Halka arz çılgınlığı: Şirket çalışanları kumbara kurup borsaya giriyor

Son aylarda en fazla kazandıran finansal enstrüman haline borsa yükseliş rüzgarını esmeye devam ediyor. Şirketler sermaye ihtiyacını karşılamak borsaya akın ederken, bireysel yatırımcılar da halka arz çılgınlığına kapılmış durumda. Genç yaşlı daha önce hisse senedi piyasası ile hiç ilgisi olmayan kişiler de halka arzdan 3-5 lot alabilmek için yarışırken, bazı şirketlerde çalışanların ortak halka arz kumbarası oluşturarak her arza katıldığı dikkat çekmeye başladı.
Ekonomi gazetesinden Şebnem Turhan’ın haberine göre son üç ayda 2 milyona yakın yeni yatırımcı giriş yaptığı Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı 6 milyonu aşarken, bu üç ayda 14 şirketin halka arzın gerçekleştirildi. En az 2 en fazla 11 tavan serisine imza atan halka arz şirketlerinin hareketleri uzmanları piyasa dinamiklerini bozacağı endişesine sürüklüyor.

Turizm ile halka açılan Kuzu Grup, 3 şirketini daha borsaya getirecek

Küçük ve orta ölçekli şirketler geliyor

Borsaya girişler artarken, çok büyük şirketlerden ziyade küçük ve orta ölçekli şirketlerin ağırlıklı olarak halka arz edildiği dikkat çekerken, şirketlerin en az 5 tavan yapmadan da düşüş göstermediği belirtiliyor. Ağustos sonuna kadar 30 şirket halka arz edilirken Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasındaki üç ayda halka arz edilen 14 şirket en az 2 tavan en fazla ise şimdilik 11 tavan serisine imza attı. Piyasa uzmanları küçük yatırımcının da kazanç kapısı olarak gördüğü halka arz sevdasının ileriki dönemde piyasa dinamiklerine ağır zarar verebileceği uyarısı yapıyor.

Yüzde 62’nin portföy büyüklüğü 50 bin TL altı

Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre mayıs sonunda 4.48 milyon kişi olan yatırımcı sayısı üç ayda hızla arttı ve 6.26 milyon kişiye yükseldi. Üç ayda neredeyse 2 milyon kişi hisse senedi piyasalarına giriş yaptı. Piyasa uzmanları 14 halka arzın gerçekleştiği bu üç ayda yeni yatırımcıların çoğunun da tavan serisi hikayesine koşan kişilerden oluştuğunu vurguladı. Yine MKK verisi temmuz sonu itibariyle yatırımcıların yüzde 62’sinin portföy büyüklüğü 50 bin liranın altında bulunuyor. Daha dikkat çeken ise yüzde 23’ünün portföy büyüklüğü 5 bin liranın altında. Bu durum da piyasa uzmanlarının dile getirdiği gibi yatırımcıların çoğunun küçük miktarlarda halka arzlardan pay alma peşinde olduğunu ortaya koyuyor.

8 aydaki halka arzın yarısı 3 aya sığdı

Ağustos sonuna kadar halka arz edilen 30 şirketin toplam halka arz büyüklüğü 42 milyar 245 milyon lira olurken son üç ayda halka arz olan 14 şirketin toplam halka arz büyüklüğü ise 19 milyar 131 milyon lira oldu. 8 ayda halka arz edilen şirketlerin yarısı son üç ayda halka arz oldu. Ve cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesine göre ise halka arz hisselerin tavan serileri daha belirgin hale geldi.

Pahalı rakamlardan halka arz gerçekleşiyor

Halka arzlara olan yüksek talebi değerlendiren piyasa uzmanları halka arzlardaki tavan serisinde küçük yatırımcı ilk kez para kazanıyor gibi göründüğünü dile getirerek aslında bunun böyle olmadığına dikkat çekti. Halka arzlarla ilgili ilk sorunun piyasa uzmanlarına göre pahalı fiyattan halka açılmaları olduğunu vurgulayan analist, en azından 2020-2021 yıllarındaki halka arzlara göre daha doğru fiyatlama yapıldığına da dikkat çekti. Hisse senetleri piyasasında uzman analistin verdiği bilgiye göre serbest fonların halka arzlara girmesinin engellenmesi de sıkıntı yarattı. Çünkü her ne kadar bu alımları yanlış yapan serbest fonlar olsa da bazı fonlar gerçekten yatırım amaçlı halka arzlara katılıyordu. Analist ilk tavan serisi bozulana kadar yatırımcıların satış yapmadığını vurgulayarak tavan alışlarının da kimin tarafından verildiğinin araştırılmaya ve denetlenmeye muhtaç olduğuna işaret etti.

Piyasada adaletsizlik oluşturuyor

Halka arzlarda ikinci sorunun da algı olduğunu dile getiren analist hiçbir patronun kendi şirketini ucuza satmak istemeyeceğini halka arz yatırımcısında ise patrondan daha iyi bildikleri algısı oluştuğunu ifade etti. Tavan bozulmadıkça vermek istemeyen bir yatırımcı topluluğu bulunduğunu vurgulayan analist tavan bozulunca ise herkeste satma isteği olduğunu ancak bir de yüksek alım yapanların bulunduğuna işaret etti. Tavan bozulduktan sonra hisseyi alanların da araştırılması gerektiğini söyleyen analist, üçüncü olarak ise yüzde 10 yukarı aşağı marjının değiştirilmesi veya halka arzlar için uygulanmaması gerektiğini savundu. Analist, halka arzlarda küçük yatırımcının düşük portföylerle girip tavan bozulana kadar kalıp bir kazanç elde ettiğini ve yüksek enflasyon, alım gücünün bozulduğu bu dönemde ise kazancın da yatırımcı için iyi gibi göründüğünü söyledi. Piyasada adaletsizlik doğduğunu belirten analist, halka arz şirketlerinin de hak ettiklerinden fazla büyüdüklerini ve bu şirketlerin yatırımcılarının da sonunda piyasanın üzerine kalacağını vurguladı. Analist halka arz şirketi tavan yapmayacak diye bir durum olmadığını ama her halka arz şirketinin tavan yapmasının ise araştırılması gerektiğini vurgulayarak piyasa dinamiklerinin bozulması durumunda burada bir iki ayda kazanılan paraların anlamı kalmayacağını ve tüm yapının bozulacağına da işaret etti.

İSO 500 bile halka arza gelmiyor

Tacirler Yatırım Araştırma Direktörü Kadirhan Öztürk, Burcu Göksüzoğlu ile yaptığı Finans Sohbetleri’nde halka arzların artık bir ekonomi oluşturduğuna dikkat çekti. Öztürk, şunları söyledi: “Halka arzlarla ilgili çok fazla olumlu değilim. Sebebi de şu; büyük şirketleri göremiyoruz. Her hafta neredeyse bir halka az gerçekleşti. 100’ün üzerinde halka arz gerçekleşti son yıllarda. Türkiye’nin önde gelen şirketlerinden bir tanesini halka arz edildiğini ben görmedim. Halka arz tarafında finansmana erişimin zorluğu nedeniyle orta ve küçük şirketlerin ağırlıklı olarak halka arz ettiğini gördük. Türkiye’nin en büyük şirketlerini geçelim birçoğu İSO 500’e bile giremiyor. Ama burada bir win-win durumu var. Yatırımcı da giriyor. 500-1000 lira yatırıyor, kısa süre sonra 2000 lira oluyor. Hayat şartları çok zor. Türkiye’de mutfak maliyetleri arttı. Birçok yatırımcı bu ay mutfağı halka arzlardan çıkarsam yeter gözüyle bakıyor. Haklılar mı? Haklılar. Garanti para gibi görüyorlar ki istatistiklere bakarsak evet garantiye yakın bir getiri var. Durum böyle olunca Türkiye’de şu anda halka arz ekosistemi oluştu.”

Vedalaşmayı bilmek lazım

Burada dikkat edilmesi gereken noktanın halka arzlarda belli bir noktadan sonra vedalaşmayı bilmek gerektiğini kaydeden Öztürk, “ 6-7 yıl sonra şu anda halka arz edilen şirketlerden kaçı gerçek manada Borsa İstanbul’da iyi işlem hacimleriyle trade olabilecek? Türkiye’de bu kadar çok hisse senedini kaldırabilecek bir durum olduğunu düşünmüyorum” diye konuştu.

Borsa İstanbul bu yıl halk arzlarda Londra ve Frankfurt’u solladı