Türkiye’de süt krizi: Üretimden tüketime karmaşık dinamikler
Et ve Süt Kurumu ramazan boyunca piyasaya vermek için 8 bin 500 ton karkas ve 40 bin baş da kesime hazır büyükbaş hayvan alım sözleşmesi imzaladı. Hedef, fiyatları dengelemek ancak düşük miktarlı ithalatın başta İstanbul olmak üzere Türkiye genelinde fiyatlarda düşüşü sağlamayacağı belirtiliyor.
Bünyesinde 44 üye ve 2 bin 140 mağaza bulunan İstanbul PERDER (Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendecileri) ile geçen hafta anlaşan Et ve Süt Kurumu (ESK) Ramazan boyunca et fiyatlarını sabitleme hedefiyle karkas ve canlı hayvan ithalatına soyundu.
ESK Genel Müdürü Mustafa Kayhan, ramazan boyunca piyasaya sunulmak üzere 8 bin 500 ton karkas ve 40 bin baş da kesime hazır büyükbaş hayvan alım sözleşmesi imzaladıklarını açıkladı. Kayhan, fiyatlarla ilgili ise “İstanbul’da faaliyet gösteren ve kasap reyonu olan market zincirlerine karkas et vereceğiz. Onlar da ramazan ayı boyunca tüketicilerimize kıymayı 190 liradan, kuşbaşı eti de 210 liradan satacaklarını taahhüt ettiler. Türkiye genelinde Tarım Kredi Market zincirleri ile bir protokol imzaladık. Burada da kıymanın kilogramı 140 liradan, kuşbaşı da 150 liradan market raflarında satılacak. ESK fiyatları da kıyma için 119 lira, kuşbaşı için 129 lira olarak belirlenmiştir” dedi.
Kayhan İstanbul özelinde de tedbir aldıklarını belirterek, “İstanbul’da kasap esnafına 72 bin, sanayiye 100 bin ve perakende zincir marketlere de 76 bin kilo karkas et verdik” açıklamasını yaptı ancak bu miktarı ne kadar sürede verdiklerini söylemedi.
Organize perakendenin önemli isimlerinden birinin 10Haber’e verdiği bilgiye göre, İstanbul’un günlük et tüketimi bin tonu geçiyor. Bu nedenle ESK’nın ramazan ayı için yapacağı düşük miktarlı ithalatın fiyatları dizginlemesinin zor olduğunu gösteriyor. Kayhan’ın Tarım ve Kredi marketlerinde satılacağını söylediği aylık minimum 600 tonluk et ise vatandaşın dişinde kovuk olacağa benziyor. Çünkü Tarım Kredi’nin Türkiye genelinde 1512 marketi var. Yapılan hesaplama ile ESK’nın müdahale kapsamında market başına günlük sadece 13.2 kilo et verebileceği görülüyor. Bu miktarla da fiyatları dizginlemenin mümkün olmadığı çok açık.
İthal edilen canlı hayvanların büyük çoğunluğunun ağırlığı 550-600 kilo civarında danalar olacağı her hayvandan da 300-350 kilo et elde edildiği biliniyor. Buna göre ESK ramazan boyunca toplam 30-32 bin ton et elde edebileceği miktarda ithalat yapacak. Ancak bu miktarda ithalatla fiyatların değil ülke genelinde, İstanbul’da bile belli bir düzeyde tutulabilmesi mümkün görünmüyor.