İki cümlelik AA haberiyle dünyaya mesaj: Fidan Haniye’yi ‘kabul etti’

İsrail’in Gazze işgali bütün şiddetiyle devam ederken diplomasi arenası da hareketli. Anadolu Ajansı’nın diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’yi kabul etti. Haberde “kabul etti” ifadesi kullanılmasına karşın görüşmenin nerede ve ne zaman yapıldığına ilişkin detay verilmedi.

Kabulde Gazze’de ateşkesin bir an önce sağlanması, insani yardımların artırılması, rehinelerin bırakılması ve kalıcı barış için iki devletli çözüm konularının ele alındığı ifade edildi.

Türkiye’nin arabuluculuk çabaları

Hamas dünyada birçok ülke tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor. Türkiye’nin Hamas ile olan ilişkileri de müttefiki olan ve İsrail’i kollayan Batılı ülkelerinin eleştiri odağında. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Hamas’ın terör örgütü olmadığını söylediği günlerde de Batı Ankara’yı topa tutmuştu. Bu sebeple görüşmenin Türkiye’de yapılıp yapılmadığı da büyük merak konusu.

Çatışmalara 24 Kasım’da dört günlüğüne verilen ve daha sonra üç gün daha uzatılan “insani arada” 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakılmıştı. Müzakere masasında Katar ve Mısır vardı, ancak Türkiye de denklemde yerini almak için diplomasisini yürüttü. Ekim ayında diplomatik bir kaynak Fransız haber ajansı AFP’ye konuştu. Kaynak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hamas tarafından kaçırılan rehinelerin serbest bırakılması amacıyla müzakere süreci başlattığını söyledi. Bu açıklama Ortadoğu ülkelerinin rehinelerin serbest bırakılması girişimlerinde aktif rol oynaması gerektiği yönündeki artan çağrıları takip etmişti.  Ardından Erdoğan da Ortadoğu’daki mevkidaşlarıyla görüşmelerini artırmıştı.

Erdoğan o dönemde Malezya Başbakanı Enver İbrahim, Lübnan Başbakanı Necip Mikati, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el-Sisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile görüşmeler gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan İsrail-Filistin bağlamında yaşanan son gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulundu ve daha sonra Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşerek, Türkiye’nin bölgede çatışmaların son bulması ve bir an önce sükunetin sağlanması için her türlü gayreti gösterdiğini ifade etti.

Sınırdışı iddiaları gündeme gelmişti

7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e yönelik Aksa Tufanı Operasyonu başladığında Haniye’nin Türkiye’de olduğu iddiaları da çokça gündeme gelmişti. Sadece bu da değil, 2 Ocak’ta Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta İsrail saldırısı sonucunda öldürülen Hamas’ın kilit isimlerinden Salih el Aruri hakkında da Türkiye’ye yönelik iddialar manşetlere taşınmıştı. İsrail medyası Aruri’nin ABD baskısı nedeniyle Türkiye’den sınırdışı edildiğini yazmış ancak iddia İletişim Başkanlığınca yalanlanmıştı. Açıklamada “Bazı basın yayın organlarında yer alan, ‘İsrail basını: Türkiye, ABD’nin baskısına boyun eğerek Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Salih Aruri’yi sınır dışı etti’ iddiası doğru değildir. İddiaya konu haberlerin, 2015 yılında İsrail medyasında yer alan asılsız iddialardan alıntı yapılarak hazırlandığı tespit edilmiştir. İsrail propaganda kampanyasının ürünü olan 2015 tarihli haberlerden alınan bu asılsız iddialar, kamuoyunu manipüle etmek amacıyla güncelmiş gibi servis edilmektedir. Geçtiğimiz haftalarda da gündeme gelen, ‘Türkiye Hamas yöneticilerini sınır dışı ediyor’ iddiaları, İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezimiz tarafından yalanlanmıştır” denmişti.

İsrail’in Gazze işgali öncesinde Ankara ve Tel Aviv’in ilişkilerde normalleşmeye gittiği dönemde de Hamas yine bir sınırdışı etme iddiasıyla gündemdeydi. 2021 yılında The Times gazetesi Türkiye’de Hamas’ın faaliyetlerini incelediği haberinde Türk hükümetinin son haftalarda Hamas’ın ülke içi operasyonlarını kısıtlamaya başladığını yazmıştı. Bu iddia doğrulanamamıştı.

Savaş sonrası Gazze için diplomasi hızlandı

Fidan – Haniye  temasının savaş sonrası Gazze planlarının görüşüldüğü ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu toplantısının hemen sonrasında gelmesi de dikkat çekti. Biden, Netanyahu ile görüşmesinde İsrail Başbakanının iki devletli çözüme uzak olmadığını ifade etmiş, ayrıntı vermeden “farklı çözüm yolları” olduğunu açıklamıştı. İsrail Başbakanlık ofisi ise bunu reddetmiş, ülke medyası bunun “tam bağımsız olmayan” bir seçenek olduğu vurgusu yapmıştı.

Biden, ‘Filistin devleti mümkün’ dedi, Netanyahu kapı araladı: İsrail’i ‘hoş tutacak seçenekler’ masada