Başkan Biden ABD’nin yeni petrol tüccarı oldu

Başkan Joe Biden’ın 2022 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin yerin derinliklerindeki tuz mağaralarında depoladığı stratejik rezervlerinden bugüne kadar eşi benzeri görülmemiş bir şekilde petrol satması The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre Beyaz Saray’ı istikrarsız ham petrol piyasasında alışılmadık derecede aktif bir oyuncuya dönüştürdü. Piyasalara devasa boyutta petrol satışı Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yükselen petrol fiyatlarının durdurulmasına yardımcı oldu ve bu süreçte Enerji Bakanlığı’nın kasasına da milyarlarca dolar girdi.

Petrol fiyatları o zamandan bu yana durgunlaştı ve yüksek fiyattan satış yapan yönetimin ABD’nin stoklarını ucuza yerine koymaya başlamasına izin verdi. Ancak 2024’te Washington’dan Wall Street’e kadar çeşitli çevrelerde yanıtı merak edilen soru Biden yönetiminin birçok yatırımcının imreneceği bir ticareti nasıl bitirebileceği.

Enerji Bakanlığı halihazırda yaklaşık 13,8 milyon varil ham petrolü satın aldığını ve son haftalarda hızlanan anlaşmaların kurumun önümüzdeki yıl daha agresif hareket edebileceğinin sinyalini verdiğini söylüyor.

Ortalama varil fiyatı 75,63 dolar olan bu alımlar geçen yılın ortalama varil satış fiyatı olan 95 dolardan yaklaşık 270 milyon dolarlık teorik bir kâr elde edildiği anlamına geliyor.

3 milyar 450 milyon dolar daha var

Enerji Bakanlığı sözcüsü bu teslimatlar tamamlandıktan sonra bile ellerinde daha fazla petrol satın almak için yaklaşık 3 milyar 450 milyon dolar kalacağını belirtti. Bu miktar da on milyonlarca varil daha ham petrol almak için yeterli nakit anlamına geliyor.

Biden yönetimi fiyatlar yükselirse ileride kazançlarını artırma fırsatını kaçırabilir. Nitekim gelişmeler de bunun mümkün olabileceğini gösteriyor. ABD Brent petrolünün varili cuma günü 77,98 dolardan el değiştirdi ve İsrail-Hamas savaşının serpintileri dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 18’inin aktığı Kızıldeniz geçişinde tankerleri ve ticari gemileri tehdit ederken fiyat yönetimin 79 dolarlık satış fiyatına hayli yaklaştı.

Satın alma anlaşmalarındaki herhangi bir büyük artış zorlukları da beraberinde getirecek. Depolama sahaları aynı anda ham petrol de kabul edemeyeceği için ülkenin stratejik rezervlerden satış kabiliyeti zorlanabilir. Bazıları şu anda bakımda olan tesislerin her ay alabilecekleri miktar da sınırlı.

Ancak bazı tüccar ve analistler gelecekteki alımları bugünkü fiyatlardan bağlamanın ABD stoklarını piyasa istikrarı için bir güce dönüştürmeye ve Amerika’nın bir enerji süper gücü olarak nüfuzunu artırmaya yardımcı olabileceğini söylüyor.

Makroekonomik politika düşünce kuruluşu Employ America’nın yönetici direktörü Skanda Amarnath “Boyutları küçük olsa bile bu gücü uygulayabilmek çok değerli olabilir” diyor.

ABD ne zaman stok yapmaya başladı?

ABD ve diğer ülkeler 1970’lerde Arap petrol ambargosunun Amerikan ekonomisinde enflasyonist bir şok yaratarak fiyatları fırlatmasının ardından 90 günlük net ithalatı karşılamayı hedefleyerek stok yapmaya başladı.

Energy Information Administration’a göre Stratejik Petrol Rezervleri 2010 yılında 727 milyon varille zirve yaptı. O tarihten bu yana artan kaya petrolü üretimi ABD’nin dünyanın en büyük petrol üreticisi olmasını sağladı ve o günden bugüne iktidara gelen her iki parti de yetkililer başka projeleri finanse etmek için stokların bir kısmını satmaya zorlandı.

Biden’ın Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra yaptığı satış şimdiye kadar rezervlerden yapılan en büyük satıştı. Yaklaşık 180 milyon varillik acil satış, rezervlerin son 40 yılın en düşük seviyesi olan 347 milyon varile kadar gerilemesine neden oldu.

Federal kayıtlara göre, Teksas ve Louisiana’daki bazılarının içine gökdelen sığabilecek büyüklükteki depolama mağaraları şu anda yaklaşık 175 günlük net ithalata eşdeğer miktarda rezerv tutuyor. Biden yönetiminin yetkilileri, fiyat doğru olduğunda rezervlerin en azından bir kısmını yeniden yerine koymak istediklerini söylüyorlar.

Bakanlığın 26 Aralık’ta imzaladığı en son sözleşmenin teslimatları Mart ayında yapılacak. Bir sözcü yetkililerin “vergi mükellefleri için en iyi anlaşmayı yaparken mümkün olduğunca çok miktarda petrol satın almayı” planladığını söyledi. Enerji Bakanlığı’nın en azından mayısa  kadar her ay alım yapması bekleniyor.

Pentathlon Investments’ın yönetici ortağı Ilia Bouchouev ABD’nin bu yaklaşımı daha kapsamlı hale getirmeye istekli olması halinde, 2024 ve 2025 sonlarındaki teslimatlar için daha ucuz sözleşmeler bağlayıp fiyatların yükselmesi riskinden kaçınabileceğini söyledi. Biden yönetimine de “Varili 75 dolardan petrolü geri alın, vergi mükellefleri için zafer ilan edin ve bu iş bitti deyin” tavsiyesi yapıyor.

ABD Stratejik Rezervlerini nerede depoluyor?

ABD Enerji Bakanlığı’nın web sitesindeki verilere göre ülkenin Stratejik Petrol Rezervleri  Meksika Körfezi sahillerindeki dört depolama bölgesinde bulunan ve insanlar tarafından kazılmış yeraltı tuz mağaralarında depolanıyor. Bunlardan ikisi Texas eyaletindeki Bryan Mound ve Big Hill ikisi de Louisiana eyaletindeki West Hackberry ve Bayou bölieleri. Choctaw). Petrolün tuz mağaralarında depolanmasının nedeni ise maliyetin yüzeydeki depolama tanklarının onda biri, sert kaya mağaralardakinin ise yirmide biri kadar olması.

Petrolün depolandığı mağaraların kapasitesi 6 ile 37 milyon varil arasında değişiyor. Ortalama bir mağara 10 milyon varil petrol alıyor ve 60 metre çapı 750 metre yüksekliği olan bir silindire benziyor. Bir depolama bölgesinde 60 civarında büyük tuz mağarası bulunuyor. Meksika Körfezi sahillerindeki bölgelerin depolama alanı olarak seçilmesinin nedeni ise ülkenin ticari petrol taşımacılık hattına kolaylıkla ulaşılabilmesi.

Tuz mağaraları nasıl kazılıyor?

Petrokimya endüstrisi bölgedeki tuz mağaralarını uzun zamandan beri kullanıyordu. Ancak ABD yönetimi 1970’lerin ortalarında Stratejik Petrol Rezervi oluşturmaya karar verdiğinde daha önce kazılmış tuz mağaralarının 250 milyon varil depolamaya yetecek kadarını satın aldı sonraki yıllarda da mağaraların sayısını artırdı.

Bakanlığın web sitesindeki bilgiye göre tuz mağaraları “çözelti madenciliği” adı verilen bir işlemle oyuluyor. İlk başta kilometrelerce kalınlıktaki tuz katmanında bir kuyu açılıyor ardından da kuyuya büyük miktarlarda tatlı su basılıyor. Su tuzu çözüyor ve yeraltında çok büyük tuz mağazaları oluşuyor. Verilere göre bir varil ham petrolü depolayacak alan oluşturmak için yedi varil tatlı su harcanıyor.

Bilim insanlarına göre petrol depolamada derin tuz mağaralarının kullanımı düşük maliyetli olmasının yanı sıra çevre açısından da en güvenli yöntemlerden biri.  Kaya tuzu mağaraların bulunduğu yeraltı derinliklerinde son derece düşük gözeneklilik ve geçirgenlik, plastik deformasyon ve kendi kendini iyileştirme özellikleri sergiliyor. Kendi kendini iyileştirme özelliği de tuz mağaralarının duvarlarında oluşabilecek mikro çatlakları neredeyse anında kapatıp sızıntıyı önlüyor.

Petrolü tuz mağaralarından boru hatlarına aktarmak için de su kullanılıyor. Özgül ağırlığı daha düşük olan ham petrol suyun üzerinde yüzer. Bu nedenle mağaradan petrol alınacağı zaman önce su pompalanıp petrolün yüzeye çıkması sağlanır. Yüzeye çıkan petrol de boru hatları vasıtasıyla terminallere ve rafinerilere ulaştırılır.

Stratejik Petrol Rezervleri’nden satış ancak başkanlık emriyle yapılabiliyor. Ancak bir takım fiziki kısıtlamalar Başkanlık emri olsa bile rezervlerden az miktarda ham petrolün sisteme verilebileceğini yani piyasaya ulaşabilmesinin iki haftayı alacağını gösteriyor. Ancak bu durumda da ham petrolün rafine edilip otomobillerde, uçaklarda ve gemilerde kullanılması daha uzun süre alıyor.