KKM’de ‘nas’ döneminin sonu: Faiz tavanı kalktı

Türkiye seçime doğru giderken hükümetin en büyük korkularından biri yeni bir kur sıçraması yaşanması. Son haftalarda dövize talebin artmaya başlaması Hazine Bakanlığı’nı harekete geçirdi ve dün itibarıyla kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarında politika faizinin 3 puan üzerindeki azami faiz uygulaması sona erdi. Bundan böyle KKM faizi için üst sınırı banka belirleyecek. Dövizden dönüşümlü olan KKM’lerde bu tavan 26 Ocak’ta kaldırılmıştı.

Reuters: Piyasa yeni faizi yüzde 20 ve üstü bekliyor

Reuters’ın görüşlerine başvurduğu toplam beş bankacı yeni ürün için kur koruması sunmayan yüzde 30 civarında faizi olan TL mevduattan daha düşük, kur koruması sunan ve sınır kaldırılmadan önce yüzde 11.5 olan faizden daha yüksek bir seviyede piyasanın oluşmasını bekliyor.

Bir bankacı, “Kamuda ilk fiyatlamalar yüzde 20-yüzde 24 arasını gösteriyor” dedi. Bir bankanın döviz masası müdürü ise “Bireysel TL faizlerinin serbest bırakılması yine bireysel tarafta spot döviz talebinin KKM cinsi mevduata yöneltmeyi amaçlıyor. TL mevduat faizi yüzde 30 civarı, TL KKM faizi ise mevcut yüzde 11,5’ten yüzde 20’ye doğru belki biraz üzerine yükselebilir” diye konuştu.

Mevduat faizi 20 yılın zirvesinde: Yüzde 28,10

KKM ilk olarak Aralık 2021’de kurdaki atak sonrası devreye girdi. Önce bireysel müşterilere tanınan KKM’de tüzel müşterilere de imkan sağlandı ancak vade en az 3 ay olarak belirlendi. KKM kurdaki dalgalanmalara karşı bireyler ve şirketler için koruma sağlarken dövizden dönüşlü KKM ise faiz üst sınırı kaldırıldıktan ve bankacılık sektöründe TL mevduat hedefi artırıldıktan sonra daha büyük ilgi gördü.

Kur korumalı mevduatta yeni rekor

Mahfi Eğilmez: Faizi yanlış belirlemişseniz her şey yanlış gider

Eski Hazine Müsteşarı ve iktisatçı Mahfi Eğilmez Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Seçim yaklaşırken dövize talep arttığı ve dolayısıyla kurlar yükselmeye başladığı için KKM hesaplarında faiz tavanı kaldırıldı. İyi kötü piyasa ekonomisi sistemindeyseniz ve faizi yanlış belirlemişseniz her şey yanlış gider” ifadelerine yer verdi.

Seçim yaklaşırken dövize talep arttığı ve dolayısıyla kurlar yükselmeye başladığı için Kur Korumalı Mevduat Hesaplarında faiz tavanı kaldırıldı. İyi kötü piyasa ekonomisi sistemindeyseniz ve faizi yanlış belirlemişseniz her şey yanlış gider.

— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) March 31, 2023

Merkez Bankası eski Başekonomisti, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara da Twitter hesabından paylaştığı grafikle birlikte “KKM sonrası kamunun döviz açık pozisyonu 2022 sonunda 258 milyar $’a çıktı. (An itibarıyla tahminim 280 milyar$.) Yani kurdaki her 1 TL sıçramanın kamuya net yükü yaklaşık 280 milyar TL olacak” paylaşımını yaptı.

KKM sonrası kamunun döviz açık pozisyonu 2022 sonunda 258 milyar $’a çıktı. (An itibarıyla tahminim 280 milyar$.)
Yani kurdaki her 1 TL sıçramanın kamuya net yükü yaklaşık 280 milyar TL olacak. pic.twitter.com/NPCWOS7P22

— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) March 31, 2023

Ekonomist Uğur Gürses de, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda kararı göstererek “KKM’nin iflas belgesi… Her şeyi çözmek için faizleri baskılayıp enflasyonun altına çekiyorsun, kur-enflasyon patlıyor, vatandaş-şirketler TL’den kaçıyor, KKM ‘icat’ ediyorsun, kur farkını bütçeden ve para basarak karşılıyorsun, yürümüyor, faizi serbest bırakıyorsun. İkinci nokta, yine her batırdığını toparlamak için başvurdukları gibi, bankalara ‘Biz bu uydurduğumuz KKM işini beceremedik, siz kurtarın, maliyeti de siz ödeyin’ demek” ifadelerine yer verdi.

KKM’nin iflas belgesi…
Her şeyi ‘çözmek’ için faizleri baskılayıp enflasyonun altına çekiyorsun, kur-enflasyon patlıyor, vatandaş-şirketler TL’den kaçıyor, KKM ‘icat’ ediyorsun kur farkını bütçeden ve para basarak karşılyorsun, yürümüyor, faizi serbest bırakıyorsun.. pic.twitter.com/0Yq5NHv2HP

— Uğur Gürses (@ugurses) March 31, 2023

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota da Twitter hesabından “Aralık 2021’de KKM ilanı, devletin Erdoğan’ın akıl dışı ekonomi politikalarına kefil edilmesiydi. Geçen yıl bu kefalete 200 milyar TL ödedik. Millet üzerinde vahşi deney yapıldı. KKM’de üst sınırın kaldırılması bu politikaların resmen iflasıdır. Tasfiye kurulu da 14 Mayıs’ta” paylaşımını yaptı.

KKM sonrası kamunun döviz açık pozisyonu 2022 sonunda 258 milyar $’a çıktı. (An itibarıyla tahminim 280 milyar$.)
Yani kurdaki her 1 TL sıçramanın kamuya net yükü yaklaşık 280 milyar TL olacak. pic.twitter.com/NPCWOS7P22

— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) March 31, 2023

‘Örtük faiz artışı diyebiliriz’

Bahçeşehir Üniversitesi Finansal Araştırmalar Merkezi Başkanı Prof. Dr. İbrahim Ünalmış, KKM’de faiz üst sınırının kaldırılmasının “örtük faiz artışı” olarak tanımlanabileceğini söyledi. Bloomberg HT’ye konuk olan Ünalmış, yapılan yeni düzenlemenin seçim öncesi kurun durulması için yapıldığını belirtti. Ünalmış, “Son düzenlemeye örtük bir faiz artışı diyebiliriz. Piyasada seçim öncesinde oluşabilecek Döviz talebine karşı, tasarruf sahibini mümkün olduğu kadar TL’de tutmak için yapıldığını düşünüyorum. Bunun arkasında başka bir sebep göremiyorum. Bir taraftan geleneksel 32 günlük mevduatımız var diyelim diğer tarafta da KKM var. Bunların faizleri birbirlerine çok yakın hale geldi. Haliyle KKM’nin ekstra bir faydası var, kur riskine karşı TL’nin değer kaybına karşı bizi koruyan bir yapısı var. Dolayısıyla ikisi birbirine ikame olmaktan çıkmış bir vaziyet aldı, buraya talep artacaktır” dedi.

Bankalar KKM’ye faizi yüzde 25’e kadar çıkarmış