Rus elmasına yaptırım sinyali

Dünyanın en gelişmiş yedi ekonomisini temsil eden G-7, dünyanın en büyük sekizinci elmas ihracatçısı olan Rusya’ya yaptırım uygulamayı tartışıyor. Bunun da küresel elmas fiyatlarını artırabileceği belirtiliyor. Capital Economics emtia ekonomisti Edward Gardner CNBC’ye verdiği demeçte, “Yaptırımların aşılmasını zorlaştıracak şekilde uygulanması halinde, arz azalacağı için elmas fiyatları yükselebilir” dedi.

Rusya’nın elmas ihracatı, Moskova’nın geçen yıl şubat ayında Ukrayna’yı tamamen işgal etmesinin ardından uluslararası yaptırımlardan büyük ölçüde muaf tutuldu. Mart ayında ABD ve Avrupa Birliği Rusya’nın elmas ticaretinden milyarlarca dolar kazanmaya devam ettiği açıklamasını yapmıştı.  Ekonomik Karmaşıklık Gözlemevi’nin verilerine göre, Rusya 2021 yılında elmas ihracatından yaklaşık 4,7 milyar dolar gelir elde etti. Bu da Rusya’yı dünyanın en büyük sekizinci elmas ihracatçısı yaptı.

Sondaj, dişçilik ve bilgisayar sektörlerinin gözdesi

Elmas petrol ya da altın gibi yaygın olarak alınıp satılmıyor ancak mücevheratın ötesine geçen büyük bir pazarı temsil ediyor. Bu taşlar diğerlerinin yanı sıra sondaj, dişçilik ve bilgisayar sektöründe de kullanılıyor. Önemli miktarda Rus elması satın alan Belçika gibi bazı ülkeler, yaptırımların orantısız bir şekilde kendilerine zarar vermemesini sağlamak için AB’ye özgü bir önlem yerine Rus ihracatına “küresel bir yaklaşım” istiyor.

Avrupa’daki elmas endüstrisi, emtia için daha fazla ödeme yapma ve Rusya’nın ticaretten elde ettiği geliri önemli ölçüde azaltamama ihtimali nedeniyle taş ticaretinin Dubai gibi diğer pazarlara yönlendirilmesinden endişe duyuyor. Bu nedenle G-7, taşların orijinal kaynağının izini sürmek için teknolojinin nasıl kullanılacağı konusunda görüşmeler yapıyor.

Bağımsız bir araştırma enstitüsü olan Uluslararası Barış Bilgi Servisi’nin Belçika merkezli doğal kaynaklar araştırmacısı Hans Merket, Rus elmaslarına yönelik yaptırımların an meselesi olduğunu söyledi. Eğer bir sonraki pakette yer almazsa, ondan sonraki pakette yer alacağını söyledi. AB’nin bugüne kadar uyguladığı çeşitli yaptırımlar arasında Rus petrolünü, kömürünü, bankalarını, varlıklı kişilerini ve medyasını hedef alan önlemler bulunuyor.

Bir düşünce kuruluşu olan Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nde kıdemli politika uzmanı olan Tobias Gehrke CNBC’ye yaptığı açıklamada yaptırımların uygulanmasında “pek çok sorun” olduğunu söyledi. Şu ana kadar Rusya’ya karşı alınan tedbirlerin “daha çok cezalandırıcı türden yaptırımlar” olduğunu belirten Gehrke, “Elmas yaptırımları getirilse bile Rusya’nın savaşı daha uzun yıllar finanse edebileceğine şüphe yok” dedi. Avrupa İstatistik Ofisi’ne göre AB, 2022 yılında yaklaşık 1,4 milyar euroluk (1,5 milyar dolar) Rus elması ithal etti. Bu rakam 2021’de 1,8 milyar euro idi.

Bir Rus madencilik ve devlet şirketi olan Alrosa, Ocak 2022’de 325 milyon dolarlık kaba ve cilalı elmas satışı yaptığını bildirdi ve emtiaya yönelik “güçlü talepten” söz etti. Şirket o tarihten bu yana başka bir sonuç yayınlamadı.

Geçen yıl nisan ayında ABD Hazinesi Alrosa’ya yönelik önceki yaptırımları genişletti. İngiltere, Kanada ve Yeni Zelanda da dünyanın en büyük madencilik şirketlerinden birine karşı benzer önlemler aldı.