Savaş İsrail bütçesini delik deşik etti

İsrail’in abluka altındaki Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları bütçesini darma duman etti. İsrail Maliye Bakanlığının açıkladığı rakamlara göre, 7 Ekim’den bu yana 16 milyar İsrail şekeli dolar cinsi ve uluslararası piyasalarda yapılan ihraçlar olmak üzere yaklaşık 8 milyar dolar (30 milyar şekel)  borçlanıldı.

Bakanlık son olarak gerçekleştirdiği haftalık tahvil ihalesinde, yerel piyasadan 3,7 milyar şekel (yaklaşık 1 milyar dolar) daha borçlandı. Bakanlığın genel muhasebe bölümü, borçlanmanın, İsrail’in finansman olanaklarının hükümetin tüm ihtiyaçlarını tam ve en iyi şekilde finanse etmesine imkân sağladığını belirtti.

İsrail’de gerek kamu harcamalarının fırlaması gerek ekonominin yavaşlamasına bağlı olarak eylül ayında 4,6 milyar şekel olan bütçe açığı, ekim ayında 22,9 milyar şekele yükseldi. Böylelikle son 12 aylık bütçe açığı Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH)  yüzde 2,6’sına ulaşmış oldu.

Esir ailelerinden Netanyahu’ya istifa çağrısı: Ellerinde kan var Bibi!

Netanyahu’dan ‘Muslukları açın’ talimatı

İsrail, 7 Ekim’de geçtiği savaş halinin ardından yoğun bir harcama dönemine girdi. Başbakan Binyamin Netanyahu, “muslukları açma talimatı verdiğini” açıkladı. Buna karşılık İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron, ekonomiyi desteklemek ve sağlam mali pozisyonu korumak arasında dengeli bir yaklaşımın gerektiğini vurguladı.

İsrail bütçesine, Gazze’ye aralıksız şekilde saldıran ordunun giderleri, silah altına aldığı yaklaşık 350 bin yedek askere vergi muafiyeti, ek mali destek, vergi indirimleri, çatışma bölgelerinden tahliye edilenlerin iskânı gibi birçok masraf yüklendi. Yedek askerlerin iş gücü ve aktif tüketimden çekilmesi de üretim ve ekonomik hareketliliği zayıflattı.

İsrail’in önde gelen ekonomi gazetesi “Calcalist”, savaşın toplam maliyetinin yaklaşık 51 milyar doları geçeceğini yazdı.

AK Parti iktidarında İsrail’le ekonomik ilişkiler: Ticaret hep Türkiye lehine

Şekel son 10 yılın dibinde

Dolar karşısında düşüş trendine giren şekel, son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi. İsrail Merkez Bankası’nın ülkenin para birimini korumaya çalışmasıyla İsrail’in döviz rezervlerinde de önemli düşüş oldu. Merkez Bankası’na göre rezervler 7,3 milyar dolar düşüşle 191,2 milyar dolara geriledi. Bunun yanı sıra İsrail’in vergi gelirlerinin de ekonomideki yavaşlama nedeniyle düşüşe geçtiği bildirildi.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), 25 Ekim’de İsrail’in kredi notunu “AA-” olarak teyit ederken, not görünümünü jeopolitik riskler nedeniyle “durağan”dan “negatif”e çevirmişti. Fitch Ratings de geçen hafta başında jeopolitik riskler nedeniyle İsrail’in “A+” olan kredi notunu negatif izlemeye aldığını açıklamıştı.

Moody’s ise 20 Ekim’de İsrail’in “A1” olan kredi notunu olası bir düşüş için incelemeye aldığını açıklamıştı. İsrail’in girdiği ek harcamalar ve ekonomideki yavaşlamasının 2023 bütçe açığında artışa yol açacağı değerlendirilmişti.