THY kararı verdi: 355 uçak Airbus’tan alınacak

Türkiye’nin sivil havacılıkta bayrak taşıyıcı şirketi Türk Hava Yolları (THY), dünyanın en büyük yolcu uçağı yapımcılarından Airbus’tan 2026-2036 arasında teslim alınmak üzere 355 uçak satın alınmasına karar verdi. THY Yönetim Kurulu kasım ayında İstanbul’a gelen Airbus yöneticileriyle yaptığı görüşmelerden yaklaşık bir ay sonra kararını kesinleştirdi. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) THY’den gönderilen açıklamada şu görüşlere yer verildi:

“Ortaklığımız 2023-2033 yıllarını kapsayan Stratejik Planı çerçevesinde ortaya koyduğu büyüme hedefleri doğrultusunda uçak ve motor üreticileri ile görüşmelere devam etmektedir. Bu çerçevede Yönetim Kurulumuz;

• 60 adet kesin sipariş ve 20 adet satın alma hakkı bulunan A350-900 uçağı (01.09.2023 tarihli özel durum açıklamamızda belirtilen 10 adet A350-900 uçağı dahil),
• 15 adet kesin sipariş A350-1000 uçağı,
• 5 adet kesin sipariş ve 5 adet satın alma hakkı bulunan A350F kargo uçağı ve
• 150 adet kesin sipariş ve 100 adet satın alma hakkı bulunan A321 NEO uçağı olmak üzere toplam 355 adet uçağın Airbus’tan satın alınmasına ve A350 uçaklarının motor bakım hizmeti ile yedek motorlarının Rolls-Royce firmasından temin edilmesine karar vermiştir.”

KAP açıklamasında satın almanın ve Airbus ile anlaşmanın detayları hakkında bilgi verilmedi.  Ancak edinilen bilgiye göre anlaşmanın toplam maliyeti 70 milyar dolar olacak. Ancak Airbus yapılacak offset anlaşmasıyla Türkiye’den 10 yıl içinde 20 milyar dolarlık mal almayı da taahhüt edecek.

Tarihi satın alma: THY’ye 70 milyar dolara 355 yeni uçak

‘THY iyi indirim alır’

Havacılık kaynakları 70 milyar dolarlık toplam maliyete uçakların liste fiyatı esas alınarak yapılan hesaplamayla ulaşıldığını belirterek ‘THY kesinlikle ciddi bir indirim alacaktır” dediler. Bu arada son dönemin  en büyük sivil yolcu uçağı alımını Airbus ile 500 adet dar gövdeli A320 ailesi jet için anlaşmaya varan Hindistan’ın en büyük havayolu şirketi IndiGo yaptı. Uçak analistleri Haziran başında İstanbul’da yapılan bir uluslararası havacılık toplantısında açıklanan anlaşmanın en son yayınlanan Airbus liste fiyatlarıyla yaklaşık 50 milyar dolar değerinde olacağını ancak toplu anlaşmalar için yaygın havayolu endüstrisi indirimlerinden sonra tipik olarak bunun yarısından daha azına mal olacağını ifade etmişlerdi.

Airbus’tan ‘İş bitti’ açıklaması gelmişti

Öte yandan Airbus sözcüsü, kasımın ortasındaki Dubai Havacılık Fuarı sırasında Airbus ve THY’nin “büyük çaplı ticari uçak siparişi” için prensipte anlaşmaya vardığını açıklamıştı. Reuters’ın haberine göre sözcü, anlaşmanın onaylanmakta olduğunu ve “önümüzdeki günlerde” duyurulacağını söylemişti.

THY Avustralya’ya inişe hazır

Offset anlaşması nedir?

Kamu kurum ve kuruluşları, kamu ortaklıkları ve kamu iştirakleri tarafından açılan uluslararası ihaleler neticesinde, ihalelerin açıldığı ülkeden çıkacak dövizi telafi etmek ve bu ülkelerin ihracat potansiyelini arttırmak amacıyla, ihaleyi kazanan yabancı firma tarafından ana ihale anlaşmasına ek olarak verilen taahhütlere offset deniliyor. Bu taahhütler, ihaleyi açan ülkeden yapılacak ihracat, ihaleyi açan ülkeye yönelik yabancı sermaye yatırımları, ortak yatırımlar, teknoloji transferi, lisans ve know-how transferleri, kalifiye işgücü yaratmak amacıyla, masrafı ihaleyi kazanan yabancı firmaya ait olmak üzere sağlanan yurtiçi ve yurt dışı eğitim imkânları, AR-GE çalışmaları ve yatırımları ile diğer döviz kazandırıcı hizmet ve işlemleri içerebiliyor.

Türkiye 1980’li yıllarda savunma sanayi ihalelerini kazanan ABD’li şirketlerle benzer anlaşmalar gerçekleştirmiş ve bu kapsamda ABD’ye ihracat yapmıştı.