10’ca bilim arasından… Ötegezegenlerden T-Rex’e bu haftanın 10 bilim haberi
İstanbul’da bir ev sahibi ödenen kira bedelinin düşük kaldığı gerekçesiyle kira tespit davası açtı. Bilirkişi incelemesiyle değer belirlendi, ancak taraflar rakama itiraz etti. Mahkeme de 'Yapay zekâdan da yararlanarak yeni rapor hazırlansın' dedi.
Hızla artan kiralar nedeniyle eski kiracıların ödediği bedel düşük kalınca ev sahiplerinin açtığı ‘kira tespit davalarında’ rekor artış oldu. Kimi davalarda çıkan kararı taraflar kabul ederken kimi kararlar kabul edilmiyor ve süreç uzuyor. Hürriyet Gazetesi’ndeki habere göre İstanbul’da bir ev sahibinin aynı gerekçeyle açtığı davada hakim ilginç bir karar verdi. Tarafların yeni kira için hazırlanan bilirkişi raporuna itirazı üzerine hakim “Yapay zekâdan da yararlanarak yeni bir rapor hazırlansın” kararı verdi.
Söz konusu davada ev sahibini temsil eden avukat ve arabulucu Mahmut Tarhan süreci şöyle anlattı:
“Üsküdar merkezde bulunan evde kiracı 4 bin lira kira ödüyordu. Bölge rayici ise bugün 20 bin liranın üstünde. Taraflar aralarında anlaşamayınca kira tespit davası açtık. Bilirkişi 7 bin 500 lira bedel belirledi. Bizim sunduğumuz emsal kira sözleşmeleri ve resmi kurumlardan gelen örnekler dikkate alınmadan, sadece kiracının sunduğu örnek üstünden değerlendirme yapıldı. Bu raporla hakkaniyetli bir karar çıkamayacağı için rapora itiraz ettik.
İstanbul Anadolu 10. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 16 Eylül tarihli ara kararında ‘Davacı vekilinin sunduğu kira sözleşmeleri de incelenerek yapay zekâdan da yararlanarak tarafların rapora itirazlarının ek raporla değerlendirilmesine karar verildi’ dendi. İlk kez bir mahkemede yapay zekâ göndermesi yapıldığını gördüm. Bu durumun yaygınlaşması ile her iki tarafın da mahkeme masraflarının azalacağını ve dava süreçlerinin kısalacağını düşünüyorum.”
Hakimlerin hukuk bilgisi ile çözemeyeceği konularda uzman bilirkişilere başvurduğunu hatırlatan gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Hikmet Güngör şunları söyledi:
“Örneğin bir alacağın varlığını ve miktarını tespit ederken mali müşavir ya da muhasebeci bilirkişilerinden yararlanılır. Ya da bir taşınmazın değerini ya da kira gelirini tespit etmek gerekiyorsa gayrimenkul değerleme uzmanlarına danışılır. Değerleme uzmanı da ilanlara ve taraflarca sunulan emsal sözleşmelerine bakarak kıyaslama yapar ve raporu düzenler. Söz konusu kararda da bilirkişi bir rakam belirlemiş ancak taraflar itiraz etmiş. Bunun üzerine mahkeme yeni bir rapor istemiş ve bunu yaparken de bilirkişilerin yapay zekâdan yararlanmasını söylemiş. Bu noktadan sonra artık bilirkişiler sadece birkaç emsal sözleşme ya da ilan üzerinden rapor hazırlamayacak, yapay zekâdan yararlanarak dava konusu taşınmazın kira değerini tespit edecek.
Bu karar diğer mahkemelere de yol gösterecek ve kısa süre içinde yaygınlaşacak. Yapay zekâ bilirkişilerin manuel yapacağı araştırmanın çok daha iyisini daha kısa sürede yapacak. Yapay zekâ kullanılarak yapılacak tespitte onlarca, belki de yüzlerce kıyaslama yapılacağından doğruya en yakın rakam bulunmuş olacak.”
Alınan bu kararın başka davalara örnek teşkil edeceğini dile getiren Güngör “Kira tespit davaları dışındaki davalarda da çok yakın zamanda yapay zekânın kullanılacağını düşünüyorum” dedi.