Japonya depremden sonra sele teslim: En az altı kişi öldü
Tayland'ın ekonomiyi canlandırma paketinde harcamaları için vatandaşlarına 300 dolar nakti yardım yapıyor. Ancak geçmişte Japonya'daki benzer uygulama hedeflenen canlanmayı sağlayamamıştı.
Tayland ekonomik büyümeyi hızlandırmak için bu hafta milyonlarca vatandaşına nakit dağıtımını da içeren 14 milyar dolarlık bir teşvik programını başlattı. Öte yandan uzun zamandır beklenen bu girişimin Güneydoğu Asya’nın ikinci büyük ekonomisinde devam eden düşük büyümeyi tersine çevirmek için yeterli olmayabileceği söyleniyor.
İktidardaki Pheu Thai Partisi 45 milyon kişiye geçmişte Japonya’nın da yaptığı gibi 10.000 baht (yaklaşık 300 dolar) tutarında nakit yardımda bulunmayı vaat etti. Bu yardım ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla hazırlanan planın merkezinde. Ancak Japonya’nın geçmişteki uygulaması hedeflendiği gibi tüketimi artırmamış, halk negatif faize rağmen parayı bankalara yatırmayı tercih etmişti.
Tayland yüksek hane halkı borcu, düşük ihracat ve turizm gelirlerindeki düşüş gibi faktörler nedeniyle bölgedeki diğer ekonomilerin gerisinde kaldı.
Geçen yıl ağustos ayında göreve gelen parti ekonomik büyümeyi canlandırmaya yönelik politikayı uygulamakta bazı zorluklarla karşılaşmıştı. Merkez bankası ve bazı politikacılar, planın maliyeti ve nasıl finanse edileceği konusunda endişelerini dile getirmişti.
Ancak Başbakan Paetongtarn Shinawatra endişelere rağmen programı aşamalı olarak başlatma kararı aldı. Hükümet ilk aşamada büyümeye 35 baz puan katkı sağlanmasını bekliyor. İlk aşamada yaklaşık 14,5 milyon kişiye, özellikle de ekonomik bakımdan en çok ihtiyacı olanlara nakit para yardımı yapılacak. Nakit yardımının dijital cüzdan yerine doğrudan banka hesaplarına yatırılması planlanıyor.
Başbakan Shinawatra bu yardımın halk için büyük bir fayda sağlayacağını ve ekonomik fırsatların yayılmasına yardımcı olacağını belirtti. Ayrıca bu yardımı destekleyen başka teşvik politikalarının da geleceğini duyurdu ve dijital cüzdan projesinin devam edeceğini vurguladı.
Yaklaşık 36 milyon Tayland vatandaşı yardımlar için kayıt yaptırdı. Ancak ekonomistler bu yardımın sınırlı bir etki yaratacağı ve ülkenin daha büyük ekonomik sorunlarını çözmede yetersiz kalacağı uyarısı yapıyor. Tayland ekonomisi geçen yıl yüzde 1,9 büyümeyle bölgedeki Endonezya gibi ülkelerin gerisinde kaldı.
Tayland GSYİH’nın yüzde 90’ına ulaşan yüksek hanehalkı borcu ile mücadele ediyor ve bu durum tüketici harcamalarını kısıtlıyor. Ayrıca, Covid-19 pandemisi sonrası turizmdeki durgunluk ve zayıf ihracat ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
Reyl Intesa Sanpaolo’da kıdemli portföy yöneticisi Luca Castoldi, dijital cüzdan planının kısa vadede tüketimi artıracağını, ancak yapısal reformların devreye sokulmaması durumunda bu desteğin etkilerinin geçici olacağını ifade etti. Castoldi’ye göre bu nedenle plan Tayland’ın daha derin ekonomik sorunlarına kalıcı bir çözüm sunmayabilir.
Bazı analistler Shinawatra ailesine yönelik baskılar nedeniyle programın tam olarak uygulanmayabileceğini düşünüyor. Aile geçmişte askeri-monarşi yanlısı kurumlarla sık sık karşı karşıya gelmişti. Paetongtarn 2006’daki ordu tarafından darbe ile görevden alınan eski başbakan Thaksin’in kızı. Thaksin’in kız kardeşi Yingluck ise 2015 yılında bir pirinç sübvansiyon programı nedeniyle parlamentoda görevden alınmıştı. Ekonomistler sık sık yaşanan askeri darbeler ve siyasi karışıklıkların yatırımcı güvenini olumsuz etkilediğini vurguluyor.
Eski başbakan Srettha Thavisin ağustos ayında kendisini geçmişte darbe ile deviren ordunun atadığı eski senatörlerin açtığı dava sonucu Anayasa Mahkemesi tarafından görevden alınmış ve dijital cüzdan programını uygulamakta başarısız olmuştu. Borçlanma yoluyla finanse edilecek olan bu plana karşı çıkanlar, programın Tayland’ın mali disiplin yasalarını ihlal edebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Tayland Merkez Bankası programın ekonomik faydalarından şüpheli olduğunu ve mali açıdan riskli bir girişim olabileceğini dile getirdi. Hükümet faiz oranlarının düşürülmesi konusunda ekonomik büyümenin yavaşladığı her ülkede olduğu gibi bankaya baskı yapıyor ve ekonomistler, bahtın güçlenmesi nedeniyle bu yıl faiz indirimi bekliyor.
OCBC’nin kıdemli ASEAN ekonomisti Lavanya Venkateswaran programın ilk aşamasının ekonomik etkisinin sınırlı olacağını ve tam olarak uygulansa bile büyümeye yalnızca 100 baz puanlık bir katkı sağlayacağını öngörüyor.