DİSK’ten TÜİK’e ‘Sepeti açıkla’ başvurusu
DİSK Araştırma Merkezi, TÜİK'in Mayıs 2023 enflasyonunu hesaplamasında doğalgaz fiyatını sıfır kabul ederek enflasyonu düşük göstermesini eleştirdi.
TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) enflasyon madde sepetinde yüzde 2,9 ağırlığı olan doğalgazın fiyatını sıfır kabul edip mayıs enflasyonunu yüzde 0,04 olarak açıklamasına Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nden (DİSK-AR) tepki geldi.
TÜİK’in açıkladığı Mayıs 2023 enflasyon rakamına ilişkin değerlendirmede bulunan DİSK-AR, “Enflasyonun aylık yüzde 0.04 olarak gerçekleşmesinin temel nedeni TÜİK’in doğalgaz fiyatını sıfır kabul etmesidir” açıklamasını yaptı.
TÜİK 29 Mayıs 2023 tarihinde yaptığı açıklamada 2023 yılı TÜFE hesaplamaları kapsamında hanelerde bedava kullanılan doğalgaz için sıfır fiyat uygulaması yapacağını açıklamıştı. Enflasyon madde sepeti için yüzde 2.9 ağırlığı olan doğalgazın fiyatı sıfır kabul edildiğinden aylık enflasyon yüzde 0.04 olarak açıklandı.
Aylık enflasyonun yüzde 0.04 olarak gerçekleşmesi sonucunda Ocak-Mayıs dönemi beş aylık enflasyon oranı yüzde 15.2 olarak açıklandı. Temmuz 2023’te açıklanacak enflasyon oranı da aylık 25 metreküp doğalgaz fiyatı düşülerek hesaplanacak.
Yaz aylarında doğalgaz tüketimin düşmesi nedeniyle bu durum da enflasyonda aşağı doğru bir baskı yaratacak ve muhtemelen Haziran 2023 enflasyonu da beklenen ve yaşanandan düşük çıkacak. Böylece Temmuz 2023’te altı aylık enflasyona göre zam alacak işçiler büyük kayba uğrayacak.”
“TÜİK’in enflasyon ölçümünde doğalgaz fiyatını sıfır olarak kabul etmesi çalışanların ekmeğiyle oynamaktır” denilen açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:
“Doğalgaz bedelinin bir bölümünün veya tamamının Hazine tarafından karşılanması bir gelir desteği, sübvansiyondur. Bu tip desteklerin enflasyon hesabından düşülmesi yarattığı ek gelirin enflasyon hesaplaması yoluyla geri alınması anlamını taşır ve gelir desteklerini anlamsız kılar. TÜİK enflasyonu hesaplarken benimsediği doğalgazda sıfır fiyat uygulamasıyla gelir destekleri ve sübvansiyonların yaratacağı olumlu etkiyi de sıfırlamaktadır. TÜİK, doğalgazda ‘sıfır fiyat’ uygulaması ile enflasyonu düşük göstererek milyonlarca emekçinin geliriyle oynamıştır. ‘Bu kabul edilemez.”
Açıklamada gerek yargı kararına rağmen madde fiyat listesinin karartılmaya devam edilmesinin ve gerekse doğalgazda sıfır fiyat uygulamasının TÜİK’in tüketici enflasyonu verilerini iyice şaibeli hale getirdiği öne sürüldü.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Genel Başkanı Mehmet Yeşildağ, TÜİK’in enflasyon rakamlarıyla ilgili “Bu rakamlara göre zam alacak işçi ve emekçi, aslında Cumhur İttifakı’nın ‘seçim jesti’ olan doğalgaz hamlesini cebinden ödemiştir. Seçim öncesinde en düşük memur maaşının 22 bin lira olacağına dair verilen vaadin peşindeyiz” dedi.
İşçileri ve memurları zor günlerin beklediğini kaydeden Yeşildağ, Mehmet Şimşek’in bugünkü ekonomik tablonun sorumlularından biri olduğunu belirtti. Yeşildağ açıklamasında şunları söyledi:
“Ülke, AKP iktidarının uzun süredir yanlış ekonomi politikalarının derin sancılarını yaşamaktadır. Hükümet bir yandan seçim öncesi uyguladığı telafi edici politikalarıyla diğer yanda da seçim sonrasına dönük vaatleriyle seçmenlerin desteğini kazanarak ülkeyi 5 yıl daha yönetme yetkisi almıştır. Ancak ekonomik sıkıntının ve yaygın ifadeyle ‘boş tencere’nin durumu ne olacaktır.
AKP iktidarında uzun yıllar görev yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bugünkü tablonun sorumlularından biridir. Emekçilerin çıkar ve beklentileri Şimşek’in politikalarıyla taban tabana zıttır. İşçileri, memurları ve emeklileri zor günler beklemektedir. AKP iktidarı bir kez daha krizin faturasını işçiye ve memura kesmeye hazırlanmaktadır.”
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı tarafında yapılan açıklamada, 3 Temmuz 2023’te yayımlanacağı duyurulan Haziran ayı TÜFE ve ÜFE bültenlerinin Kurban Bayramı nedeniyle 5 Temmuz’da yayımlanacağı duyuruldu.
Kurum tarafından yapılan açıklamada, “Ulusal Veri Yayımlama Takvimi’ne göre 3 Temmuz 2023 tarihinde yayımlanacağı duyurulan “Tüketici Fiyat Endeksi ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Haziran 2023 Haber Bültenleri” Kurban Bayramı tatili nedeniyle TÜİK’e fiyat raporlayan işyerlerinden fiyatların gecikmeli olarak gelecek olması sebebiyle 5 Temmuz 2023 tarihinde saat 10.00’da yayımlanacaktır” denildi.