Yoksulluktan yükselişe: Dünyanın en büyük müteahhidi gözaltında, hisseleri işleme kapatıldı

Bir zamanlar Asya’nın en zengin ikinci insanı ve dünyanın en büyük müteahhidi olan Hui Ka Yan ilgi çekici yaşam hikayesi bulunuyor. Yoksulluktan milyarderliğe yükselen Hui Ka Yan, şu aralar sahip olduğu dünyanın en büyük konut şirketi Evergrande’nin 330 milyar dolarlık borç krizini çözemiyor.
Hui Ka Yan’ın, polis gözetimi altında olduğu haberinin ardından dün Evergrande’nin hisseleri Hong Kong Borsası’nda işleme kapatıldı. Analistler, soruşturmayla çıkan yeni sorunların şirketi daha fazla iflasa yaklaştırdığı değerlendirmesini yaparken, yapılan gözaltı işleminim, Evergrande krizinin finansal piyasalara sıçrayıp sıçramayacağına ilişkin endişeleri tekrar körükledi ve 64 yaşındaki milyarderin kaderi hakkındaki soru işaretlerini artırdı.

Evergrande’nin kaderinde sorular artıyor, milyarder kurucu da gözaltında

İşte en büyük müteahhidi Hui’nin hikayesi…

Çin’in en büyüğünden en borçlu şirketine dönüşen Hui Ka Yan şimdi gözaltında. İşte bir zamanlar dünyanın en büyük müteahhidi olan Hui’nin hikayesi… Yoksulluk içinde büyüyen bir oduncunun oğlu olan Hui, şişelenmiş sudan profesyonel futbol ve elektrikli araçlara kadar çeşitli sektörlerde faaliyet yürütmeden önce devasa araziler satın almak için Evergrande’yi Çin’in en büyük geliştiricisi haline getiren dev bir milyarderdi.

8 aylıkken annesini kaybetti

Hui, Çin’in 1958 yılında Henan eyaletinde doğdu. Henüz 8 aylıkken annesini kaybetti ve ev yapımı sirke satan büyükannesi ve geçimini odun keserek sağlayan babası tarafından büyütüldü. Genç yaşında dönemin devlet başkanı Deng Şiaoping’in ekonomik reform planından cesaret alan Hui, 1992 yılında bir çelik firmasındaki işinden ayrılarak Shenzhen’e gitti. Daha sonra Guangdong’un başkenti Guangzhou’da müteahhitliğe başladı.

27 yıl önce kurdu

1996’da Evergrande’yi kurdu ve büyümesini ağır borçlanmaya dayandırdı. Evergrande, sektördeki en büyük dolar borçlusu şirket haline geldi. Aynı zamanda sözleşmeli satışlarla ülkenin en büyük emlak geliştiricisi unvanını da eline aldı. Şirket 280 şehirde 1300’den fazla projeye sahip olduğunu ileri sürüyor.
Hui aynı zaman da, elektrikli araçlar ve geleneksel Çin tıbbı gibi ÇKP üst düzey liderliğinin onayladığı alanlara da yatırım yaptı. Ayrıca futbol takımı Guangzhou F.C.’yi satın aldı. 64 yaşındaki Hui 30 yılı aşkın süredir Komünist Parti üyesi. 2008 yılında, hükümet yetkilileri ve iş dünyasının en büyük isimlerinden oluşan elit bir grup olan Çin Halkının Siyasi Danışma Konferansı’na katıldı.

Ancak Çin Devlet Başkanı Şi Cingping ile oldukça yakın görüntü veren Hui’nin yakın siyasi bağları temerrüdü ve giderek derinleşen bir krizi önlemeye yetmedi. Şirketin içinde bulunduğu sağlıksız büyüme stratejisi ve konut piyasasındaki sorunlar nedeniyle ciddi finansal sorunlar baş gösterdi. Evergrande, 2020 yılında likidite sıkıntısı yaşamaya başladı ve 2023 ortasına kadar 100 milyar dolarlık borç yığınını yarıya indirmeyi planladı. Ayrıca bu dönemde Çin’in konut piyasası, düzenleyicilerin aşırı borçlanmayı engellemesiyle yavaşlamaya başladı. Finansman sorunu şirketin hisse senedi ve tahvillerinin düşmesine neden oldu ve bazı dolar tahvillerinin geç ödenmesinin ardından Evergrande iki tahvil kuponunu ödemek için Aralık 2021 son tarihini kaçırdı.

Neden gözetim altında olduğu belli değil

Son olarak Bloomberg, Hui’nin bu ayın başlarında Çin polisi tarafından götürüldüğünü ve belirlenen bir yerde izlendiğini söyleyen kaynaklara göre, Hui’nin neden gözaltında olduğu açık değil. Bu tedbir, Çin’in Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu uyarınca, kişinin onay olmadan mekânı terk edemeyeceği, başkalarıyla buluşamayacağı veya iletişim kuramayacağı anlamına geliyor. Yasaya göre pasaportların ve kimlik kartlarının polise verilmesi gerekiyor ancak süreç altı ayı geçemiyor.

39.8 milyarlık servet 1.7 milyara indi

Bu hareket, dünyanın en borçlu emlak geliştiricisinin yeni bir aşamaya girdiğinin son işareti olarak değerlendirildi. Gelişme, son günlerde yeniden yapılanma planında yaşanan aksaklıkların mali piyasaları sarsması ve tasfiye riskini artırmasının ardından Evergrande’nin kaderi hakkındaki soruları artırdı.

Bloomberg Milyarderler Endeksi’ne göre, Hui’nin net serveti Temmuz 2020’de 39,8 milyar dolardı. Ağustos sonu itibariyle ise Hui’nin net serveti 1,7 milyar dolara kadar indi ve en yüksek seviyesinden yüzde 96 geriledi. Bloomberg’in hesaplamalarına göre Hui’nin servetinin büyük bir kısmı, 2009’daki halka arzdan sonra 7 milyar dolardan fazla temettü aldığı Evergrande hisselerinden geliyordu.

Piyasa değerinden 42,8 milyar dolar kaybetti

2009’da Hong Kong Borsası’ndaki halka arzında 722 milyon dolar yatırım toplayan şirket, 2018’de inşaat sektöründe dünyanın en çok gelir elde eden şirketi oldu. Evergrande’nin Hong Kong Borsası’nda Temmuz 2020’de hisse başına 25,80 Hong Kong dolarından işlem gören hisseleri geçen hafta 0,43 Hong Kong dolarına kadar geriledi. Şirket, geçen sürede piyasa değerinden 42,8 milyar dolar kaybetti.

Çinli Evergrande’nin 330 milyar dolarlık borcunda yolun sonu yaklaşıyor