7 maddede kentsel dönüşüm yasası: Sağlıklı konut mu? Mülkiyetin el değiştirmesi mi?
Kentsel dönüşümü hızlandırmak için hazırlanan yasa teklifindeki değişiklikle şehir içinde üzerinde bina olan alanlar da deprem riski olmasa bile rezerv yapı alanı ilan edilip kamulaştırılabilecek.
Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) mensup milletvekillerinin kentsel dönüşümü hızlandırma gerekçesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sundukları yasa teklifinden ilginç bir madde çıktı. Sözcü gazetesinden Erdoğan Süzer’in haberine göre düzenlemeyle şehirlerin bugünkü merkezleri dahil her yeri ‘rezerv yapı alanı’ ilan edilebilecek. Yasa teklifine göre, vatandaşın evi, parası ödenerek satın alma, trampa, ön alım yetkisini kullanma, imar veya mülkiyet hakkının başka yere aktarılması gibi yöntemlerle alınıp rezerv alanı ilan edilebilecek.
Anayasa’ya aykırı düzenleme
Rezerv yapı alanı ilan edilen yerler boşaltılıp yerine yeni binalar yapılabilecek. Bu alanda evi, iş yeri bulunanlar, şehrin başka bölgelerine gönderilebilecek.
Rezerv yapı alanı, riskli yapı ilan edilen yerlerdeki hak sahiplerinin yerleştirilmesi için düşünülen alanlardı. Evi veya iş yeri dönüşüme giren vatandaşlar, şehrin kısmen dışında kalan bu alanlarda inşaa edilecek gayrimenkullere taşınacaktı. Artık bu yeni düzenleme böyle yasalaşırsa sağlam binaların olduğu ya da şehir içinde olmakla birlikte üzerinde bina bulunmayan alanlar da rezerv yapı alanı inşaat yapılabilecek.
Yasa teklifinin gerekçesinde düzenleme şöyle savunuldu:
“-Uygulamada açılan davalarda herhangi bir taşınmazın rezerv yapı olarak ilan edilebilmesi için meskun mahal dışında olması gerektiği değerlendirilmektedir.
– Halbuki yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı olarak değerlendirilmesi mümkündür.”
Düzenlemede rezerv yapı alanı, “kentsel dönüşüm kanunu uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda, ‘yeni yerleşim alanı olarak’ kullanılmak üzere, TOKİ’nin veya idarenin talebine bağlı olarak resen bakanlıkça belirlenen alanlar olarak” tanımlanıyor.
Yeni yasa teklifinde ise bu tanımdan, ‘yeni yerleşim alanı olarak’ ifadesi çıkarılıyor. Değişiklik, her bir arsa, bina ya da parselinin rezerv yapı alanı olarak ilan edilmesi ve bir anlamda el konulması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na yetki veriyor.