Çalışanların yüzde 67’si başka şehre göç etmek istiyor
Ofis kiraları geçen yılın aynı dönemine kıyasla dolar bazında yüzde 13.5 oranında artarak son sekiz yılın en yüksek seviyesini yakaladı. İstanbul'da rekor, metrekare fiyatı 42 dolara kadar çıkan Levent bölgesinde.
Gayrimenkul araştırma şirketi Cushman&Wakefield’ın yılın ilk yarısını inceleyen “Gayrimenkul Pazarı Görünümü” raporuna göre inşaat maliyetlerindeki artış ve deprem riski nedeniyle A sınıfı ofislere talep artarken yılın ikinci çeyreğinde ticari gayrimenkulde kiralar döviz bazında son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Ofis kiralarında TL bazındaki artış ofis piyasasında yüzde 77’yi, sanayide ise yüzde 100’ü buldu. Yılın ikinci çeyreğinde en yüksek ofis kiraları İstanbul Levent’te metrekarede aylık 42 dolar olarak kaydedildi, geçen yılın aynı dönemine kıyasla dolar bazında yüzde 13.5 artarak son sekiz yılın en yüksek seviyesini yakaladı. Levent’i 35 dolarla İstanbul Anadolu Yakası, 32 dolarla Esentepe-Gayrettepe bölgesi izliyor. İzmir ve Ankara’da bu rakam 18 dolar oldu.
Birincil kiraların kısa vadede artmaya devam etmesi beklenirken orta-uzun vadede artan maliyetler nedeniyle talep artışının yavaşlaması öngörülüyor. İstanbul’daki ofis kiralama işlemleri metrekare bazında yüzde 32,9 arttı, ancak boşluk oranları yüzde 10,89’dan yüzde 10,30’a düşerek son 12 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Rapor sürdürülebilirlik ve deprem riski nedeniyle çevre dostu binalara ilginin arttığını belirtiyor. Özellikle Avrupalı şirketler LEED ve BREEAM sertifikalı binalarda ofis kiralamayı tercih ediyor. Sertifikalı binalarda boşluk oranı yüzde 14,30’dan yüzde 9,17’ye düştü. Esnek ofis çözümlerine olan ilgi de arttı, bu alanlar İstanbul’da hızla büyümeye devam ediyor. Maliyet avantajı ve farklı seçenekler sunabilen bu ofisler küçük girişimlerden büyük firmalara kadar geniş bir yelpazede tercih ediliyor.
Perakende sektöründe boşluk oranlarındaki azalma ve sınırlı arz nedeniyle kiralar sabit kaldı. İstanbul’da ana caddelerde birincil kiralar metrekarede aylık 250 dolara ulaştı. Bununla birlikte alışveriş merkezlerindeki arzın azalması dikkat çekti. Kapanmalar ve mali zorluklar nedeniyle toplam arz 441 alışveriş merkezi ve 13,98 milyon metrekare olarak kaydedildi. Yıl sonunda AVM sayısının 452’ye çıkması bekleniyor.
2024’ün ilk yarısında yüksek doluluk oranlarına rağmen uluslararası markalar Türkiye’yi radarlarına almaya devam etti. Konsept mağazacılık, lüks perakende ve geçici mağazacılık, perakende sektöründe öne çıkan trendler arasında. Metrekare verimlilik endeksi verilerinde teknoloji kategorisinde yüzde 16,3’lük bir artış kaydedildi.
Depo kiralamada yüzde 138 artış oldu. Türkiye’nin stratejik konumu, tedarik zinciri sorunları ve bölgesel riskler sebebiyle depo alanlarına talep arttı. Çinli şirketlerin üretim hatlarını Türkiye’ye taşıma eğilimi bu artışı destekledi. Lojistikte İstanbul’da metrekare başına aylık kiralar 10, Ankara’da ise 6.50 dolar olarak gerçekleşti.