Avrupa’da ‘işten çıkarma tsunami’si geliyor

Avrupa’da, son yılların en yüksek enflasyonu ve Rusya-Ukrayna savaşının etkilerinin ekonomik görünümde oluşturduğu belirsizlik şirketlerin istihdam azaltmaya yönelik kararlarını hızlandırırken, telekomünikasyon, bilgi teknolojileri, otomotiv ve perakende sektörleri başta olmak üzere bu yıl başından beri hızlanan işten çıkarma dalgası en az 140 bin kişiyi etkiledi.

Avrupa Merkez Bankası’nın faizleri art arda sekizinci kez yükseltmesine ve artırımlara devam edeceği sinyalini vermesine rağmen enflasyonun alışılmışın dışında ve yüksek kalmaya devam etmesiyle kötüleşen makroekonomik görünümün oluşturduğu belirsizlik daha fazla sayıda şirketin maliyetlerini düşürmek için işten çıkarmalara gitmesini beraberinde getiriyor.

Ardı ardına yapılan faiz artırımlarına rağmen Avrupa Merkez Bankası’nın Euro bölgesinde enflasyon tahminlerini bu yıl için yüzde 5,3’ten yüzde 5,4’e, 2024 için yüzde ise 2,9’dan yüzde 3’e yükseltmesi belirsizliği arttırıyor. Bu arada Avro Bölgesi ekonomisi için 2023 büyüme tahmininin yüzde 1’den yüzde 0,9’a, 2024 için yüzde 1,6’dan yüzde 1,5’e çekilmesi de endişeleri artırıyor.

Avrupa ölçülerine göre hayli yüksek olan enflasyon, hane halkının satın alma gücünü düşürürken enflasyona karşı faizlerin artırılması da şirketlerin kredi maliyetlerini yükseltiyor. Bu durumda da hem yatırımlar azaltılıyor hem de işten çıkartmalar artıyor.

Teknoloji, kimya, banka, imalat ve otomotiv sektörleri başta olmak üzere yıl başından beri tüm sektörlere yayılan işten çıkarmalara son olarak İsveç merkezli Autoliv’in 8 bin, Finlandiyalı kağıt ve ambalaj üreticisi Stora Enso’nun Avrupa’daki dört tesisini kapatma ve 1150 çalışanını işten çıkarma kararları eklendi.

IMF’den Avrupa’ya ‘Faiz artışını bırakma’ uyarısı

Vodafone da işçi çıkartıyor

İngiltere merkezli telekomünikasyon şirketi Vodafone, geçen hafta, gelecek 3 yılda maliyetleri azaltma ve büyümeyi hızlandırmak için 11 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladı. Şirketin dünya çapında yaklaşık 104 bin çalışanı bulunuyor.

Vodafone’un en büyük ve aynı zamanda “en kötü” performans gösterdiği pazarı olan Almanya, İngiltere ve İtalya’nın işten çıkarma kararından en fazla etkilenen ülkeler olması öngörülüyor. Şirket, martta, İtalya’da 1000, Almanya’da yaklaşık 1300 kişiyi işten çıkarmayı planladığını duyurmuştu.

BT 55 bin kişi çıkartacak

Vodafone’un kararını yine İngiltere merkezli telekomünikasyon şirketi British Telecom (BT) izledi. BT, dijitalleşmenin artışıyla operasyonlarında daha az iş gücüne ihtiyaç duyulması ve maliyetleri düşürmek gibi nedenlerle 2030’a kadar 40 bin ila 55 bin çalışanıyla yollarını ayıracağını duyurdu.

İngiliz telekomünikasyon devinin toplam istihdamı 2030 itibarıyla mevcut 130 bin seviyesinden 75 bin ila 90 bine düşecek. Bu düşüş, şirketin toplam iş gücünün yüzde 40’ından fazlasını kesmesi anlamına geliyor.

Telekom Italia’nın ise gönüllü bir erken emeklilik programı aracılığıyla İtalya’da 2 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığı kaydedildi.

Avrupa’da havaalanları iflasın eşiğinde

Ericsson da etkileniyor

İsveçli telekom ekipmanı üreticisi Ericsson, maliyetleri düşürme planının bir parçası olarak dünya çapında 8 bin 500 kişilik istihdam azaltımına gideceğini bildirdi. İsviçreli bilgisayar aksesuarları üreticisi Logitech, martta 300 kişinin işine son verme kararı aldı. Finlandiyalı telekom ekipmanı üreticisi Nokia, 3 Mayıs’ta 208 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İrlanda-ABD ortaklı bilgi teknolojileri şirketi Accenture, mart sonunda küresel ekonomiye ilişkin endişeler nedeniyle 19 bin kişinin işine son verme kararı aldı.

Alman yazılım devi SAP, ocak sonunda maliyetlerini düşürmek ve bulut işine odaklanmak için küresel iş gücünün yüzde 2,5’ini oluşturan 3 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı.

Hollanda merkezli Philips, ocak sonunda solunum cihazlarının büyük çapta geri çağrılmasının ardından düşen satışları dengelemek için 6 bin kişiyi işten çıkarma planlarını duyurdu. Böylece, Avrupa’daki büyük telekomünikasyon ve bilgi teknolojileri şirketleri, maliyetlerini azaltmak amacıyla 105 binin üzerinde çalışanının işine son verme kararı aldı.

Otomotivciler de etkilendi

Vauxhall, Peugeot, Citroen, Fiat, DS, Jeep, Alfa Romeo, Maserati, Abarth and Fiat Professional markalarını bünyesinde barındıran otomotiv üreticisi Stellantis, İtalya operasyonlarında gönüllü işten çıkarmalar yoluyla 2 bin işçiyi işten çıkarmak için şubatta sendikalarla anlaştı.

İsveçli grup Volvo martta Avrupa’daki otobüs üretim operasyonunu yeniden yapılandırarak 1600 kişinin işine son verileceğini açıkladı.

Volvo Cars ise mayıs başında İsveç’te 1300 kişilik ek işten çıkarma kararını duyurdu. Bu rakam, firmanın ana vatanındaki iş gücünün yüzde 6’sını oluşturuyor.

İtalyan otomotiv parça üreticisi Marelli, mart sonunda sendikalarla 400 kişiyi işten çıkarmak üzere anlaştığını açıkladı.

İngiliz elektrikli araç üreticisi Arrival, maliyetlerini azaltmak için istihdamının yarısını oluşturan 800 kişinin işine son vermeyi kararlaştırdı.

Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler ise yeniden yapılanma sürecinde 2026’ya kadar 1300 kişinin daha işine son verileceğini duyurdu.

Dünyanın önde gelen emniyet kemeri ve hava yastığı üreticisi İsveç merkezli Autoliv, artan maliyetler nedeniyle Avrupa’da birçok fabrikayı kapatma ve 2025’e kadar yaklaşık 8 bin çalışanını işten çıkarma kararı aldı. Avrupalı otomotiv şirketlerinin açıkladıkları karara göre, sektördeki işten çıkarmalar toplamda 15 bin 400 kişiyi aşacak.

Perakendeciler de etkileniyor

İngiliz yemek dağıtım şirketi Deliveroo, iş gücünün yüzde 9’unu oluşturan 350 kişiyi işten çıkaracağını bildirdi.

İngiliz süpermarket grubu Sainsbury’s, şubat sonunda açıkladığı yaklaşık 2 bin kişinin istihdamını etkileyecek yeniden yapılanma planının hemen ardından 300 kişinin işten çıkarılacağını duyurdu.

Merkezi İngiltere’de bulunan çevrim içi yemek ve teslimat şirketi Just Eat, mart sonunda, 1700’ü kurye ve 170’i ofis çalışanı olmak üzere toplam 1870 çalışanıyla yollarını ayırma kararı aldı.

Alman çevrim içi moda perakendecisi Zalando, şubatta, “zorlaşan ekonomik koşulları” gerekçe göstererek şirket genelinde yüzlerce kişinin işten çıkarılacağını belirtti.

Alman gözlük perakendecisi Fielmann, martta, 2025’e kadar yüzlerce kişiyi işten çıkarmayı planladığını bildirdi.

Perakende ve tüketici ürünlerinde açıklanan işten çıkarma kararları en az 2 bin 520 kişinin işini kaybetmesine yol açarken, henüz kaç kişiyi işten çıkaracağını açıklamayan şirketlerin nihai kararlarıyla bu rakamın artma riski bulunuyor.

İngiliz siber güvenlik firması Sophos, ocakta küresel çapta 450 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

Alman tüketici ürünleri şirketi Henkel de artan maliyetler ve düşük taleple mücadele etmek için 2 bin kişiyi işten çıkardı.

İngiliz perakende zinciri Wilko’nun, 400 kişinin işine son vermeyi planladığı kaydedildi.

Finlandiyalı asansör üreticisi Kone de ocakta personel sayısını ülkesindeki 150 kişi dahil olmak üzere 1000 kişi azaltacağını açıkladı.

İsveçli çelik üreticisi, inşaat sektöründeki zayıf talep nedeniyle Finlandiya’daki yaklaşık 4 bin 700 çalışanından 850’sinin işine son verilmesi için görüşmeler yaptığını açıkladı.

Çin’e satılan British Steel, şubat sonunda İngiltere’nin kuzeyindeki kok fırınlarının planlı olarak kapatılacağını açıkladıktan sonra 260 kişiyi işten çıkarabileceğini duyurdu.

Alman kimya şirketi BASF, artan maliyetler nedeniyle kazancının daha fazla düşeceği uyarısında bulunarak 2 bin 600 kişinin işine son verileceğini bildirdi.

Alman özel kimyasallar üreticisi Evonik, nisanda 200 kişilik işten çıkarma planı açıkladı.

Rüzgar türbini üreticisi Siemens Gamesa, geçen yıl karlılığa geri dönme planı kapsamında 2025’e kadar 2 bin 900 kişiyi işten çıkarmayı planladığını bildirdi. Bu istihdam azaltımının 1900’ünün Avrupa’da yapılması planlanıyor.

İspanyol ilaç firması Grifols, yıllık yaklaşık 400 milyon avro tasarruf sağlamayı amaçladığı strateji revizyonu kapsamında 2 bin 300 çalışanın işine son verme kararı aldı.

İngiliz müteahhitlik firması Taylor Wimpey, ocakta, maliyetleri sınırlamak için işten çıkarma yapmayı düşündüğünü bildirdi ancak sayı belirtmedi.

İsveçli mühendislik grubu Alfa Laval, geçen yıl artan maliyetlerin denizcilik işini olumsuz etkilemesinin ardından yaklaşık 500 çalışanını işten çıkaracak yeniden yapılanma programını açıkladı.

İsveçli bahçe ekipmanı ve aletleri üreticisi Husqvarna ise yeniden yapılanmaya giderek 1000 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İngiliz konut inşa şirketi Vistry Group’un da 200 çalışanını işten çıkarabileceği belirtildi.

Finlandiyalı kağıt ve ambalaj üreticisi Stora Enso, Avrupa’daki dört tesisini kapatmayı ve 1150 çalışanını işten çıkarmayı planladığını duyurdu.

Sanayi, kimya ve mühendislik sektörlerinde açıklanan işten çıkarma kararlarıyla Avrupa’da yaklaşık 16 bin kişilik istihdam kaybı yaşanacak.

Bankaların da keyfi yok

Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank da 27 Nisan’da, gelecek birkaç yıl içinde maliyetlerini 500 milyon avro azaltmak amacıyla 800 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İngiliz Standard Chartered bankasının Londra, Singapur ve Hong Kong ofislerinde 100 kişinin işine son vermeyi planladığı İngiliz medyasında yer aldı.

Yüksek faiz oranları sonrasında krizlerin yaşandığı Avrupa bankacılık sektöründe şu ana kadar açıklanan işten çıkarma kararlarından 900 çalışan etkileniyor.