Evergrande’nin kaderinde sorular artıyor, milyarder kurucu da gözaltında
Gayrimenkul şirketi Evergrande’nin Yönetim Kurulu Başkanı Hui Ka Yan dünyanın en büyük müteahhidi olurken, Asya’nın en zengin iş adamı haline gelen Hui Ka Yan, 42 milyar dolarlık servetinin yüzde 98'ini 6 yılda kaybetti.
Gayrimenkul pazarına 1996’da Evergrande’yi kurarak giren ve bir dönem dünyanın en büyük müteahhidi olan Hui Ka Yan, 42 milyar dolarlık servetinin yüzde 98’ini kaybetti. Evergrande Yönetim Kurulu Başkanı Hui’nin serveti 2017’de 42 milyar dolarla zirveye ulaşırken, Asya’nın en zengin iş adamı haline gelen Hui’nin serveti şu anda 979 milyon dolara düştü. Polis gözetimi altında olan Hui, Bloomberg Milyarder Endeksi’nin çarşamba günkü verilerine göre milyarder statüsünü kaybetti.
Çin’deki emlak krizinin merkezinde yer alan Hui Ka Yan, Evergrande’nin hisse fiyatındaki düşüşün etkisiyle servetinin yüzde 98’ini kaybetti. Hui’nin servetinin ne kadarının Evergrande’deki hissesinden elde edildiği belli değil ancak Hui şirkette yüzde 60 hisseye sahip ve Evergrande’nin en büyük hissedarı. Hui’nin serveti, şirketin Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası’ndaki hisse fiyatındaki son dönemdeki sert dalgalanmalardan büyük darbe aldı.
Evergrande hisseleri Mart 2022’den bu yana 17 aylık bir askıya almanın ardından ağustos ayında borsada işlem görmeye yeniden başlamıştı. Ancak hisseler Hui’nin polis gözetiminde olduğu haberinin ardından 28 Eylül’de yeniden askıya alındı. Hisse senetleri günler sonra 3 Ekim’de tekrar işlem görmeye başladı. Evergrande’nin hisse fiyatı bu yıl şu ana kadar yüzde 85 oranında düştü.
Bir zamanlar Çin’in en büyük emlak şirketi olan Evergrande, 2021’den bu yana borç krizine saplanmış durumda. Şirketin içinde bulunduğu sağlıksız büyüme stratejisi ve konut piyasasındaki sorunlar nedeniyle ciddi finansal sorunlar baş gösterdi. Evergrande, 2020 yılında likidite sıkıntısı yaşamaya başladı ve 2023 ortasına kadar 100 milyar dolarlık borç yığınını yarıya indirmeyi planladı.
Ayrıca bu dönemde Çin’in konut piyasası, düzenleyicilerin aşırı borçlanmayı engellemesiyle yavaşlamaya başladı. Finansman sorunu şirketin hisse senedi ve tahvillerinin düşmesine neden oldu ve bazı dolar tahvillerinin geç ödenmesinin ardından Evergrande iki tahvil kuponunu ödemek için Aralık 2021 son tarihini kaçırdı.
Şirket ilk olarak Eylül 2021’de vadesi gelen iki yurt dışı borç tahvilinin faizini ödemede 2 kez başarısız oldu. Emlak devi aynı zamanda 2022 yılı sonunda 300 milyar doların üzerinde borcun altında kaldı. Şirket, Ağustos ayında ABD’de iflas koruması başvurusunda bulundu.
Yoksulluk içinde büyüyen bir oduncunun oğlu olan Hui, şişelenmiş sudan profesyonel futbol ve elektrikli araçlara kadar çeşitli sektörlerde faaliyet yürütmeden önce devasa araziler satın almak için Evergrande’yi Çin’in en büyük geliştiricisi haline getiren dev bir milyarderdi.
Hui, Çin’in 1958 yılında Henan eyaletinde doğdu. Henüz 8 aylıkken annesini kaybetti ve ev yapımı sirke satan büyükannesi ve geçimini odun keserek sağlayan babası tarafından büyütüldü. Genç yaşında dönemin devlet başkanı Deng Şiaoping’in ekonomik reform planından cesaret alan Hui, 1992 yılında bir çelik firmasındaki işinden ayrılarak Shenzhen’e gitti. Daha sonra Guangdong’un başkenti Guangzhou’da müteahhitliğe başladı.
1996’da Evergrande’yi kurdu ve büyümesini ağır borçlanmaya dayandırdı. Evergrande, sektördeki en büyük dolar borçlusu şirket haline geldi. Aynı zamanda sözleşmeli satışlarla ülkenin en büyük emlak geliştiricisi unvanını da eline aldı. Şirket 280 şehirde 1300’den fazla projeye sahip olduğunu ileri sürüyor. Hui aynı zaman da, elektrikli araçlar ve geleneksel Çin tıbbı gibi ÇKP üst düzey liderliğinin onayladığı alanlara da yatırım yaptı. Ayrıca futbol takımı Guangzhou F.C.’yi satın aldı.