İsrail sadece Gazze’yi değil, kendi ekonomisini de vurdu

7 Ekim’de Filistin güçleri ile İsrail ordusu arasında başlayan ve hâlâ devam eden çatışmalar iki ülkenin ekonomisini de olumsuz etkilemeye devam ediyor. İsrail’in Gazze’ye saldırıları 7’nci ayına girerken İsrail Merkez Bankası’nın verilerine göre Gazze’ye karşı sürdürülen saldırılar İsrail ekonomisine büyük darbe indirdi.

Merkez Bankası’nın son raporu, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının maliyetinin yaklaşık 245 milyar şekele (67 milyar dolar) ulaşacağını ve bunun İsrail savaş tarihindeki en yüksek maliyet olacağını ortaya koyuyor. Bu da bütçe açığını artırmaya devam ediyor. İsrail’de nisan ayında sona eren bütçe yılında bütçe açığı 132,2 milyar şekelle (35,7 milyar dolar) 2008’deki küresel ekonomik krizden bu yana ulaşılan en yüksek rakama ulaştı. Veriler nisan ayı itibarıyla 12 aylık mali açığın gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 7’sine ulaştığını ve hükümetin 2024 takvim yılı için öngördüğü yüzde 6,6’lık tahminin üzerine çıktığını gösteriyor.

Harcamalar 2024’ün ilk dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse yüzde 36 arttı. Bunun yaklaşık üçte ikisi savunma harcamalarına gitti. Gelirler, çoğunlukla vergi ödemelerindeki düşüş nedeniyle yüzde 2,2 azaldı.

Şekel dolar karşısında geriliyor

Harcama yükü İsrail para birimini de baskı altında tutuyor. Şekel bu hafta yüzde 0,6 düşüşle dolar başına 3,72 seviyesine gerileyerek mart başından bu yana düşüşünü yaklaşık yüzde 4,5’e çıkardı.

İsrail hükümeti, artan maliyetleri finanse etmeye yardımcı olmak için hem gelir hem de harcama tarafında GSYH’nin yüzde 1,1’ine denk gelen düzenlemeler hazırladı ancak bu düzenlemeler henüz onaylanmadı.

Önümüzdeki yıl yürürlüğe girecek olan Katma Değer Vergisi şu ana kadar alınan en önemli önlem. Buradan sağlanacak yıllık gelir GSYH’nin yüzde 0,35’i oranında olacak. Ancak hükümet şimdilik ihtiyaçlarının büyük kısmını borçlanarak karşılıyor. Savaşın patlak vermesinin ardından aylık ortalama tahvil satışları üç katına çıktı. Hükümet geçtiğimiz ekim ayından bu yana yerel ve yabancı piyasalardan 206,6 milyar şekel topladı.

Kredi notu düşüyor

Savaşın mali yükünün artmasıyla birlikte İsrail, derecelendirme şirketlerinin incelemesi altına girdi. Şubat ayında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s ilk kez bir kademe not indirimi (A2’ye) kararı verdi. Bu karara geçen ay Standard and Poor’s (S&P) Global Ratings de katıldı. Moody’s dün İsrail’in kredi notunu “A2” olarak teyit ederken, kredi notu görünümünü “negatif” olarak bıraktı.

Savaş İsrail’in kredi notunu da düşürdü

Savaş İsrail’in teknolojisini vuruyor; son çeyrekte yatırımlar yüzde 15 azaldı

İsrail’in saldırıları Gazze’nin ekonomisini de çökertti