Cevdet Yılmaz: 2026’da enflasyon tek haneye inecek
Vatandaş enflasyonun düşeceğine inanmıyor, ‘Yıl sonunda yüzde 96 olur’ diyor
Koç Üniversitesi ve Konda Araştırma tarafından hazırlanan Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi'ne göre yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 96. Bu, Merkez Bankası'nın yılsonu için öngördüğü yüzde 36 enflasyonla 60 puanlık fark anlamına geliyor.
Enflasyon beklentisi en yüksek grup emekliler olurken onları işçiler izledi. Koç Üniversitesi ve Konda Araştırma tarafından hazırlanan Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi (TEBA) sonuçları açıklandı. 76 ilde ve 1447 farklı mahallede yaşayan 2 bin 906 kişiyle telefonda gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda Nisan 2024 itibarıyla yıllık enflasyon beklentisi yüzde 119, yıl sonu enflasyon beklentisi ise yüzde 96 olarak açıklandı. Merkez Bankası’nın (TCMB) beklentisine göre ise 2024 sonunda yıllık enflasyon yüzde 36 olacak.
19-21 Nisan 2024 tarihlerinde telefon aramasıyla gerçekleştirilen anket sonucunda yıl sonu enflasyon beklentilerinin Ocak 2024-Nisan 2024 döneminde yüzde 72’den yüzde 96’ya yükseldiği belirtildi. Enflasyon beklentileri ortalama değeri hem yıllık hem yıl sonu enflasyon beklentisinde medyan değerin üzerinde ölçüldü. Yani yıllık enflasyon beklentileri yüzde 119’dan yüksek olanların sayısı düşük olanlardan daha fazla oldu. Benzer şekilde yıl sonu enflasyon beklentileri yüzde 96’dan yüksek olanların sayısı düşük olanlardan daha fazla.
Ankette bireylerin yaşadığı yerleşim tiplerine göre kır, kent ve metropol şeklinde bir ayrıştırma yapıldığında kırdan metropol alanlarına doğru gittikçe fiyat artışı beklentisinin yükseldiği gözlemlendi. Kırda yaşayanların fiyat artışı beklentisi yüzde 89,85 olurken bu oran kentte yüzde 92,46’ya metropolde ise 99,07 olarak ölçüldü.
Enflasyon beklentisi en yüksek grup emekliler
Görüşülen kişilerin çalışma durumuna göre bir inceleme yapıldığında ise enflasyon beklentisi en yüksek olan grup emekliler oldu. Emekli grubunu işsizler takip etti. Emeklinin enflasyon beklentisi yüzde 111,09 olurken işsizlerin enflasyon beklentisi yüzde 98,37 oldu. İşçi, esnaf ve çiftçi grubunda ise beklenti yüzde 96,88 oldu.
Haneye giren toplam gelir beyanına göre bir gruplama yapıldığında ise düşük gelir seviyeleri için gelir düştükçe yılsonu enflasyon beklentisinin yükseldiği gözlendi. 10 bin TL altı maaş alan grubun enflasyon beklentisi 108,13 olurken, 10 bin-15 bin arası gelire sahip kişilerin enflasyon beklentisi 104,25 oldu.
‘Enflasyon beklentisi önemli bir gösterge’
TEBA sitesinde ayrıca hanehalkı enflasyon beklentisini ölçmenin önemine de yer verilerek şöyle denildi:
“Enflasyon beklentileri ileriye yönelik ekonomik dinamiklerin anlaşılması açısından önemli bir öncü gösterge. Varlık fiyatlamalarında, politika kararlarında, tüketim ve yatırım kararlarının oluşturulmasında kritik bir rol oynuyor. Firmalar ürün fiyatını belirlerken, çalışanlar ücret pazarlığına oturduklarında, ev sahibi kira ödemesini belirlerken enflasyon beklentilere göre hareket ediyor. Dolayısı ile bugünün enflasyon beklentileri yarının gerçekleşen enflasyonunu da şekillendiriyor. Gelişmiş ülkelerde enflasyon beklentileri büyük ölçüde merkez bankalarının koyduğu enflasyon hedefine yakın seyretmesine rağmen bu veriyi yine de çok yakından takip ediyorlar. Gerek piyasa katılımcılarının perspektifinden, gerekse hanehalkı perspektifinden ayrı ayrı değerlendiriyorlar. Gelişmekte olan ülkelerde ise enflasyon beklentilerinin ölçümü çok yetersiz durumda.”
Oyunlar ve Bulmacalar