Kemal Derviş öldü: Türkiye ve dünya bir büyük iktisatçısını kaybetti

“Türkiye’nin Güçlü Ekonomi’ye Geçiş Programı”nın mimarı, eski Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı ve CHP milletvekili Kemal Derviş, 74 yaşında hayatını kaybetti. Dünya Bankası birinci başkan yardımcılığı ve UNDP (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı) başkanlığı yapan Derviş, bir süredir ABD’nin başkenti Washington’da tedavi görüyordu.

Derviş’in ölümünün ardından 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de sosyal medyadan bir taziye mesajı yayınladı. 11. Cumhurbaşkanlığı Ofisi resmi Twitter hesabından yayınlanan mesajda şu görüşlere yer verildi:

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Kemal Derviş’in vefatına ilişkin yapmış olduğu taziye mesajı: pic.twitter.com/PLgnxd92sJ

— 11.CB OFİSİ (@11CBofis) May 8, 2023

“Bir süredir rahatsız olduğunu bildiğim Kemal Derviş’in vefatını büyük bir üzüntüyle karşıladım. Türk ekonomisinin tarihinin en derin bunalımını geçirdiği, yaşanan bankacılık kriziyle ülkenin GSMH’sının dörtte birini kaybettiği bir dönemde, Kemal Derviş, köklü ekonomik reformların uygulanmasına öncülük etti. Kararlılıkla bu reformların hayata geçirilmesi için siyasetçileri ikna etti ve ülkemize büyük hizmetler sundu. 58. ve 59. Hükümet dönemlerinde de, bu reformlar daha da güçlendirilerek ve derinleştirilerek devam etti. Bulunduğu farklı üst düzey uluslararası görevler kapsamında, Türkiye’yi her daim yurtdışında savundu ve tanıttı. Çalışmalarını her zaman takdir ettiğim, erken bir şekilde aramızdan ayrılan Kemal Derviş’e Allah’tan rahmet, acılı ailesine başsağlığı ve sabır diliyorum.’’

Dünya Bankası’na 1978’de katıldı

Kemal Derviş 1949 yılında doğdu. İngiltere’de ekonomi alanında dünyanın sayılı üniversitelerinden olan London School of Economics’den mezun olduktan sonra ABD’nin dünyaca ünlü Princeton Üniversitesi’nde de yüksek lisans ve doktorasını yaptı.

Bülent Ecevit’in 1973-1976 yıllarında ekonomi ve uluslararası ilişkilerden sorumlu danışmanlığını yaptı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Hacettepe Üniversitesi’nin yanı sıra Princeton Üniversitesi’nde ekonomi ve uluslararası ilişkiler alanında öğretim üyeliği görevinde bulunan Derviş, 1978 yılında Dünya Bankası’na katıldı.

Dünya Bankası Araştırma Servisi’nde göreve başladı. 1982 yılında Dünya Bankası’nda Küresel Endüstri Departmanı, Endüstriyel Strateji ve Politikası için Bölüm Başkanlığı görevine getirildi. Bu görevi 1986 yılına kadar sürdürdü.

Aynı yıl Dünya Bankası’nın Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesi’nden sorumlu baş ekonomistliği görevine atandı. Orta Avrupa Departmanı’nda, 1987 yılından 1991 yılına kadar, direktör olarak görev yaptı.

Daha sonra Kuzey Afrika Departmanlığı’nda direktör olarak görev aldı. Dünya Bankası’nın Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) Bölümü’nden sorumlu Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.

‘Mikro reformlarla yola devam’ demişti

Derviş, Mart 2001 – Ağustos 2002 döneminde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı olarak görev yaptı ve ekonomik krizden çıkışı hedefleyen “Türkiye’nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı’’nın mimarı oldu. Programın temel hedefi, sürdürülemez boyutlara varmış olan kamu borçlarına yol açan borç dinamiğinin ortadan kaldırılarak Türkiye ekonomisinin olağanüstü bir dış yardıma muhtaç kalmayacak bir yapıya kavuşturulmasıydı. Derviş bu görevden, programın sonuçlarının alınmaya başladığı 2002 yılının Ağustos ayında dönemin Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli ile fikir ayrılığına düşerek istifa etti. İsmail Cem ve Hüsamettin Özkan ile Yeni Türkiye Partisi’nin kuruluş çalışmalarına katıldı.

Derviş bakanlık görevinden istifa ederken programın olumlu sonuçlarının alınmaya başladığını belirterek Türkiye’nin bundan sonra mikro reformlarla yola devam etmesi gerektiğini söylemişti.

UNDP’nin ilk Türk başkanıydı

Ancak bu partiye katılmayarak Cumhuriyet Halk Partisi’nden milletvekili adayı oldu. 3 Kasım 2002 seçimlerinde CHP’den İstanbul milletvekili seçildi. 9 Mayıs 2005 tarihinde milletvekilliğinden istifa ederek küresel düzeyde yoksullukla mücadele programlarını hayata geçiren Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) başkanlığına atandı. UNDP başkanı ilk Türk olan Kemal Derviş 2009’a kadar bu görevi yürüttü. Derviş UNDP başkanlığı döneminde, kalkınma alanında gerçekleştirilen başarılı projeler ve politikalar sayesinde, dünya genelinde önemli ekonomik ve sosyal gelişmeler sağlanmıştı.