Tartışılacak karar: Eşini dövmekle kayınvalideye hakaret etmek eşit kusur sayıldı
Bir eğlence mekanı sekiz kişilik grubun rezervasyon talebini erkek oldukları için reddetti. Onlar da İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na şikayet etti ve eğlence mekanına ayrımcılık yaptığı gerekçesiyle para cezası kesildi.
Yedi erkek arkadaşıyla bekarlığa veda partisi yapmak isteyen A.Ö.’nün rezervasyon talebini bir eğlence mekanı reddetti. Sebebi erkek grubu olmalarıydı. A.Ö. de Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) başvurdu ve cinsiyet temelli ayrımcılık yapıldığını söyledi.
Şikayetçi işletmeyle yaptığı telefon yazışmalarının ekran görüntüsünü de delil olarak sundu. Görüntüdeki yazışmalarda işletmenin rezervasyon talebinden sonra “Sadece erkek alamıyorum maalesef efendim” dediği görüldü. A.Ö’nün “Kadınlar da aynı şekilde rezervasyon yaptığında bunu mu söylüyorsunuz?” diye sorması üzerine ise “Hayır, konseptimiz kadın müşterilerimize yönelik olduğu için sadece erkek veya erkek çoğunluğu olan kalabalık grupları alamıyorum” karşılığı verildi.
İnceleme kapsamında yazılı görüşü talep edilen eğlence mekanı etnik köken, ırk ve cinsiyet ayrımı gözetmeden her müşteriye en iyi hizmeti vermeyi amaçladıklarını belirterek başvuranın iddialarının gerçeği yansıtmadığını öne sürdü. Mekanın ailelerin ve kadınların daha çok rağbet gösterdiği bir yer olması, sadece erkeklerden oluşan kalabalık grupların içkinin de tesiriyle kadın misafirlere karşı olumsuz tutum ve davranışlarda bulunduğunun tecrübe edilmesi ve bu konuya ilişkin şikayetler nedeniyle rezervasyonlarda titiz davrandığını anlattı.
Kadın ağırlıklı gruplara ve ailelere öncelik verildiği belirtilen görüşte çok kalabalık olmayan erkek gruplarına da rezervasyon yapıldığı öne sürüldü. Başvuruyu karara bağlayan TİHEK işletmeye cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle 80 bin lira idari para cezası verdi.
TİHEK’in kararında eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağının, insan haklarına ilişkin uluslararası sözleşmelerin ayrılmaz bir parçası olduğu gibi uluslararası hukukun en üstünde yer alan temel hukuk normu olarak da kabul edildiğine vurgu yapıldı. 6701 sayılı Kanun’un 3. maddesinde sayılan ayrımcılık temellerinden birini de cinsiyetin oluşturduğu anlatılan kararda, bir kişinin hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını cinsiyeti nedeniyle engelleyen veya zorlaştıran her türlü farklı muamelenin cinsiyet temelinde ayrımcılık oluşturduğu bildirildi.
İşletmenin “Tamamı erkek grupların, içkinin tesiriyle kadın misafirleri rahatsız edici tavırlarda bulundukları” iddiasına kararında yer veren TİHEK şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kadınların içki tükettiklerinde rahatsızlık vermeyeceği ancak erkeklerin içki tükettiklerinde rahatsızlık vereceği ve diğer müşterilerin rahatsız olacağı inancı bir ön yargıdan ibarettir ve ayrımcılık olgusu bunun gibi ön yargılardan beslenmektedir. Kaldı ki somut olayda başvuran ve arkadaşlarının bu yönde bir tavır sergileyip kadın müşterilere rahatsızlık vereceğine ya da daha önce bu tarz tavırlarda bulunduklarına ilişkin objektif bir değerlendirme de yer almamaktadır. Yalnızca ön yargı ve varsayımdan hareketle erkeklerden oluşan grupların İşletmeye alınmaması ile elde edilmek istenen amacın meşru olmadığı kanaatine varılmıştır.”