Merkez’in zorunlu karşılık adımı bankacılık endeksini vurdu
Merkez Bankası kısa vadeli mevduata uygulanan zorunlu karşılık oranını 2 puan artırırken yabancı parada 1 puan düşürdü. Bankalar kısa vadeli mevduatın yaklaşık 110 milyarını Merkez'e yatıracağı için mevduat ve kredi faizinin hafif artması bekleniyor.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”e ilişkin duyurusuna göre, Merkez Bankası (TCMB) artan TL mevduat payını göz önünde bulundurarak bazı sadeleşme adımlarının atılmasına karar verdi. Buna göre TL mevduat hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları ile yabancı para (YP) mevduat için TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık oranı değiştirildi. Kısa vadeli TL mevduatta yüzde 15 olan oran yüzde 17’ye çıkarılırken, YP mevduat için TL tesis oranı da yüzde 5’ten yüzde 4’e indirildi. Zorunlu karşılıklar, 6 Aralık 2024’te tesis edilecek. Kararla tüzel kişi TL mevduat payı hedefi kaldırıldı. Kur korumalı mevduatın (KKM) TL’ye geçişine ve yenilenmesine ilişkin toplam hedef de yüzde 75’ten yüzde 70’e indirildi.
Kararla bankalar 110 milyar likiditeyi Merkez Bankası’nda zorunluk karşılık olarak tutacağı için kaynak ihtiyacı artacak. Bunun da kredi maliyetlerini ve mevduat faizlerini sınırlı da olsa artırması bekleniyor.
Finansal piyasalar uzmanı İris Cibre alınan makro ihtiyati tedbirlerle kısa vadeli zorunlu karşılıkta 2 puanlık artırımla piyasadan yaklaşık 110 milyar TL çekileceğini, yabancı paradaki 1 puanlık düşüşle de yaklaşık 44 milyar TL’nin geri salınacağını belirterek, “Böylece nette 66 milyar TL’lik likidite çekilmiş olacak” dedi. Sosyal medya hesabında bunun kredi faizlerinde ufak bir yukarı oynama yaratabileceğine dikkat çeken Cibre, “Yabancı parada zorunlu karşılık düşüşü de mevduata ödenen faize ufak bir miktar katkı sağlayabilir” yorumunu yaptı. Cibre KKM hedefinin düşürülmesinin normal olduğunu da belirterek “Stok ciddi oranda azaldı, dönüş hızının devam ettirilememesi dolayısıyla bankalara destek sayılır” dedi.
HSBC’nin bülteninde kararı yorumlayan ekonomist İbrahim Aksoy da TL mevduat hesaplarına uygulanacak zorunlu karşılık oranlarının iki puan artırılmasının bankacılık sisteminden 138 milyar TL çekebileceğini belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Yabancı para için tesis edilen TL zorunlu karşılık oranında 1 puan düşüşün ise bankacılık sistemindeki TL likiditesini 60 milyar TL artırabileceğini hesaplıyoruz. Diğer bir ifadeyle, bankalar değişikliklerle birlikte TCMB’de nette 78 milyar TL daha fazla TL likiditesi tutmak zorunda kalabilir görünüyor. Bu durum bankacılık sistemi kârını olumsuz etkileyebilecek olsa da KKM’nin TL’ye geçişi ve yenilenmesine dair toplam hedefin düşürülmesinin bu maliyet artışını karşılayabileceği görüşündeyiz.”