Adalet Bakanı Tunç’tan Danıştay açıklaması: Dosyalar tek tek incelenecek
Ev kirasında yüzde 25’lik artış sınırının kaldırılmasından sonra kiracılar ve ev sahipleri arabulucuların kapısında kuyruk oluşturdu. Arabulucuların devreye girmesiyle ortaya ilginç uzlaşmalar çıktı
Türkiye’nin dört bir yanında son iki yılda doğru düzgün uygulanamayan yüzde 25’lik zam sınırı nedeniyle hızla artan ev kiraları vatandaşı zorluyor. Zam uyuşmazlıkları tarafların soluğu arabulucuda almasına neden oluyor. 1 Eylül 2023 itibarıyla ev sahibi-kiracı uyuşmazlıklarının dava açılmadan önce arabulucuya gitmesi şart. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un aktardığı verilere göre arabuluculuğa giden 6 milyon 223 bin 211 dosyanın 4 milyon 72 bin 786’sı uzlaşma ile sonuçlandı. Arabulucularda çözümlenen uyuşmazlıkların oranı yüzde 65 gibi yüksek seviyeye ulaştı.
Milliyet’in haberine göre arabuluculuk dosyalarından birinde lüks havuzlu sitede ayda sekiz bin liraya oturan kiracı tahliye taahhütnamesine rağmen evden çıkmak istemedi. Aynı sitedeki rayiç kiralar 25 bin ile 30 bin lira arasında değişiyordu. Kiracı mesleki çalışmaları ve çocuklarının sitedeki okulda eğitim görmesi nedeniyle iki yıl daha oturmak istedi.
Kiracı tahliyeyi ertelemek için tahliye taahhütnamesindeki imzasına itiraz etti. İtirazın iptali ve tahliye için dava açılması için mülk sahibinin avukatınca arabuluculuğa başvuruldu. Arabuluculuk sürecinde bir yıl için kira artışının yasal azami sınır olan son 12 aylık TÜFE oranında yapılması kararlaştırıldı.
Arabulucu huzurunda yapılan anlaşmaya göre her yıl mart ayında maaşına zam alan kiracı ödediği kirada Mart 2025’te yüzde 20’den aşağı olmamak şartıyla maaşına gelecek zamla tam uyumlu ek bir artış yapmayı kabul etti. Böylelikle emsal kiraların altında olunsa bile kiracının maddi durumundaki iyileşmeyle uyumlu bir adım atacağı konusunda mutabakata varıldı. Bununla birlikte her yıl kiraya kasım ayında zam yapan ev sahibi uzlaşma ile birlikte zam dönemi için kiracının maaş zammı alacağı mart ayını bekleyecek. Buna ek olarak tahliye taahhüdüne ikinci bir imza itirazı olmaması için kiracının bu sefer eşi ile birlikte 2026 yılı Kasım ayının son gününde tahliye taahhütnamesini noterden vermesi kararlaştırıldı.
İstanbul Halkalı’daki bir başka arabuluculuk dosyasında ise 7 bin lira kira veren kiracı ev sahibinin ölümüyle kirayı zamlı şekilde mirasçılara ayrı ayrı vereceğini öğrendi. Şubat ayında sözleşmesi yenilenecek 2+1 konutun 2024 Ocak ayı kirası 7 bin liraydı. Mal sahibi yeni kiranın 12 bin lira olmasını istedi. Kira iki ay bu şekilde ödendikten sonra ev sahibi vefat etti. Kiracı ise kirayı vefat edenin eşine iki ay üst üste 12 bin lira olarak ödedi.
Ancak vefat eden mal sahibinin çocuklarından biri kiracıyı arayarak kendilerine kira ödenmediğini, kiranın annesine değil tüm mirasçılara ödenmesi gerektiğini söyledi. Kirayı 12 bin liradan 20 bin liraya çıkarıp kendisine ödenmeyen kirayı talep etti.
Kiracı ise artışın yüksek olduğunu, ödemediği kira borcu bulunmadığını belirtti. Mirasçılar da bunun üzerine kira tespit davası öncesi arabulucuya başvurdu.
Arabuluculuk görüşmelerinde ilk kira sözleşmesinin üstünden yedi yıl geçtiği taraflarca belirtildi. Çevredeki emsal kiralara da bakıldı. Emsal kiraların 20.000-TL ile 25.000-TL aralığında olduğu anlaşıldı. Taraflar emsal aylık 20.000-TL/25.000-TL yerine aylık 15.000-TL kirada anlaşmaya vardı. Aynı arabuluculuk anlaşmasında kiracının geçmiş dönem kira borcu olmadığı da kabul edildi.