Kriz büyüyor: Dışişleri nota verdi, Fransızlardan sonra Alman okulu da Türk öğrenci almayacak

Türkiye eğitim sisteminde yabancı okul krizi büyüyor. Fransız Büyükelçiliğine ait Ankara’daki Charles de Gaulle ve İstanbul’daki Pierre Loti liselerinden sonra şimdi de Almanya Büyükelçiliğine bağlı faaliyet gösteren Ernst-Reuter Schule’nin yeni dönemde Türk vatandaşlarını kabul etmeyeceği ortaya çıktı.

Detaylara geçmeden önce kısaca özetleyelim; Charles de Gaulle ve Pierre Loti Türkiye’deki Fransız elçiliğine bağlı iki okul, Türk milli eğitim sistemiyle değil Fransız sistemiyle eğitim veriyor. Aslında bu okullar Türkiye’deki başta Fransızlar olmak üzere yabancıların çocukları için ama yine de bu okullara her yıl az miktarda Türkiye vatandaşının kabul edildiği de biliniyor. Okullar yuva sınıfından lisenin sonuna kadar bütün sınıflarda hizmet veriyor.

Fransız hükümetinin kontrolundaki bu iki okul, geçmişte Türkiye’de denkliğe sahip değildi. Ancak o dönem (yani 1997 öncesinde) Türkiye’de zorunlu eğitim sadece 5 yıllık ilkokulu kapsadığı için, okula kabul edilen minik Türk öğrenciler yanısıra bir de Türk ilkokuluna giderek zorunlu eğitimi tamamlıyor, ilkokul sonrasında da bu Fransız okullarında devam ediyordu.

Türkiye’de zorunlu eğitimin 8 yıla çıkarılmasının ardından, her yıl çok az sayıda (Kabaca her sınıfta mevcudun üçte biri kadar) Türk öğrenci alan bu okullara sessiz sedasız denklik de verildi. Böylece sayıları zaten çok az olan Türk vatandaşı küçük çocukların 8 yıl boyunca çift dikiş eğitim almasının önüne geçildi. Zorunlu eğitim 12 yıla çıktıktan sonra da bu denklik uygulaması sürdü.

Fakat bu yıl Milli Eğitim Bakanlığı, bu Fransız okullarında denkliğin devam edebilmesi için okullara zorunlu din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri ile Türkçe derslerinin eklenmesi gerektiğini, okulların Türk eğitim müfredatını uygulaması gerektiğini söyledi. Bu müfredat uygulanacaktıysa bile çok az sayıda Türk vatandaşı öğrenci için uygulanacaktı. Okullarda esas mevcudu oluşturan yabancı kökenli öğrenciler zaten din derslerinden de, Türkçe dersinden de muaf olacaktı.

Fransız okulları ise buna uyum sağlamak istemedi, eskisi gibi kalmaya devam etmek istedi. Çünkü esas hizmeti Türk çocuklarına değil, başta Türkiye’de yaşayan Fransız vatandaşlarının çocukları olmak üzere yabancılara veriyorlardı. Okullar, Milli Eğitim’in az sayıdaki Türk öğrenci için yıllardır devam eden istisnai uygulamasının sürmesini istiyordu. Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı ile Fransız Büyükelçiliği arasında Aralık 2023’te bir dizi görüşme yapıldı ama anlaşmazlık devam etti.

Temmuz ayında gelişmeler hız kazandı. Gerginliğin dozu iyiden iyiye artarken kronolojik olarak şunlar yaşandı:

-12 Temmuz: Türkiye Fransız Kültür Merkezi Genel Müdürü ve Kültür Etkinlikleri İşbirliği Müsteşarı Sylvie Lemasson velilere yazılı açıklama gönderdi. Bakanlığın kendilerine gönderdiği anlaşma taslağını kabul etmemeleri halinde 2024-2025 eğitim öğretim yılından itibaren Türk öğrenci alamayacaklarını ve okulda eğitim gören öğrencilerin de Türk okullarına nakledileceğine ilişkin bir nota verildiğini anlattı.

-13 Temmuz: Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin AK Parti Erzurum İl Başkanlığı toplantısında Fransız yetkililerin sunulan şartları kabul etmemeleri halinde gerekli hukuki prosedürü başlatacaklarını söyledi.

-16 Temmuz: Fransa’nın Ankara Büyükelçiliği ‘müzakereleri bir çözüme ulaştırmaya son derece odaklı şekilde sürdürmeye kararlı’ olduklarını duyurdu.

Okulların açılmasına çok az bir süre kala, şimdi bu okullarda okuyan Türkiye vatandaşı çocuklar için gidecek okul aranıyor. Fransız okulları 2024-25 eğitim yılı için hiç Türk kökenli öğrenci almadı.

Kamuoyu bu krizin sadece Fransız okulları için geçerli olduğunu sanıyordu ama dün yeni bir bilgi yansıdı. Benzer biçimde Alman hükümeti tarafından yönetilen bir okul olan ve az sayıda Türk öğrenci de kabul eden Ernst-Reuter Schule’nin de yeni dönemde Türk öğrenci kabul etmeyeceğini duyurdu.

Çift uyrukluların da dahil olduğu karar Fransız okullarında yaşananlara benzer şekilde Dışişleri Bakanlığı’nın verdiği nota dolayısıyla alınmış.

Kaynak: Ayşegül K. Kaynar / Twitter.