Merkez KKM ile ihracatçı dövizini birlikte düşünüyor
Dövizdeki hızlı tırmanışı önlemek için başlatılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının maliyeti hızla artıyor. Faturanın 89 milyar TL’lik bölümü Merkez Bankası’na, 92.5 milyar bölümü Hazine’ye çıktı. KKM hesapları 10 Mart haftasında 1 trilyon 603 milyar TL ile zirve yapmıştı.
Hükümetin hızla yükselen dövizi frenlemek için “liralaşma stratejisi” kapsamında için 22 Aralık 2021’de başlattığı kur korumalı mevduat (KKM) uygulamasının Türkiye’ye toplam maliyeti ortaya çıktı. KKM’nin hem Hazine hem Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na maliyeti bulunuyor. KKM’nin 2022’de Hazine’ye maliyetinin 92,5 milyar TL olarak açıklanmasının TCMB Yıllık Raporu’na göre bankaya maliyetinin ise yaklaşık 89 milyar lira olduğu ortaya çıktı. Böylece hükümetin düşük faiz uygulaması nedeniyle coşan kuru kuru frenlemek için yaptığı düzenlemenin kamuya yıllık maliyeti toplamda yaklaşık 181,5 milyar TL oldu.
TCMB’nin önceki günkü olağan genel kurul toplantısında açıklanan yıllık rapora göre bankanın 2022’de net net faiz geliri 166 milyar, faiz gideri ise 26,8 milyar, net komisyon ve hizmet geliri ise 18.5 milyar lira olarak gerçekleşti.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) 10 Mart haftasında KKM hesaplarının toplamını 1 trilyon 603 milyar 417 milyon liraya ulaşarak yeni zirvesini gördüğünü açıklamıştı. KKM’de 1 haftada 26 milyar 227 milyon liralık artış yaşanırken, son veriyle beraber 9 hafta üst üste yükseliş kaydedilmiş oldu. Bu 9 haftada KKM hesaplarındaki artış 233 milyar 408 milyon lira oldu.
Faaliyet raporuna göre TCMB Başkanı ile Banka Meclisi, PPK, Denetleme Kurulu ve Yönetim Komitesi üyelerinden oluşan TCMB üst yönetimine 2022 yılında brüt ücret olarak toplam 22.898.133,34 Türk Lirası ödendi. Raporda 1211 sayılı TCMB Kanunu’nun 19, 22/A, 24 ve 33. maddeleri gereğince; başkan ve başkan yardımcılarının aylık ücretleriyle temsil ödenekleri, Banka Meclisi üyeleri ve PPK üyesinin aylıkları ile tazminatları ve Denetleme Kurulu üyelerinin ücretleri, Cumhurbaşkanı tarafından tespit edildiği vurgulandı.
Rapora göre, Türkiye’de 31 Aralık 2022 itibarıyla tedavülde 3,5 milyar adet banknot bulunuyor. Yıl sonu itibarıyla emisyon hacminin kupür dağılımında, adet olarak en yüksek paya sahip olan kupürler sırasıyla 100 ve 200 Türk Lirası oldu. Adet olarak en yüksek paya sahip iki kupürün (100 ve 200 Türk Lirası’nın) toplam içindeki payı yüzde 60,4. Tutar olarak da en yüksek paya sahip iki kupür olan 200 ve 100 Türk Lirası banknotların toplam içindeki payları sırasıyla yüzde 56,6 ve yüzde 34,4 olarak açıklandı. Banknotların toplam değeri ise 341 milyar lira düzeyinde.