Erdoğan’dan 12 yıl sonra Irak ziyareti: Masada neler olacak?
Irak Petrolden Sorumlu Bakan Yardımcısı Basim Muhammed Bağdat'ın ay sonuna kadar Türkiye'ye günde 350 bin varil (bpd) petrol göndermesine olanak sağlayacak boru hattını onardığını açıkladı.
Irak, Türkiye’ye günde 350 bin varil petrol gönderecek hattı ay sonunda açıyor. Türkiye ile Irak arasında son dönemde kurulan sıcak ilişkiler meyvesini vermeye başladı. Irak’tan yapılan son dakika açıklaması Türkiye ile ekonomik ilişkilerin yeniden geliştirilmesi açısından büyük önem taşıyor. On yılı aşkın süredir kapalı olan Kerkük-Ceyhan petrol boru hattı yeniden açıldığında bir yıldır kapalı olan KBY kontrolündeki boru hattına alternatif olacak. 2014 yılında IŞİD militanlarının düzenlediği bir dizi saldırı sonucu 960 km uzunluğundaki boru hattıyla yapılan ihracat durdurulmuştu. Boru hattı faaliyet gösterdiği zamanlarda küresel arzın yüzde 0,5’ini karşılıyordu. Irak Petrolden Sorumlu Bakan Yardımcısı Basim Muhammed söz konusu hatla ilgili olarak Reuters’e yaptığı açıklamada “Onarım çalışmaları devam ediyor ve depolama tesisleriyle birlikte büyük bir ham petrol pompa istasyonu tamamlandı. Boru hattı büyük olasılıkla çalışır durumda olacak ve bu ay sonuna kadar akışları yeniden başlatmaya hazır olacak” dedi.
Kerkük-Ceyhan boru hattı bir tahkim mahkemesinin Bağdat’ın izni olmadan yarı özerk Kürt bölgesinden petrol ihracatını kolaylaştırarak 1973 tarihli anlaşma hükümlerini ihlal ettiğine karar vermesinin ardından 25 Mart 2023’te durdurulmuştu. Türkiye KBY ve federal hükümetin birbiriyle çelişen taleplerde bulunması nedeniyle hattı yeniden açma müzakereleri sekteye uğramıştı. İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan iki Iraklı petrol yetkilisi ve hükümetin enerji danışmanı Bağdat’ın Kürtlerin federal hükümetin boru hattının bir kısmına sahip olan Rus petrol şirketi Rosneft’e varil başına 6 dolar geçiş ücreti ödemesi yönündeki talebine karşı çıktığını söyledi.
Görüşmeler hakkında bilgi alan Kürdistan bölgesi merkezli enerji danışmanı Bahjat Ahmed “Irak petrol bakanlığı yetkilileri Kürt müzakere ekibine KBY ile Rosneft arasındaki anlaşmanın yasa dışı ve geçerli Irak yasalarının ihlali olduğunu düşündüklerini söyledi” dedi. Kerkük-Ceyhan boru hattı Kuzey Irak sınırındaki Fish-Habur’a akıyor, burada petrol Türkiye’ye giriyor ve Akdeniz kıyısındaki Ceyhan limanına pompalanıyordu.
İki Iraklı petrol yetkilisi ve hükümetin enerji danışmanı Bağdat ile Ankara arasında Irak-Türkiye petrol boru hattı (ITP) operasyonlarına ilişkin anlaşmanın 2010 yılında 15 yıl süreyle uzatıldığını ve 2025 ortasında sona ereceğini söyledi. Hükümetin enerji danışmanı, eski boru hattındaki faaliyetlerin yeniden başlatılmasının (ITP) anlaşmasının uzatılmasına yönelik görüşmelerin bir parçası olduğunu belirtti.