İstanbul’da emekliler kira baskısı altında iş arıyor

Yükselen kiralar nedeniyle emeklinin belini bükmeye devam ediyor. Kiraya ayırdığı bütçeyi daha da artıran emekli iş bulmaya çalışıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) “Kent Gündemi Serisi”nin son raporu ”Enflasyon ve Kronikleşen Yoksulluğun Gölgesinde Geçim Mücadelesi: Emekliler” yayınlandı. Raporda 2023 yılında yapılan bir araştırmada Türkiye’nin 44 ülke arasında emeklilik sistemi açısından sondan ikinci sırada yer aldığı belirtildi.
2010 yılında asgari emekli aylığı 11,4 gram altın veya 453,4 ABD dolarına denk gelirken günümüzde bu değerin 4,4 gram altın ve 319 ABD dolarına düştüğü belirtildi. 2010 yılında asgari ücretin üstünde olan emekli maaşının günümüzde asgari ücretin yarısına denk geldiği belirtilerek bu durumun emeklileri çalışmaya zorladığı belirtiliyor.

İş arayan emekli sayısı artıyor

SGK verilerine göre yaklaşık 2,4 milyon emeklinin bulunduğu İstanbul’da yaşlılık aylığı alan ve çalışan-iş arayanların tüm yaşlılık aylığı alanlara oranı yüzde 60 seviyelerine yaklaşarak yüzde 55 seviyelerindeki Türkiye ortalamasının da üstüne çıktı. 2023 yılında 55 yaş ve üstünde 17 bin 137 kişi, 65 yaş ve üstünde bin 368 kişi İŞKUR’a iş başvurusunda bulundu.
Raporda bu verilerin sadece resmi olarak kayıt altına alınan başvurular olduğuna dikkat çekilerek “Kayıt dışı çalışmaya yönelen emekliler de hesaba katıldığında bu rakamların çok daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir” dendi. İPA tarafından daha önce yapılan çalışmalara da yer verilen rapor İstanbul’da yaşamak için yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazananların yüzde 28,4’ünün resmi olarak çalışmaya devam ettiğini, emekli İstanbulluların yüzde 18,3’ünün hem kiracı olduğunu, hem de hanelerinde emekli aylığı dışında başka geliri olmadığını ortaya koydu.

Maaşlar yaşama maliyetinin yarısından az

Ortalama yaşam maliyetinin 24 bin 991 TL olarak hesaplandığı İstanbul’da en düşük emekli maaşının bu yaşam maliyetinin yarısından bile az olduğuna vurgu yapılarak “Emekli maaşlarının yetersizliği sebebiyle çalışma hayatını devam ettirmeye zorlanan emekliler aynı zamanda gıda ve giyim harcamalarında daha ucuz ürünlere yönelmeye başlamış; temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına sosyal ve kültürel aktivitelere olan harcamalarını kesmiştir” dendi.

Temel gelir kaynağı emekli maaşı olan hanelerin konut ve kira harcamalarının 2022 yılında yüzde 28,6 iken 2023 yılında yüzde 31,9 seviyesine çıktığı ifade edildi. Raporda “İstanbul genelinde en düşük emekli maaşını ikiye-üçe katlar seviyelere gelen kira değerleri İstanbullu emeklilerin barınma giderlerini karşılamada ciddi bir baskı oluşturmuş, bu durum çalışma kapsamında görüşülen bütün emekliler tarafından sıklıkla vurgulanmıştır. Öte yandan kiracı emekliler gibi ev sahibi olan emekliler de maaşlarının düşüklüğünü vurgulayarak hayat standartlarını düşürmek zorunda kaldıklarını ve kira giderleri olmamasına rağmen kıt kanaat geçinebildiklerini ifade etmişlerdir” tespiti yapıldı.

DİSK-AR: Türkiye’de emekli aylığı Avrupa’nın altıda birine geriledi

İki yılda çalışan emekli sayısı ikiye katlandı