Türkiye’nin ardından ABD’de de ‘asgari kurumlar vergisi’ geliyor

ABD'de iş dünyasını ilgilendiren iki yeni gelişme ekonomi gündemini salladı. Hazine Bakanlığı yıllık kârı 1 milyar doları aşan büyük şirketlerin en az yüzde 15 vergi ödemesini öngören yeni teklif sunarken IMF de Fed'e faiz indirimi tavsiye etti.

Ekonomi 13 Eylül 2024
Fotoğraf: Shutterstock

ABD Hazine Bakanlığı dev şirketlerin vergi yükümlülüklerini artıracak yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmek için harekete geçti. Geçen aylarda Türkiye’de de yürürlüğe giren ‘asgari kurumlar vergisi’ benzeri bir yasa teklif edildi. Yapılan yeni teklife göre yıllık kârı 1 milyar doları aşan büyük şirketler hissedarlara bildirdikleri kazançlar üzerinden en az yüzde 15 kurumlar vergisi ödemek zorunda kalacak. Bu adım uzun süredir tartışılan vergi adaletini sağlama hedefini güçlendirecek bir hamle olarak öne çıkıyor.

Bakanlık tarafından yayımlanan açıklamada, büyük ve kârlı şirketlerin mevcut vergi sistemindeki açıklardan yararlandığına dikkat çekildi. Bugün, ülkedeki en büyük firmaların ortalama yalnızca yüzde 2.6 oranında vergi ödediği belirtilirken, bazılarının bu oranı agresif planlama stratejileri ile daha da düşürdüğü vurgulandı. Kamu görevlileri, itfaiyeciler ve öğretmenler gibi kesimlerin bile daha yüksek vergi öderken, büyük şirketlerin bu kadar az ödeme yapması, kamuoyunda tepkilere neden olmuştu.

Hazine Bakanlığı’nın açıklaması dev şirketlerin hissedarlara rekor kârlar bildirirken, küçük işletmelere karşı haksız bir rekabet avantajı elde ettiğini de öne sürüyor. Bu durum adaletsizliği körüklerken küçük işletmeler için giderek zorlayıcı bir rekabet ortamı yaratıyor.

Kurumsal Alternatif Asgari Vergi (CAMT) uygulaması

ABD yönetimi bu haksız rekabeti ortadan kaldırmak ve büyük şirketlerin ödediği vergi miktarını artırmak için Kurumsal Alternatif Asgari Vergi (CAMT) adı verilen bir düzenlemeyi öneriyor. Bu uygulama sadece yılda ortalama 1 milyar dolardan fazla kâr eden şirketleri hedef alıyor. Hazine Bakanlığı bu düzenlemeyle birlikte yaklaşık 100 büyük şirketin CAMT ödemesi gerekeceğini belirtiyor.

Vergi adaleti ve ekonomik denge 

Yeni vergi düzenlemesi büyük şirketlerin sadece hissedarlara bildirdiği kârlar üzerinden değil, daha adil bir vergi yükü taşımasını sağlayarak küçük işletmeler için daha dengeli bir piyasa oluşturmayı amaçlıyor. Bu sayede küçük işletmelerin büyük şirketlere karşı daha rekabetçi bir ortamda var olabileceği belirtiliyor.

Teklifin hayata geçmesiyle 2025 yılında 20 milyar dolar, 2025-2034 yılları arasında ise toplamda 250 milyar doların üzerinde ek gelir elde edilmesi bekleniyor. Bu gelirin kamu hizmetleri ve altyapı projeleri gibi alanlarda kullanılacağı öngörülüyor.

Son tarih 12 Aralık

Teklifle ilgili tüm paydaşların 12 Aralık’a kadar görüş ve önerilerini bildirebileceği kaydedildi. Hazine Bakanlığı ve IRS (ABD Milli Gelirler / Vergi Dairesi) alınan yorumları değerlendirerek düzenlemede gerekli değişiklikleri yapacak.

IMF’den Fed’e faiz indirimi tavsiyesi: Riskler azaldı, adım atmanın tam zamanı

ABD’de iş dünyası bu haberle çalkalanırken bir önemli gelişme de IMF-Fed cephesinde yaşandı. Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yakın gelecekte faiz indirimi sürecine başlamasının doğru olacağını belirtti. IMF Sözcüsü Julie Kozack son ekonomik gelişmelerin enflasyona yönelik risklerin azalmasını sağladığını, bu nedenle faiz indirimlerinin artık yerinde olacağını dile getirdi.

Latest IMF updates on Egypt

IMF Sözcüsü Julie Kozack. / Fotoğraf: IMF

IMF Sözcüsü Julie Kozack düzenlediği basın toplantısında ABD ekonomisinin son yıllarda dikkate değer bir performans gösterdiğini söyleyerek bu güçlü duruşun enflasyonla mücadelede sağlanan başarıda büyük rol oynadığını belirtti. Özellikle ABD’nin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) seviyesinin pandemi öncesi eğilimleri aşan tek G20 ülkesi olmasının ülkenin küresel ekonomiye de katkı sağladığını vurguladı.

Kozack’a göre birçok kişinin endişe ettiği gibi enflasyonu düşürme süreci, beklenenden daha az maliyetli oldu. Fed’in faiz politikalarının etkisiyle enflasyonun kontrol altına alınmaya başlandığını belirten Kozack, özellikle çekirdek kişisel tüketim harcamaları enflasyonunun bu yılın sonunda yüzde 2.5 seviyesine yaklaşmasını beklediklerini açıkladı. Bu oran, Fed’in hedeflediği yüzde 2 seviyesine doğru giden yolda olumlu bir işaret olarak değerlendiriliyor.

Kozack özellikle yılın başında enflasyon risklerinin daha yüksek olduğunu ancak bu risklerin şimdi önemli ölçüde azaldığını söyledi. Bu bağlamda Fed’in faiz indirim döngüsüne başlamasının mantıklı ve uygun olacağını düşündüklerini dile getirdi. Ancak tüm risklerin tamamen ortadan kalkmadığını da hatırlatan Kozack, bu nedenle Fed’in gelecekteki ekonomik verilere göre faiz indirimlerinin hızını ve kapsamını dikkatlice ayarlaması gerektiğinin altını çizdi.

ABD ekonomisinde yavaşlama beklentisi

Kozack ABD ekonomisinin büyümesinde yavaşlama beklediklerini ve bunun, IMF’nin ekim ayında yayımlayacağı Dünya Ekonomik Görünüm raporunda da kendini göstereceğini belirtti. Büyüme yavaşlasa bile ABD ekonomisinin hala küresel ekonomiye katkı sağlayacak güçte olduğunun altını çizen Kozack, Fed’in bu yavaşlama sürecini yönetirken dikkatli olması gerektiğini de vurguladı.

Türkiye’nin BRICS’e Katılımı ve IMF’nin Görüşü

Basın toplantısında Türkiye’nin BRICS’e katılma beyanı ile ilgili sorulara da yanıt veren Kozack, BRICS veya diğer ülke gruplarının daha derin bağlar kurmasının, üyeler arasındaki parçalanmayı azaltabileceğini ve ticaret ile yatırım maliyetlerini düşürebileceğini belirtti. Ancak bu tür girişimlerin her ülkenin kendi kararı olduğunu da vurgulayan Kozack IMF’nin bu konuda herhangi bir tehdit veya tehlike görmediğini dile getirdi.

Fed Başkanı 'Politikayı ayarlama zamanı geldi' deyip faiz indirimi sinyali verdi, altın fırladıFed Başkanı ‘Politikayı ayarlama zamanı geldi’ deyip faiz indirimi sinyali verdi, altın fırladı

ABD yüzde 2'lik enflasyon hedefine yaklaştı, faiz indirimi geliyorABD yüzde 2’lik enflasyon hedefine yaklaştı, faiz indirimi geliyor

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.