Sanayi deprem etkisinden çabuk kurtuldu
Perakendede satışlar bıçak gibi kesildi, gelecek üç aydan da umut yok
TÜİK'in perakende ticaret güven endeksi mayısta bir önceki aya göre yüzde 3,3 düştü. Son 3 ayda iş hacmi- satışlar endeksindeki yüzde 7,7'lik düşüş de perakendede durumun sıkıntılı olduğu gösteriyor. Mal satamayan perakendecinin stoğu da arttı.
Yüksek fiyatlar perakendeyi vurmaya başladı, satışlar hız kesti ve stoklar artmaya başladı. Maliyetleri yükselen perakendeci “nasıl olsa satarız” düşüncesiyle yüksek oranlı zam yapınca yerli alıcı artan fiyatlar nedeniyle tüketimi azaltmaya başladı. Buna bir de Türkiye’nin turistler için hem maliyet artışları hem de TL’nin değer kazanması nedeniyle pahalı gelmesi eklenince öteden beri “Altın yumurtlayan tavuk” olarak tanımlanan bu kesimden beklentilerin de düşmesine neden oldu.
Hem yurtiçi yerleşik müşteriler hem de turistlerle ilgili olumsuz beklenti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ‘Hizmet, Perakende Ticaret ve İnşaat Güven Endeksleri, Mayıs 2024’ istatistiklerine de yansıdı. Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi mayıs ayında bir önceki aya göre hizmet sektöründe aynı düzeyde kalarak 117,1 değerini perakende ticaret sektöründe yüzde 3,3 oranında azalarak 111,7 değerini ve inşaat sektöründe 0,3 oranında azalarak 88,3 değerini aldı.
Satışlar bugün kötü gelecek için de umut yok
En yüksek oranlı düşüşün görüldüğü perakende ticaret sektöründe mevcut durum çok kötü. Satışlarda ciddi düşüş var ve son 3 aylık dönemde iş hacmi-satışlar endeksindeki yüzde 7,7’lik düşüş de bunu gösteriyor.
Satışlar düştüğü için stoklar da artmış. Mevcut mal stok endeksindeki yüzde 2.2’lik artış da bunu gösteriyor.
Perakendecinin gelecek 3 aya ilişkin beklentisi de sıkıntının devam edeceğine inandığını ve satışlarda canlanma beklemediğini gösteriyor. Gelecek 3 aylık dönemde iş hacmi- satış beklenti endeksi de yüzde 2,9 oranında gerilemiş bulunuyor. Yani perakendeci hem son 3 aylık satışlardan memnun değil, hem de gelecekle ilgili beklentileri kötü.
Merkez Bankası Başekonomisti Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Hakan Kara da yaptığı sosyal medya paylaşımında iç talepte yavaşlama işaretlerinin gelmeye başladığını vurguladı.
İç talepte yavaşlama işaretleri gelmeye başlıyor. pic.twitter.com/w5xlFvzRZS
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) May 27, 2024
İnşaatta çalışan sayısında düşüş bekleniyor
Her ne kadar deprem amaçlı yapılan konut yatırımları nedeniyle sektörde hareketlilik yaşansa da özel sektör müteahhitleri tarafından geliştirilen konutlarda beklenen hareketlilik yaşanmıyor. Bu açıdan inşaat sektöründe de tablo alarm veriyor.
Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyinde yüzde 0.4’lük artış olsa da, gelecek 3 aylık dönemde toplam çalışan sayısında yüzde 0,9 düşüş bekleyen inşaat sektöründe güvende yüzde 0,3 azalma yaşandı. Böylece inşaat sektöründe güven endeksi 88,3 değerini alarak 100’ün altında kalmaya devam etti. Endeksin 100’den küçük olması kötümserliği göstermekte.
Oyunlar ve Bulmacalar