Çin’in ‘kara liste’sinde kredi borcunu ödeyemeyen 8,5 milyon kişi var

Covid1 19 salgınının patlak vermesinden bu yana Çinli borçluların rekor düzeye yükselen temerrütleri ülkedeki ekonomik gerilemenin derinliğini ve tam toparlanmanın önündeki engelleri ortaya koydu.

İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times’ın haberine göre, çoğu 18 ila 60 yaşları arasında olan toplam 8 milyon 540 bin kişi, ev ipoteklerinden işletme kredilerine kadar pek çok alanda ödemelerini yapmadıkları için yetkililer tarafından resmi olarak kara listeye alınmış bulunuyorlar.

Çalışma çağındaki Çinli yetişkinlerin yaklaşık yüzde 1’ine denk gelen bu rakam, pandemi karantinaları ve diğer kısıtlamaların ekonomik büyümeyi sekteye uğratması ve hane halkı gelirlerini azaltması nedeniyle 2020’nin başlarında ulaşılan 5 milyon 700 binlik temerrütten çok daha yüksek.

Hayatları zorlaşıyor

Çin yasalarına göre kara listeye alınan borçlular devletin koyduğu ve hayatlarını zorlaştırıcı birçok kısıtlamayla karşılaşıyorlar. Borçlular ve aile mensupları kamu kuruluşlarında işe giremiyorlar hatta kimi kez paralı oto yolları bile kullanmaktan bile men ediliyorlar. Kara listedekiler uçak bileti satın alamıyorlar, Alipay ve WeChat Pay gibi mobil uygulamalar üzerinden ödeme de yapmaları engelleniyor. Çin’de Kara Liste süreci bir borçlunun ödemesini yapamayıp alacaklı tarafından dava edilmesiyle başlıyor.

Güneydoğu Jiangxi eyaletinde bir reklam şirketinin sahibi olan ve banka kredisini ödeyemeyen Jane Zhang, Mayıs ayında yerel bir mahkemenin yürümeye başlayan çocuğuna yemek almak için WeChat Pay kullanmasını yasaklaması üzerine paniğe kapıldığını söyledi.

Çocuğunun açlıktan öleceğini düşünmüş

“Elimde hiç nakit olmadığı ve tüm günlük alışverişlerimi WeChat üzerinden yaptığım için oğlumun açlıktan öleceğini düşündüm” diyen Zhang, daha sonra mahkemeyi mobil ödeme yasağını kaldırmaya ikna ederken diğer cezalardan kurtulmayı başaramadı. Temerrütler arttıkça, hukuk uzmanları bireysel iflaslar için borç ertelemeli kişisel iflas yasalarının getirilmesini önerdiler.

Temerrüde düşenlerin sayısındaki artış, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve küresel talebin önemli bir kaynağı olan Çin’de tüketici güvenini sağlamanın zorluğuna katkıda bulunacak.

Kişisel borç krizi Çinli tüketicilerde borçlanma çılgınlığının ardından başladı.  Pekin merkezli bir düşünce kuruluşu Ulusal Finans ve Kalkınma Enstitüsü’ne göre, hane halkı borçlarının Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’ya oranı son on yılda neredeyse iki katına çıkarak eylül ayında yüzde 64’e ulaştı.

Ancak artan mali yükümlülükler, ekonomik durgunluk nedeniyle ücret artışının durması ya da ücretlerdeki düşüş nedeniyle giderek daha yönetilemez hale geldi.

Hang Seng Bank China’nın baş ekonomisti Dan Wang, “Temerrüde düşenlerin sayısındaki ani artış sadece konjonktürel değil aynı zamanda yapısal sorunların da bir ürünü. Durum daha iyiye gitmeden daha da kötüleşebilir” dedi.

Genç işsizliği yüzde 21,3’e ulaştı

Giderek artan sayıda nakit sıkıntısı çeken Çinli tüketici ay sonunu getirmekte zorlanırken, birçoğu faturalarını ödemeyi bıraktı. Daha fazla Çinli de iş bulmakta zorlanıyor. Haziran ayında genç işsizliği yüzde 21,3’e ulaşarak rekor kırdı ve yetkililer daha sonra işsizlik verisi açıklamayı durdurdu.

Mayıs ayında işten çıkarıldıktan sonra ödemelerini aksatan Şanghaylı ofis çalışanı John Wang, “28,000 Rmb (4,000 dolar) tutarındaki kredi kartı borcumu işim olduğunda ödeyeceğim. Ancak bunun ne zaman olacağını bilmiyorum.” dedi.

China Merchants Bank bu ay yaptığı açıklamada, 90 gün gecikmiş kredi kartı ödemelerinden kaynaklanan batık kredilerin 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 26 arttığını söyledi. Şanghay merkezli danışmanlık şirketi China Index Academy, 2023 yılının ilk dokuz ayında Çin’de 584 bin haciz işlemi gerçekleştiğini ve bu rakamın bir önceki yıla göre neredeyse üç kat arttığını belirtti.