Merkez Bankası’ndan ‘enflasyon ileride zayıflayacak’ mesajı

Enflasyonun hem aylık hem de yıllık bazda arttığı ocak ayı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın umudunu kıramadı.  TCMB ocak ayına ilişkin “Aylık Fiyat Gelişmeleri” raporunu yayımladı. Rapora göre tüketici fiyatları 2023 yılının son Enflasyon Raporu tahminiyle uyumlu şekilde ocak ayında yüzde 6,70 oranında yükselirken yıllık enflasyon 0,09 puanlık sınırlı artışla yüzde 64,86 oldu. Yıllık enflasyon temel mallarda ve daha belirgin olarak enerjide yükselirken diğer ana gruplarda geriledi.

Merkez Bankası da taze soğan ve kırmızı etten şikayetçi

Merkez Bankası’nın Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunda ocak ayı enflasyonunda otomatik maktu vergi artışının etkisiyle fiyatları yüzde 6,14 artan enerji grubunun etkisinin hissedildiği ve doğal gaz fiyatlarının artmaya devam ettiği belirtiliyor. Doğal gaz fiyatlarıyla ilgili tespit enerji grubunun enflasyonda en az birkaç ay daha etkili olmaya devam edeceğini gösteriyor.

Merkez Bankası raporunda gıda ve alkolsüz içecekler grubunda özellikle işlenmemiş gıda grubu öncülüğünde ocak ayında sürdüğü belirtiliyor. TÜFE verileri incelendiğinde işlenmemiş gıdada fiyat artışının yüzde 7,01; taze sebze ve meyvede ise yüzde 7,65 olduğu görülürken banka raporu taze sebzede ocak ayında bir ‘düzeltme’ olduğunu da ifade ediyor. Raporda şu görüşlere de yer veriliyor:

“Ücret, yönetilen/yönlendirilen fiyat ayarlamaları ve geriye doğru endeksleme davranışının etkisiyle hizmet grubunda aylık enflasyon belirgin olarak yükselmiştir. Temel mal grubu aylık enflasyonu önceki aya kıyasla yükselmiş, mevsimsel indirimlerin gerçekleştiği giyim ve ayakkabı alt grubu dışında fiyat artışları genele yayılmıştır. Ocak ayında üretici fiyatları aylık artışı maliyet gelişmeleriyle uyumlu olarak kuvvetlenirken yıllık üretici enflasyonu yatay seyretmiştir.

Hizmet fiyatları ocak ayında yüzde 12,14 ile önemli oranda yükseliş kaydetmiş, grup yıllık enflasyonu 0,94 puan azalışla yüzde 89,72 olmuştur. Aylık fiyat artışları grup geneline yayılırken yıllık enflasyon kira ve ulaştırma hizmetlerinde yükselmiş, haberleşmede oldukça belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda gerilemiştir . Diğer hizmetlerdeki yüksek aylık artışta (yüzde 14,99) geçmiş enflasyona endeksleme ve zamana bağlı fiyatlama davranışının yaygın olduğu sağlık hizmetleri, yeniden değerlemeye bağlı kalemler, malzeme ve işgücü giderlerini de içeren bakım onarımın yanı sıra eğlence-kültür ve sigorta hizmetlerindeki yükselişlerin etkisi hissedilmiştir. Asgari ücret ve kırmızı et başta olmak üzere gıda fiyatlarındaki gelişmelerin yansıdığı lokanta otel alt grubunda aylık artış yüzde 12,17 ile yüksek oranda gerçekleşmiştir.

Sözleşmeler yenilendi kiralar arttı

Kira grubunda aylık artış sözleşme yenileme sayısındaki yükseliş kaynaklı etkilerle yüzde 11,46 ile önemli ölçüde güçlenmiş, bu grupta yıllık enflasyon 3,26 puan artışla yüzde 111,84 seviyesine ulaşmıştır. Haberleşme alt grubu yüzde 2,37 oranındaki görece ılımlı artış oranı ile hizmet grubu genelinden ayrışmıştır. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış oranları B ve C göstergelerinde Enflasyon Raporu tahminleriyle uyumlu şekilde yükselirken, göstergelerin yıllık enflasyonlarında sınırlı bir düşüş gerçekleşmiştir. Ocak ayında gerçekleşen yükselişin ardından izleyen dönemde enflasyonun ana eğiliminin zayıflayacağı değerlendirilmektedir.”