Merkez Bankası seçimi beklemedi, para musluğunu kıstı, ticari kredi faizleri yüzde 60’ı aştı, limit 100 bin TL’ye kadar düştü
Aylık yüzde 3 ila 5 arasında değişen kredi faizlerine rağmen martta konut satışları bir önceki aya göre yüzde 12 artarak 105 bin 394’e çıktı. Sektöre göre artışta nakite dönmek isteyenlerin konutlarını elden çıkarması etkili oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mart ayı konut satış rakamlarını açıkladı. Yüksek konut kredi faizleri, ikinci konuta kredi kısıtlamasına rağmen konut satışları martta bir önceki aya göre yüzde 12 artarak 105 bin 394’e çıktı. Ancak geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 azaldı. Konut satışları ocak-mart döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 azalışla 279 bin 604 olarak gerçekleşti.
Mart ayında konut satışlarında yaşanan artışı değerlendiren TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya artışlarda nakit paraya sıkışanların konutunu elden çıkarma isteğinin, özellikle Anadolu’da “fiyatlar daha da artmadan alayım” düşüncesinin ve yatırımcıların artan mevduat faizlerinden dolayı kâr realizasyonu amaçlı olarak konutlarını elden çıkarmasının etkili olduğunu belirtiyor. Kredili satışlardaki artışta yine Anadolu’nun etkili olduğunu ifade eden Maya “Ancak bu bütün konutu krediyle alma şeklinde olmadı. Bir milyon TL’lik konutun belki 200 bin TL’si için kredi kullanımı söz konusu oldu” dedi. Portekiz, Yunanistan, Dubai gibi oyuncuların devreye girmesiyle yabancıların oralara kaydığını anlatan Maya “Türkiye’nin bu alanda rekabetçi davranmama isteği nedeniyle satışlarda büyük bir artış beklemiyorum. Belki yazın etkisiyle kısmi bir artış olabilir” yorumu yaptı.
Yüksek konut kredi faizlerine rağmen ipotekli (kredili) konut satışları Türkiye genelinde mart ayında bir önceki aya göre arttı. Martta 8 bin 827 adet olan ipotekli konut satışları martta 12 bin 880’e çıkarken önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,0 azalış gösterdi. Böylece toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 12,2 oldu. Ocak-mart dönemindeki ipotekli konut satışları ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 53,0 azalışla 27 bin 622 oldu. Mart ayındaki ipotekli satışların 3 bin 105’i, ocak-mart dönemindeki ipotekli satışların ise 6 bin 569’u ilk el satış olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde diğer konut satışları mart ayında önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,3 artarak 92 bin 514 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 87,8 oldu. Ocak-mart dönemindeki diğer konut satışları ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,3 artışla 251 bin 982 oldu.
Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı mart ayında önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,6 artarak 34 bin 399 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 32,6 oldu. Şubat ayında ise bu pay yüzde 30,5 olarak gerçekleşti. İlk el konut satışları ocak-mart döneminde da önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,2 artışla 88 bin 256 olarak gerçekleşti.
Türkiye genelinde ikinci el konut satışları mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 azalış göstererek 70 bin 995 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı yüzde 67,4 oldu. İkinci el konut satışları ocak-mart döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,0 azalışla 191 bin 348 olarak gerçekleşti.
Konut satışlarında İstanbul 19 bin 40 konut satışı ve yüzde 18,1 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u 9 bin 523 konut satışı ve yüzde 9,0 pay ile Ankara, 6 bin 413 konut satışı ve yüzde 6,1 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 23 konut ile Ardahan, 42 konut ile Bayburt ve 55 konut ile Hakkari oldu.
Yabancıya vatandaşlık amaçlı konut satışlarında limitin 400 bin dolara çıkarılması, birçok bölgenin yabancı yerleşimine kapatılması nedeniyle yabancıya satış her ay azalmaya devam ediyor. Yabancılara yapılan konut satışları mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,9 azalarak bin 778 oldu. Mart ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1,7 oldu. Yabancılara konut satışında ilk sırayı 652 ile İstanbul aldı. İstanbul’u 618 konut satışıyla Antalya ve 151 konut satışıyla Mersin izledi. Yabancılara yapılan konut satışları ocak-mart döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48,0 azalarak 5 bin 685 oldu.
Mart ayında Rusya Federasyonu vatandaşları Türkiye’den 411 konut satın aldı. Rusya Federasyonu vatandaşlarını sırasıyla 182 konut ile İran, 129 konut ile Ukrayna ve 82 konut ile Irak vatandaşları izledi.