere olan talepte yaşanan sert düşüşle birlikte bölgenin en büyük ekonomisi Almanya da resesyondan çıkmakta zorlanıyor. İmalat sektöründe süregelen zayıflığın ardından hizmet sektöründe durgunluk görülmeye başlandı. Euro bölgesi ekonomilerindeki durgunluk da ana ihracat pazarı Avrupa olan Türkiye gibi ülkeleri zorluyor.
Kararın ardından AMB Başkanı Christine Lagarde kameraların karşısına geçti. Lagarde son toplantıdan bu yana yaşanan gelişmelerin beklentilerini desteklediğini ifade etti. Başkan Lagarde’ın açıklamalarında şu ifadeler öne çıktı:
. Kısa vadeli ekonomik görünüm bozuldu. İmalat zayıf iç taleple gerilerken hizmet sektörü daha sağlam göründü. İstihdam piyasası güçlü kaldı. Ekonominin kısa vadede zayıf kalması bekleniyor.
. Mali politikanın ekonomiyi daha verimli kılmak için yeniden tasarlanması gerekir. Hükümetler teşvikleri azaltmalı.
. Enflasyonu etkileyen unsurlar değişiyor. Çekirdek enflasyon göstergeleri yüksek kalmaya devam ediyor. Euro bölgesi içindeki fiyat baskıları artan şekilde önemli bir unsur olarak öne çıkıyor.
. Büyüme ve enflasyon görünümü oldukça belirsiz. Bankalar için fonlama daha maliyetli hale geldi.
. Enflasyon gerilemeye devam ediyor ama uzun bir süre boyunca yüksek seviyede kalacak gibi görünüyor.
. AMB’nin faiz kararı oybirliği ile alındı. Eylül ve sonraki toplantılarda alınacak kararla ilgili açık fikirliyiz. AMB bir toplantıdan diğerine farklı davranabilir.
. AMB bilançosunun küçültülmesi konusunu ele almadık.
.Eylül’de faiz indirimine gitmeyeceğiz. Eylülde artış da olabilir, pas da geçebiliriz.
. Faizlerle parasal sıkılaşma arasında bir tercih söz konusu değil. Faiz oranları AMB için kilit enstrüman niteliğinde.